Sit notum cunctis hominibus, quod ego domina Constancia uxor quondam domini Guillelmi de Angularia, per me et omnes meos, titulo perfecte et irrevocabilis donacionis inter vivos, dono trado et concedo cum hoc presenti publico instrumento suo pleno et firmo robore perpetuo valituro vobis, Guillamoneto de Angularia, filio comuni mei et dicti Guillelmi de Angularia mariti mei et vestris et cui vel quibus volueritis imperpetuum, castrum et villam de Cuyllar et de Vistabella, et de Villafrancha et de Vinaçal, et de Ça Neta, et castrum de Almedixar et de Algemia, cum omnibus locis terminis et affrontacionibus et pertinenciis suis, et cum omnibus iuribus que in predictis castris et villis et in unoquoque illorum et terminis suis, habeo et percipio et habere ac percipere debeo, gratis vel vi vel alio quolibet modo iure seu titulo.

Et cum hoc eodem presenti publico instrumento omnia predicta et singula castra et villas cum omnibus locis terminis et pertinenciis suis, et cum omnibus iuribus que ibi habeo et percipio, ut dictum est, eicio et extraho omnino in presenti ex omni meo meorumque iure dominio posse et tenedone, et in ius dominium et corporalem possessionem et tenedonem vestri et vestrorum ea omnia mitto trado et transfero in presenti, ad habendum tenendum possidendum et expletandum, et ad dandum vendendum impignorandum alienandum, et ad omnes vestras vestrorumque voluntates ibi et ex inde perpetuo penitus faciendas, sicut melius et plenius ac utilius dici scribi intelligi vel excogitari potest, ad totum comodum et salvamentum vestri et vestrorum omnium successorum.

Quam quidem donacionem predictam vobis Guillamoneto filio meo predicto et vestris facio eo pacto seu lege, ut vos propter huiusmodi donacionem solvatis dilecte Margeline filie mee et dicti Guillelmi mariti mei mille morabatinis in auro alfonsinos directe, et Blasquelo filio comuni similiter mei et dicti Guillelmi alios mille morabatinos in auro alfonsinos directe, pro legitima sua maternorum bonorum.

Et quod donetis similiter mihi illa tria milia morabatinos quos ex causa dotis dominus A. episcopus Cesarauguste et Poncius de Peralta frater eius nomine Sibilie neptis eorum vobis solvere tenentur cum publico instrumento.

Et quod similiter solvatis mihi illos mille morabatinos quos dictus G. pater vester racione castri et ville de Favara mihi assecuravit super castrum et villam de Golmers cum publico instrumento.

Quam quidem solucionem istorum mille morabatinorum et dictorum trium milium morabatinorum faciatis vel fieri faciatis mihi in vita mea vel post mortem meam illis quibus ego in meo dari mandaverim testamento, qui etiam post mortem meam predictum castrum et villam de Golmers pro dictis mille aureis quos dictus pater vester assecuravit mihi racione castri et ville de Favara, ut dictum est, teneant et exitus atque redditus inde percipiant sicut ego nunc teneo et percipio, quosque ipsi mille aurei eis fuerint persoluti.

Et si forte quod deus avertat vos dictus Guillamonetus filius meus antequam ego domina Constancia diem clauderetis extremum sine filiis legitimi coniugii, totam predictam donacion ad me libere ac integre revertatur, et proinde habeatur ac si nunquam facta fuisset.

Et si forte predecederitis filio vel filiis superstitibus legitimi coniugii et interim non esset mihi plenarie satisfactum in predictus tribus milibus morabatinorum, pro omnibus illis vel partem eorum siqua remanserit ad solvendum, teneam et habeam omnia loca predicta que vobis dedi quousque in ipsis tribus milibus morabatinorum mihi fuerit plenarie satisfactum.

Et si contingerit similiter quod absit quod vos predecederitis sine filiis vel etiam cum filiis legitimi coniugii dictam Sibilia uxore vestra superstite, cui de consenssu meo pro dote et sponsalicio suo obligastis villam Sancti Martini et Sinogam que erant mihi pro dote mea et sponsalicio specialiter obligata, habeam et retineam toto tempore vite mee villam predictam de Vistabella in locum et vicem dictorum locorum que obligastis ipsi Sibilie uxori vestre; ita ut fructus et proventus eiusdem ville de Vistabella et omnia iura ad eam pertinencia habeam percipiam et possideam pleno iure quamdiu mihi fuerit vita comes, et fructus proventus et redditus eiusdem ville meos faciam.

Volo etiam ego domina Constancia predicta quod dicta loca omnia ea condicione sive lege habeatis vos Guillamonetus filius meus ut quamdiu ego vixero, dominus A. Cesarauguste episcopus per se vel quemcumque voluerit teneat castrum predictum et villam de Cuyllar et ex redditibus ipsius castri ipsum faciat interim custodiri fideliter ad utilitatem mei et vestri.

Et si forte, quod non credo, vos veniretis in aliquo contra pacciones predictas, ipse dominus episcopus sit judex et cognitor inter me et vos, et si eius judicio et cognicione stare et obedire nolletis infra tempus sibi ad hoc vobis indultum, ipse dominus episcopus michi in penam contumacie et inobediencie vestre tradi faciat ipsum castrum, ut extunc ipsum habeam pleno iure ad omnes meas voluntates perpetuo faciendas.

Et si dominus episcopus predictus me viva quod deus avertat decederet, stemus super predictis judicio et cognicione venerabilis domini R. Dei gracia vicecomitis Cardone vel eius quem nos ad hoc concorditer duxerimus eligendum, vel magistri Templi qui nunc est in Aragone et Catalonia vel qui pro tempore fuerit si nos in unam non possemus concordare personam qui in hoc et in castro predicto tenendi et mihi vel cui voluero tradendo et omnibus aliis predictis teneant locum et vicem ipsius domini episcopi antedicti.

Et ut presens donacio robore vigeat pleniori, ego domina Constancia predicta vos, Guillamonetum filium meum predictum in honorem meum recipio ore et manibus comendatum.

Renuncians scienter omni iuri mihi vel meis competenti vel competituro contra revocacionem presentis donacionis vel eius aliquod ullomodo.

Sub hiis itaquod modis omnibus et condicionibus antedictus, ego Guillamonetus predictus gratanter recipio a vobis domina Constancia mater mea predicta donacionem predictam propter quam homagium vobis domine matri mee libenter facio ore et manibus, jurans super sancta IIIIor Dei evangelia omnia predicta attendere et complere et in nullo contravenire, et non tangere vel recipere vi vel gratis per me vel per interponitam personam aliquid de illis locis que vos retinetis pro dote vestra et sponsalicio et pro dictis mille aureis obligatis, immo siquis alius inde presumet aliquid tangere vel recipere, vel homines ipsorum locorum aut res eorum in aliquo vexare aut offendere ea omnia defendam toto posse meo sicut alia bona mea.

Quod est actum Xº kalendas madii anno Domini Mº CCº LXº tercio.

Sig+num domine Constancie predicte. Sig+num Guillamoneti de Angularia eius filii, jurati predicti, que et qui hec concedimus et firmamus, testesque firmare rogamus.

Sig+num Petri de Montecatheno. Sig+num Jacobi de Cervaria. Sig+num Guillamoni de Cardona. Sig+num Bernardi Raimundi de Ribellis, militum. Sig+num Bernardoni de Angularia, filii quondam nobilis Berengarii de Angularia. Sig+num Raimundi de Copons, militis, testium.

Berengarius Rotundi notarius publicus ilerdensis hoc scripsit et hoc sig+num fecit.