Noverint universi, quod cum questio noviter orta fuisset inter venerabilis G. Dei gratia episcopum et capitulum ecclesie Ilerdensis, ex una parte, et probos homines ac universitatem civitatis Ilerdensis, ex altera, super facitis rerum seu possessionum emphiteoticarum ssive censualia dicte ecclesie, et super purpuris cereis seu brandonibus sive tortis portandis supra corpora ad funera mortuorum, necnon etiam et super capellaniis et aniversariis institutis et instituendis, et super donacionibus et vendicionibus, et in ultima voluntate legatis a civibus Ilerdensis prefate ecclesie, de rebus inmobilibus factis et faciendis, quidam de canonicis et capitulo predicte ecclesie pro episcopo et capitulo predictis, et quidam de paciariis et probis hominibus dicte civitatis pro universitate eiusdem, ante presenciam mei Jacobi, Dei gracia regis Aragonum, Maioricarum et Valencie, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani, apud Valenciam accesserunt, supplicantes nobis ut super predictis observari et exequi faceremus, quod nobis videretur expediens, et esset congruum racioni.

Unde nos Jacobus, Dei gracia rex predictus, volentes ut ecclesiam suis iuribus nostris temporibus minuatur, nec quod inter episcopum et capitulum predicte ecclesie et probos homines seu universitatem civitatis predicte, possit super predictis aliqua dissensionis seu questionis materia exoriri, super eisdem ordinanda perpetuo et statuenda duximus ea que inferius proxime subsequuntur:

[1] In primis volumus, indulgemus et concedimus per nos et nostros successores episcopo et capitulo ecclesie ilerdensis predicte, tam presentibus quam futuris, quod vos inmobiles donata, legata, venditas vel concessas, seu aliter adquisitas ecclesie Ilerdensis predicte, a principibus vel ab aliis personis usque in hodiernam die, quas ecclesia episcopo seu capitulum stabiliverunt seu donaverunt ad censum, vel que pro eis quocumque modo ad censum tenentur possint si vendantur habere pre aliis et retinere sibi si voluerint.

In aliis vero possessionibus seu rebus inmobilibus super quibus aliqua persona certum censum sive prestacionem ligaverit ecclesie de cetero, cum propterea ea censuales sive emphiteotice non efficiantur, statuimus imperpetuum quod si vendantur non possint de cetero tales possessiones sive res ecclesia retinere sibi, nec habere etiam facitam in ipsis, sed censum sive prestacionem tantum ecclesie legatum in ipsis pro predictis possessionibus.

Et hoc intelligimus de ecclesia cathedrali Ilerde et parrochiis seu ecclesiis suis parrochialibus eiusdem civitatis Illerde et diocesis antedicte. In hoc predicte ecclesie specialem graciam facientes.

[2] Item, volumus et statuimus imperpetuum, quod quilibet civis seu vicinus Ilerde possint ponere et portare supra corpora mortuorum purpuris et alios pannos si voluerint, et portari etiam ad sepulturam seu funera ipsorum corporum quodcumque corcas cereas, seu brandones voluerint, sed nemo nisi voluerit teneatur.

Et siquod statutum factum est in contrarium, ipsum penitus revocamus, volentes quod nullum statutum super hoc de cetero in contrarium fiat.

[3] Item, volumus, statuimus, et concedimus imperpetuum, quod cives et vicini Ilerde, presentes et futuri, possint res inmobiles dare, et in suis ultimis voluntatibus legare ecclesie predicte et aliis iamdictis parochialibus ecclesiis. Ita videlicet quod teneatur ecclesia infra annum et diem post ipsas res datas sive legatas numerandum res ipsas inmobiles que eisdem ecclesiis de cetero dabuntur vel legabuntur, vendere civibus seu vicariis Illerde, sed precium quod inde habuerint, habeat ipse ecclesie ad suas voluntates. Volumus tamen et statuimus quod non possint dicti cives seu vicini Illerde aliquas possessiones seu res inmobiles eisdem ecclesiis vendere predictis omnibus semper salvis ut superius continetur.

[4] Item, volumus et statuimus quod cives seu vicini Illerde possint capellanias instituere, sed cum contigerit capellaniam seu capellanias institui, volumus quod instituantur in hunc modum, videlicet quod heres sive successor cuiuslibet morientis seu testatoris, vel illius qui capellaniam constituet certam quantitatem peccunie sive redditus aut censualis que super certis possessionibus sive rebus ad ipsam capellaniam fuerint assignata, prestet capellano seu capellanis ipsius capellanie, prout idem moriens seu testator vel constituens capellaniam ordinabit.

Ita tamen quod super ipsis redditibus seu censuali vel possessionibus unde percipientur, seu in quibus assignati fuerint ipsi redditus seu censuale non habeat faticam nec cinquantenum ecclesia, set fatica et cinquantenum sint heredis vel successoris illius quia capellaniam constituerit.

Et hoc idem quod de capellaniis dictum est, volumus et statuimus observari de aniversariis de cetero statuendis.

Volumus tamen et statuimus quod possessiones vel res inmobiles non dimitantur ecclesiis racione capellaniarum vel aniversariorum, nisi ut supradictum est.

Predicta autem omnia et singula, ita ut supra vocata sunt et scripta, volumus et statuimus in Illerda et suis terminis et in ecclesiis dicte diocesis supradictis tantum inviolabiliter perpetuo observari mandato aliquo facto in contrarium non obstante.

Mandantes firmiter notariis seu scriptoribus Illerde presentibus et futuris, quod cum requisiti fuerint ad conficiendum cartam vel cartas super predictis omnibus et singulis eas conficiant et scribere non obmittantur ut superius continetur.

Mandantes nichilominus vicariis, baiulis, curiis, paciariis et probis hominibus Illerde et universis aliis officialibus et subditis nostris, presentibus et futuris, quod predicta omnia et singula observent et faciant ab omnibus inviolabiliter observari, ut superius continetur, et non contraveniant nec aliquem contravenire permitant aliqua racione.

Datum Valencie pridie idus febroarii anno Domini millesimo CCº. LXº. septimo.

Sig+num Jacobi, Dei gratia regis Aragonum, Maioricarum et Valencie, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.