In Christi nomine, Patris et Filii et Spiritus Sancti, amen. Hec est carta populacionis quam ego, Raimundus Berengarius, comes Barchinonensis et princeps Aragonum facio vobis omnibus populatoribus de Alchanicia qui modo populatis vel in antea ibi populavitis. Dono namque vobis omnibus et concedo, bono animo et spontanea voluntate, totos illos fueros de Caragoça.

Similiter, dono vobis terminos, videlicet, de Alloza usque ad St[ercuel]; et de Strata (sic) ad collado de las Turbanas; et de las Turbanas usque in serram de Pitarch; et de Pitarch quomodo vadit illa serra inter portos de Meat et de Sartesportella (?) et quomodo vadit illa serra in capud de rivo de las Truitas; et ex inde ad serram de Alcorbam; et quomodo vadit al molam de Aras; et sich (sic) vadit ad illum portum de Prunellas; et vadit ad serram de Moxacar; et vadit ad albercam de Abinxiloria; et sicut vadit ad Valimonam; et sicut vadit ad Vel; et de Vel usque ad Veniazan; et sicut vadit illa serra usque ad Traseras; et quomodo nascit rius (sic) de Algars et discurrit usque in Iberum usque ad terminum de Scatron; et de illo terminum de Escatron usque ad podios de Conffratribus; et de podios de Conffratribus usque ad Andorram; et de Andorra usque ad Allocam.

Prefata autem omnia dono vobis omnibus populatoribus de Alchanicia, sicut habentur et terminantur et continentur infra iam dictos terminos hoc modo ut populetis ibi ad fuerum de Caragoça et faciatis ibi casas, salva mea fidelitate et de omni mea posteritate per secula cuncta, excepto quod retineo michi et successoribus meis opidum et castrum de Alcagnicia ad nostram voluntatem, et ipsam hereditatem quam ad opus mei et castri retinui, et duo molendina extra cequiam, unum ad opus me et alium ad opus vestri.

Alia vero castra que infra iam dictos terminos sunt que vos populatores de Alcagnicia populaveritis vel alii homines qui ibi advenerint populare vel eorum terras vel terminos lavoraberitis, habeatis et teneatis ea bene constructa sincera et integra et custodite ad meam fidelitatem et omnium successorum meorum. Et donetis michi et successoribus meis irati vel pacati potestatem fideliter de ipsis castris quamdocumque eam voluero vobis demandare ego vel mei successores per nos vel nunctios nostros.

Quisquis vero aliquem venientem ad populationem de Alcanicia disturbaverit vel sua abstulerit vel mercaturam prohibuerit, ablata reddat et pectavit mercem prohibuerit oblatis reddat et pectavit mille solidos, michi quingentos et clamanti quingentos.

Si vero aliquis malefactor cuiuslibet malefacti qui ad Alchagniciam populare venerit de ipso malefacto quod usque hodie fecit, scilicet octavo chalendas novembris, exactori suo non respondeat nisi ipsa malefacta fuerint inventa cum eo; si autem ipsa malefacta habuerit, restituat eam exactori suo. De debitis et eam quod sunt maniffestis et recognitis debitori suo respondeat ut aliquis ab hodierna die. Et deinceps aliqua malefacta alicui fecerit et cum ipsis malefactis populare ad Alchagniciam venerit, faciat ibi directum clamanti suo ante meam justitiam secundum fueros de Caragoça.

De cequia ita sit quod ac tale lex exemel insimul faciamus secundum ipsam partem quam unusquisque habuerit ibi et habeatis sibi çabacequia vicinaliter per manum vestram tam in meo quam in vestro dominium.

Et cabalmedinam per manum meam habeatis.

Dono etiam et concedo omnibus populatoribus de Alchagnicia ut sicut regnum Aragonis concluditur et continetur et a me tenere et habere videtur et usque ad Cerberam ullam lezdam vel pedagium aliquo modo non donetis.

Quisquis homo qui extalaverit ad populatores de Alcagnicia suam vocem pectet mille solidos michi quingentos et clamanti quingentos.

Signum Raymundus comitis.

Facta charta in hera millesima centessima nonagessima quinta, in mense novembris, in Cesaraugusta, dominantem me Raymundo, comite Barchinonensis, [in Aragonum] et in Superarbe [et] in Ripacurcia. Episcopo Guillermo Petri in Lerida (sic); episcopo Dodone in Hosca; episcopo Petro in Cesaraugusta; episcopo Martino in Taracona; Ferriz, seniore in Hosca; Galindo Xemenos in Alcala; Fortun Dat in Barbastro; Sancio de Boria in Aierb; Lofeyrench in Aguero; Petro Lopez in Lusia; Garcia Almorabit in Exeya; Blasio de Osca in Vorga; Fortun Aznarez in Taracona; comite Palariensis in Ricla; Petro Ortiz in Aradam (sic); Petro Castellazol in Calataiubi; Sancio Necones in Daroca; Palazino in Caragoça, in Alagon et in Fariza; Galindo Ximenez in Belxit.

[A continuació del text de la carta de poblament de 1157 diu:]

.

Signum regis Ildefonsus, filius R[aymundus] comitis Barchinone, qui hoc autorizo salva mea fidelitate et de omni mea posteritate.

Sunt testes archiepiscopo Tarragone (sic), et episcopo Barchinone, et episcopo Cesarauguste; et comite de Pallars; et don Petrus de Castellaçolo; et Fortunius Aznarez de Taracona; et don Pelegrin; et Petrus Ortiz.

In Calataiubem, primum diem septembris, hera Mª CCª.

Andrea scripsit iusu domini regis.

[A continuació del text de la carta de poblament de 1157, i de la ratificació efectuada per Alfons II d'Aragó en 1162, llegim:]

.

Signum confirmationis Petri, regis Aragonum et comitis Barchinone qui supradicta laudo et salva mea meorumque fidelitate tempore omni. Sub hera Mª CCXXXVI.

Sit notum cunctis hominibus populatoribus de Alcagnicia et totos suos terminos qui modo populatis vel in antea populavitis ibi usque ad finem seculi ego, frater Nunnio, magistrum de Calatrava, dono namque vobis omnibus et concedo, bono animo et spontanea voluntate, cum mandamento et consensu domini regis Aragonum et princeps Barchinonensis et marchio Provincie, ut habeatis et possideatis vos et filios et generatio vestra per secula cuncta terras, vineas, casas que in Alcanniz sunt vel in totis suis terminis post annum et diem tenueritis et habueritis sine mala voce habeatis et possideatis illa hereditate sincera et firma de totos homines semoventes, et non respondeatis vos et vestri ad ullum clamantem in secula seculorum, extra comandam et pignus que habeant unusquisque.

Et ego, do[m]nus Furtado, comendator de Alcanniz sub magno magistro, fratre Remiro de Calatrava et omnibus fratribus de Alcanniz, qui hodie sunt ibi vel in antea veniunt in Alchanniz, placuit nobis et placet et auctoritzamus istum donativum quod fecit dominus rex Aragonie et illo magistro de Calatrava, per secula seculorum amen.

Facta carta de istum donat[iv]um vel foro in mense ianuarii, hera Mª CC XXVIII.

Ego, frater Martinus Ferrandez, comendator militie Calatrave, laudo et conffirmo omni supra scriptum donat[iv]um et omnes suprascriptos foros quos Raymundis Velengarii, comes Barchinonensis et princeps Aragonum, dedit omnibus populatoribus de Alcagniz et nostris antecessor frater Nunnio, magister milicie Calatrava, concessit et confirmavit.

Huius rei testes qui hec vidit et audivit Martinus Monreal, et frater Martinus Diaz, et frater Tello et frater Sancius Lupi, preceptor Aliaga, et Dat Atorella, et dompnus Assalit de Gudal, et dompnus Blasco Periz.

facta carta mense februarii, era Mª CC LVII.

[A continuació del text de la ratificació de la carta de poblament, efectuada per l'Orde de Calatrava, diu:]

.

Signum Jacobi, Dei gratia regis Aragonum, comitis Barchinonensis et dominus Montispesulani, qui predicta omnia et singula concedimus et firmamus, salva fidelitate nostri et nostrorum.

Testes de Aragon: dompnus Arnaldus Palazin et dompnus Blascii de Alagone. De Catholonia (sic): dompnus Guillermus de Cerbaria et dompnus Raimundus de Montcada.

Factum fuit hoc IIIº idus decembris hera Mª CC LVII.

[A continuació del text de la ratificació de la carta de poblament efectuada l'any 1219 per Jaume I, llegim:]

.

E yo, don Pero Ivannes maestre de la cavalleria del orden de Calatrava con consejo y (sic) con otorgamiento de don Pedro Ferrandez, comendador de Martos, y de don Diego Gutierrez, comendador de Alcanniz, y don Joan Joannis comendador de Zorita; et don Ramon Ibanyez; et don Alfonso Munyoz; et de don Joan Ferrandez; et de don Pedro Goncalvez, comendador de Montroyo; et de don fray Xemen Pardo, sozcomendador de Alcanniz; et fray Ferrando, meo maiordomo; et de Pero Ibanies, meo capellan; et de fray Ferrando, nostro sobrino, otorgamos et havemos por firme por todos tiempos perpetuament et de manament Beringuel, conde de Barcelona et principe de Aragon, et scripta por mano de Andrea, su escrivano, et mandemos en ella poner nuestro sello et del sello de nuestro convento de Calatrava.

Testimonios don Joan Perez et don Martin Perez de Alcanyz, criado de la horden.

Fecho fue este otorgamiento en Monroy, jueves a XXII dias del mes de julio, hera de Mª CCC IIII anyos.

In Dei nomine, amen. Noverint universi quod anno computato a nativitate Domini millesimo quingentesimo quadragesimo octavo, die vero intitulato octavo mensis januarii apud civitatem Cesarauguste, regni Aragonum, in aule superiori domus Diputacionis dicti regni, ubi curia domini justicie Aragonum solita est celebrari, et hora celebracionis eiusdem, coram magnifico et provido viro domino Monserrato Guaso, jurisperito locumtenenti multum magnifici et circunspecti viri domini Ferrarii de Lanuça, militis, serenissimi domini regis consiliarii ac Justiciae Aragonum, in judicio pro tribunali sedente et causae publicae more solito audiente et exhistente dicta curia multitudine advocatorum et procuratorum copiosa, comparuit et fuit personaliter constitutus discretus et providus vir Joannes de Pilares, notario causidico Cesarauguste conmmorans, ut procurator et eo nomine honorabilis justiciae,juratorum concilio et universitatis ac singularum personarum vicinorum et habitatorum ville Alcagnici, qui, dicto nomne, dixit quod exhibebat prout de facto exhibuit coram dicto domino locumtenenti domini Justiciae Aragonum quandam scripturam seu cartam donacionis et aliorum in contentorum pergameno scriptam per illustrissimum dominum Raimundum Verengarium, comitem Barchinone et principem Aragonum, ut in ea dicitur concessam, et per Ildefonsum, filium dicti comitis, et Jacobum, Dei gratia regem Aragonum, concessam et seu auctorizatam per fratrem Nunnio Aragonum concessam et seu auctorizatam per fratrem Nunnio, Martinum Ferrandi et Petrum Inanyez (sic), magistros ordinis et militie de Calatrava, et talis ut in ea continetur et dicitur confirmatam, et duobus sigillis cera alba impressis impendentis filiis croceis diversorum collorum; altera eorum in simplici parte quadam censae Calatrave et duabus vel ut catenis in parte infferiori eiusdem et in circulo literis ubi inter alia "magistri Calatrave" scribitur, altero vero maiori in duabus partibus in altera eadem cruce et veste catenis, in altera partis ante quodam fortalicio et ad latera eiusdem catenis et in circulo pro utraque parte certis literis scriptis impresso munitis respective, sanam siquidem preter a furam quandam parvam inter nonam et decimam lineas, absque tamen cissione alicuius literare, non viciata, non cancellata nec in aliqua sua parte suspecta sed enom prorsus vicio et suspicione carentem pro ut prima facie et visuris apparuit huiusmodi sub tenore:

In Christi nomine, Patris et Filii et Spiritus Sancti, amen. Hec est carta populacionis quam ego, Raimundus Berengarius, comes Barchinonensis et princeps Aragonum facio vobis omnibus populatoribus de Alchanicia qui modo populatis vel in antea ibi populavitis. Dono namque vobis omnibus et concedo, bono animo et spontanea voluntate, totos illos fueros de Caragoça.

Similiter, dono vobis terminos, videlicet, de Alloza usque ad St[ercuel]; et de Strata (sic) ad collado de las Turbanas; et de las Turbanas usque in serram de Pitarch; et de Pitarch quomodo vadit illa serra inter portos de Meat et de Sartesportella (?) et quomodo vadit illa serra in capud de rivo de las Truitas; et ex inde ad serram de Alcorbam; et quomodo vadit al molam de Aras; et sich (sic) vadit ad illum portum de Prunellas; et vadit ad serram de Moxacar; et vadit ad albercam de Abinxiloria; et sicut vadit ad Valimonam; et sicut vadit ad Vel; et de Vel usque ad Veniazan; et sicut vadit illa serra usque ad Traseras; et quomodo nascit rius (sic) de Algars et discurrit usque in Iberum usque ad terminum de Scatron; et de illo terminum de Escatron usque ad podios de Conffratribus; et de podios de Conffratribus usque ad Andorram; et de Andorra usque ad Allocam.

Prefata autem omnia dono vobis omnibus populatoribus de Alchanicia, sicut habentur et terminantur et continentur infra iam dictos terminos hoc modo ut populetis ibi ad fuerum de Caragoça et faciatis ibi casas, salva mea fidelitate et de omni mea posteritate per secula cuncta, excepto quod retineo michi et successoribus meis opidum et castrum de Alcagnicia ad nostram voluntatem, et ipsam hereditatem quam ad opus mei et castri retinui, et duo molendina extra cequiam, unum ad opus me et alium ad opus vestri.

Alia vero castra que infra iam dictos terminos sunt que vos populatores de Alcagnicia populaveritis vel alii homines qui ibi advenerint populare vel eorum terras vel terminos lavoraberitis, habeatis et teneatis ea bene constructa sincera et integra et custodite ad meam fidelitatem et omnium successorum meorum. Et donetis michi et successoribus meis irati vel pacati potestatem fideliter de ipsis castris quamdocumque eam voluero vobis demandare ego vel mei successores per nos vel nunctios nostros.

Quisquis vero aliquem venientem ad populationem de Alcanicia disturbaverit vel sua abstulerit vel mercaturam prohibuerit, ablata reddat et pectavit mercem prohibuerit oblatis reddat et pectavit mille solidos, michi quingentos et clamanti quingentos.

Si vero aliquis malefactor cuiuslibet malefacti qui ad Alchagniciam populare venerit de ipso malefacto quod usque hodie fecit, scilicet octavo chalendas novembris, exactori suo non respondeat nisi ipsa malefacta fuerint inventa cum eo; si autem ipsa malefacta habuerit, restituat eam exactori suo. De debitis et eam quod sunt maniffestis et recognitis debitori suo respondeat ut aliquis ab hodierna die. Et deinceps aliqua malefacta alicui fecerit et cum ipsis malefactis populare ad Alchagniciam venerit, faciat ibi directum clamanti suo ante meam justitiam secundum fueros de Caragoça.

De cequia ita sit quod ac tale lex exemel insimul faciamus secundum ipsam partem quam unusquisque habuerit ibi et habeatis sibi çabacequia vicinaliter per manum vestram tam in meo quam in vestro dominium.

Et cabalmedinam per manum meam habeatis.

Dono etiam et concedo omnibus populatoribus de Alchagnicia ut sicut regnum Aragonis concluditur et continetur et a me tenere et habere videtur et usque ad Cerberam ullam lezdam vel pedagium aliquo modo non donetis.

Quisquis homo qui extalaverit ad populatores de Alcagnicia suam vocem pectet mille solidos michi quingentos et clamanti quingentos.

Signum Raymundus comitis.

Facta charta in hera millesima centessima nonagessima quinta, in mense novembris, in Cesaraugusta, dominantem me Raymundo, comite Barchinonensis, [in Aragonum] et in Superarbe [et] in Ripacurcia. Episcopo Guillermo Petri in Lerida (sic); episcopo Dodone in Hosca; episcopo Petro in Cesaraugusta; episcopo Martino in Taracona; Ferriz, seniore in Hosca; Galindo Xemenos in Alcala; Fortun Dat in Barbastro; Sancio de Boria in Aierb; Lofeyrench in Aguero; Petro Lopez in Lusia; Garcia Almorabit in Exeya; Blasio de Osca in Vorga; Fortun Aznarez in Taracona; comite Palariensis in Ricla; Petro Ortiz in Aradam (sic); Petro Castellazol in Calataiubi; Sancio Necones in Daroca; Palazino in Caragoça, in Alagon et in Fariza; Galindo Ximenez in Belxit.

Signum regis Ildefonsus, filius R[aymundus] comitis Barchinone, qui hoc autorizo salva mea fidelitate et de omni mea posteritate.

Sunt testes archiepiscopo Tarragone (sic), et episcopo Barchinone, et episcopo Cesarauguste; et comite de Pallars; et don Petrus de Castellaçolo; et Fortunius Aznarez de Taracona; et don Pelegrin; et Petrus Ortiz.

In Calataiubem, primum diem septembris, hera Mª CCª.

Andrea scripsit iusu domini regis.

Signum confirmationis Petri, regis Aragonum et comitis Barchinone qui supradicta laudo et salva mea meorumque fidelitate tempore omni. Sub hera Mª CCXXXVI.

Sit notum cunctis hominibus populatoribus de Alcagnicia et totos suos terminos qui modo populatis vel in antea populavitis ibi usque ad finem seculi ego, frater Nunnio, magistrum de Calatrava, dono namque vobis omnibus et concedo, bono animo et spontanea voluntate, cum mandamento et consensu domini regis Aragonum et princeps Barchinonensis et marchio Provincie, ut habeatis et possideatis vos et filios et generatio vestra per secula cuncta terras, vineas, casas que in Alcanniz sunt vel in totis suis terminis post annum et diem tenueritis et habueritis sine mala voce habeatis et possideatis illa hereditate sincera et firma de totos homines semoventes, et non respondeatis vos et vestri ad ullum clamantem in secula seculorum, extra comandam et pignus que habeant unusquisque.

Et ego, do[m]nus Furtado, comendator de Alcanniz sub magno magistro, fratre Remiro de Calatrava et omnibus fratribus de Alcanniz, qui hodie sunt ibi vel in antea veniunt in Alchanniz, placuit nobis et placet et auctoritzamus istum donativum quod fecit dominus rex Aragonie et illo magistro de Calatrava, per secula seculorum amen.

Facta carta de istum donat[iv]um vel foro in mense ianuarii, hera Mª CC XXVIII.

Ego, frater Martinus Ferrandez, comendator militie Calatrave, laudo et conffirmo omni supra scriptum donat[iv]um et omnes suprascriptos foros quos Raymundis Velengarii, comes Barchinonensis et princeps Aragonum, dedit omnibus populatoribus de Alcagniz et nostris antecessor frater Nunnio, magister milicie Calatrava, concessit et confirmavit.

Huius rei testes qui hec vidit et audivit Martinus Monreal, et frater Martinus Diaz, et frater Tello et frater Sancius Lupi, preceptor Aliaga, et Dat Atorella, et dompnus Assalit de Gudal, et dompnus Blasco Periz.

facta carta mense februarii, era Mª CC LVII.

Signum Jacobi, Dei gratia regis Aragonum, comitis Barchinonensis et dominus Montispesulani, qui predicta omnia et singula concedimus et firmamus, salva fidelitate nostri et nostrorum.

Testes de Aragon: dompnus Arnaldus Palazin et dompnus Blascii de Alagone. De Catholonia (sic): dompnus Guillermus de Cerbaria et dompnus Raimundus de Montcada.

Factum fuit hoc IIIº idus decembris hera Mª CC LVII.

E yo, don Pero Ivannes maestre de la cavalleria del orden de Calatrava con consejo y (sic) con otorgamiento de don Pedro Ferrandez, comendador de Martos, y de don Diego Gutierrez, comendador de Alcanniz, y don Joan Joannis comendador de Zorita; et don Ramon Ibanyez; et don Alfonso Munyoz; et de don Joan Ferrandez; et de don Pedro Goncalvez, comendador de Montroyo; et de don fray Xemen Pardo, sozcomendador de Alcanniz; et fray Ferrando, meo maiordomo; et de Pero Ibanies, meo capellan; et de fray Ferrando, nostro sobrino, otorgamos et havemos por firme por todos tiempos perpetuament et de manament Beringuel, conde de Barcelona et principe de Aragon, et scripta por mano de Andrea, su escrivano, et mandemos en ella poner nuestro sello et del sello de nuestro convento de Calatrava.

Testimonios don Joan Perez et don Martin Perez de Alcanyz, criado de la horden.

Fecho fue este otorgamiento en Monroy, jueves a XXII dias del mes de julio, hera de Mª CCC IIII anyos.

Quaquidem scriptura seu charta sic ut premittitur coram dicti domino locumtenenti exhibita et fide facta, idem Joannes de Pilares, procurator predictus, nomine quo supra, dixit et proposuit quod cum ipse velit et intendat se iuvare de dicta scriptura sive carta tam in iudicio quam extra, et sit eidem necesarium illud ducere seu duci facere per plura et diversa loca dominationis imperatoris et domini nostri regis Aragonum et alia regna et dominationes, et eset valde periculosum et damnosum propter discriminam viarum, acuarum et alia pericula que inde possent evenire dictam scripturam sive cartam donationis hinc inde ducere seu duci facere in sua prima figura, ideo dixit quod petebat et de facto petiit et requisivit per dicti domni locumtenenti Justiciae dictam scripturam sive cartam in libro sive registro comuni actum curiae dicti domini Justiciae Aragonum inferi registrari et apponi, ac de eodem transumptum autenticum fieri mandare per notarium curie dicti domini Justiciae Aragonum, eidemque transumpto suam auctoritatem pariterque decretum impendere et sigillo eiusdem curie domini Justiciae Aragonum sigillari facere, ut eidem transumpto plena tam in iudicio quam extra adhibeatur fides tamquam dicte originali scriptura sive carte.

Et dictus dominus locumtenenti Justiciae Aragonum, instante et petente dicti Joanne de Pilares, procuratore predicto, auditis predictis et fieri requisitis visaque dicta scriptura sive charta donationis in sua prima figura non vitiata, con cancellata, nec in aliqua ipsius parte suspecta, sed omni prorsus vitio et suspitione carentem ut prebebatur (sic) dictam scripturam sive chartam donationis in libro sive registro comuni actum curiae dicti domini Justiciae Aragonum inseri et apponi per notarium dictae curiae mandavit, et de eadem transumptum huiusmodi autenticum fieri mandavit, et eidem transumpto suam auctoritatem pariterque decretum impendidit sub hiis verbis: "Unde nos, Monserratus Guaso, jurisperitus, locumtenents multum magniffici et circunspecti viri domini Ferrarii de Lanuça, millitis, serenissimi domini regis consiliarii ac Justiciae Aragonum, audita et intellecta ad plenum dicta petitione per dictum Joannem de Pilares, procuratore predicto, facta, visaque insuper dicta scriptura sive carta donationis de super inserta originaliter et in sua prima figura non vititata, cancellata nec in aliqua eius parte suspecta, sed omni prorsus vitio et suspicione carenti, ipsam in registro dictae curiae registrari, inseri et apponi ac de eadem transumptum autenticum fieri iubemus et mandamus, ipsumque transumptum auctorizamus et eidem transumpto nostram auctoritatem impendimus pariter et decretum et sigillo curiae dicti domini Justiciae Aragonum ipsum sigillari mandamus, volentes et decernentes quod eidem transumpto tam in iudicio quam extra nunc et deinde in futurum fides plenaria adhibeatur tamquam dicto suo originali.

Que fuerunt acta loco, die, mense et anno quibus supra in principio recitatis et chalendatis

Testes fuerunt premisis presentes discreti Joannes Abril, et Joannes Ximenez, notarii habitatoris civitatis Cesarauguste.