En nom de Déu sia.

Este privilege sufficient mandólo obtener e fazer por él, don Pedro, por la gracia de Dios rey d'Aragón.

Atorgó a los moros de Castro e d'Alfandaguella que tornen a sus casas, e a laurar a lures tierras las sabidas.

E asegurólos a todos tiempos asegurados, en los algos e en las personas, por la fe de Dios e per nostra fe e nostro perdón.

Perdonámosles toda errada que haian feyta en la guerra atagora.

E lixámoslos en la suya Çunna, en la suya Xara e en sus matrimonios; e abeçar sus fillos en su Alcorám; e que haien erençia nos a otros en muert.

E que puedan comprar e vender unos con otros menos de pena sobre ellos.

E atorgólos que sian suyos, e que non los tornará a los senyores que de primo eran.

E que los suelta que puedan comprar trigo en Burriana, pora simient en lures tierras.

E que nos den el huyteno de todas las cullidas, salvant de las figuas ni de las garrofas, ni de las huvas de las parras, ni de la ortaliça; sino la que vendrán de la ortaliça, que paguen por ella.

E sémosles francos de las gallinas e de los huevos, e que nos den del bestiar e de las colmenas, de XLº, que dé una.

Que metan l'alcadí de la aljama e l'alamí.

E que no pueda estar nengú cristiano entre ellos, sino con lur voluntat.

Et qui's querrá hir de Castro e d'Alfandaguella quan querrán, onde querrán, a tierra de moros, ésto le·s otorgado menos de ninguna costa.

E que puedan vender lures bienes de los moros, mas non de cristianos por ninguna razón.

Atorgamos lures términos pora lures bestiales por el término d'Alfandaguella e de Castro, e por todos lurs logares que costumados eran.

Atorga'ls el senyor rey, de gracia especial, Dios lo exalte, que no paguen peyta del anno present del kalendario del anno del privilegio dado. En cabo del anno adelant, que paguen las peytas sobreditas.

Et que sia lo jutjamento de la agua, assí como era en tiempo de moros, e assí como era acustumado.

E que sean lurs bienes de los moros sabidos de los senyores, assí como eran en tiempo de moros.

Et que nos den el terç de la maquila del molino, menos de nenguna costa que nos coste en ella.

E que puedan hir por todas nuestras ciudades e villas, por todas nuestras tierras, que non les ne pueda ninguno vedar; antes mandamos a nuestros officiales hi a nuestras gentes que los guarden soto nostra fe.

E prometem de seer leales [.....] et a mandamiento, hi obedientes al senyor rey.

Hi atorgarles el senyor rey que no paguen primicia per nenguna razón, ans los faz francos d'aquella.

E si ha nengú moro fuýdo en tiempo de la guerra, de Alfandaguella o de Castro, o fora preso cativo en aquella guerra, es tornará al loch de Castro o d'Alfondeguella, que sea forro.

E confirmámosles todo lo que los diç nostro padre, Dios li perdone.

E sobre aquesto todo damunt dito, fizieron testimonio delant el senyor rey, Dios lo exalçe, don Roy Xeménez de Luna, e don Guillem d'Alcalá, e don Royz Ramón d'Arós.

Todo lo que aqueste privilegi sufficient verán, de los alcaydes e todos los officiales e fazedores, e todos nostros homens fagan por aqueix privilege, e non lo mude por nenguna cosa lo que es en ell.

Scripta domingo, en Artana, VII días andados del mes d'abril, era de seycientos LXXV.

In Christi nomine.

Noverint universi, quod nos, frater Berengarius, Dei gratia abbas Benifaçani, cum consilio et assensu totius conventus eiusdem monasterii, propicientes utilitatem ipsius monasterii, bonis animis et spontaneis voluntatibus, cum hoc publico instrumento perpetuo valituro, damus et concedimus ac corporaliter tradimus vobis, Petro d'Oden, et Bernardo Riera, et Petro Riera, et Bernardo de Linyà, et Petro Morell, et Bernardo Magister, et Johanni Tarragó, ad populandum, illam grangiam quam dictum monasterium habet in valle de Benifaçà, que dicitur Bellestar, cum omnibus terminis et pertinentiis, et affrontationius suis, sicut inferius continetur.

Videlicet, sicut affrontat de prima parte in termino ville de Bell·lloch, et de secunda parte in serra del Boxar, et per ipsam serram sicut aque vertuntur in dictam vallem, et descendit per illum torrentem quod aqua discurrit usque ad fontem qui est iuxta quandam quercum grossam, et per ipsum torrentem sicut aqua discurrit, usque ad covam de Na Fustera, et de ipsam covam de Na Fustera vadit ferire ad illum maiorem rupem que est ultra fossa de Na Dolça, et ipsi fosse proximiorem sicut aque redeunt versum dictam fossam et torrentem, et de predicta rupe descendit in torrentem, et de ipso torrente ascendit per ipsum serradallum usque ad locum qui dicitur Prat Alberch, et ad serram que dicitur de Les Ferreres, et de ipso loco qui dicitur de Les Ferreres revertitur per serram serram contigue termino de Bel, usque in termino dicte ville de Bell·lloch.

Quicquid autem supradictis affrontationibus continetur, concluditur, terminatur, cum herbis, paschuis, lapidibus et arboribus, montibus et planis, venationibus et terris cultis et heremis, et cum domibus et cassalibus, et cum vineis plantatis et plantandis, et cum ortis et ortalibus, et cum ingressibus et egressibus, et aliis universis et singulis ad dictum locum pertinentibus et pertinere debentibus, a celo usque in abissum, per omnia loca.

Sic damus vobis et vestris ad populandum dicto loco, sub hac videlicet forma, quod vos predictum locum cum terminis suis predictis dividatis viginti populatoribus vobis in ipsis contentis et computatis. Et vos et dicti populatores qui in dicto loco populaveritis, sitis nostri et dicti monasterii pro loco predicti, solidi homines et vassalli fideles, servientes et tenentes nobis et successoribus nostris, inperpetuum, universa et singula que boni, fideles et legales vassalli, suis dominis servire tenentur.

Et de omnibus fructibus, scilicet pane et leguminibus in area, vindemia in vineis, oleo in domibus, detis nobis et successoribus nostris bene et fideliter nonam partem et decimam nobis et ecclesie, prout in instrumento compositionis inter nos et dertusensem ecclesiam facte plenius continetur, et primiciam rectori ecclesie loci predicti.

De aliis vero universis fructibus quos in dicto loco, dante Domino, colligetis, scilicet lino et canabo, porris, cepis, allis et caulibus, et croceo, detis nobis et successoribus nostris et ecclesie decimam partem tantum, et primiciam rectori predicto, prout superius continetur. De aliis decimam vero fructibus non teneamini solvere decimam seu primiciam nobis vel successoribus nostris.

Et retinemus tamen quod fructus predictos non positis extrahere vel levare de vinea vel area, sine presentia baiuli nostri vel nuncii ad hoc specialiter convocati.

Detis nobis etiam et successoribus nostris, cum ecclesia, ut predicitur, decimam partem agnorum, edulorum, porcellorum et pullorum, gallinarum tamen, et non de aliis pullis.

Retinemus etiam nobis et successoribus nostris illas domos constructas in grangia predicta de Bellestar, et ferreginale et pati et aream ante portam domorum predictorum usque ad viam et ortum sicut iam per nos predicta omnia signata sunt et terminata.

Retinemus etiam nobis et successoribus nostris furnum in villa predicta de Bellestar; itaquod nullus alius in predicto loco de Bellestar possit facere vel habere furnum, preter nos et successores nostros; nec aliqui panem coquere nisi in furno nostro predicto, videlicet triginta panes per uno.

Retinemus insuper quod nullus habitator loci predicti vel quicumque alius possint construere, facere, vel hedifficare, molendinum seu molendina infra terminos predictos; imo omnes habitatores loci predicti teneantur molere in nostris molendinis que habemus in valle predicta.

Retinemus etiam nobis et successoribus nostris usum omnium lignorum, tam viridum quam siccorum, in omnibus terminis supradictis, secundum quod nobis placuerit.

Specialiter retinemus nobis quod vos nec populatores loci predicti, nunquam possitis facere tallium in aliquo loco terminorum predictorum, absque nostra et nostrorum successorum licentia speciali, nec etiam infra duos annos possitis facere aliquam exmoxadam sine nostra speciali licentia et nostrorum. Ad hoc, ut de fusta que est in locis in quibus potest fieri exmotxadam, interim nostras facere voluntates. Lapsis vero dictis duobus annis, possitis exmotxare in qualibet parte infra terminos supradictos, et terras colere prout vobis placuerit et visum fuerit expedire.

Concedimus vobis et vestris tamen quod a presenti die ultra, possitis accipere et scindere ligna de nemoribus locorum predictorum, ad opus et usum vestrorum domorum, et ad opus etiam vasorum vinariorum, et ad quecumque alium usum vobis et domibus vestris necessarium fuerit.

Et etiam qualibet septimana, semel tamen facere unam somadam de teda vel de cabironis rotundis, et extrahere et ducere quodcumque volueritis, ad vendendum, et facere omnias vestras voluntates.

Concedimus etiam vobis et vestris integre fabrica in loco predicto construenda.

Retinemus nobis et nostris officium tabellionatus, et quod sitis populati ad forum et consuetudinem Valentie et ville Morelle.

Absolventes vos et vestros in perpetuum ab omni peyta sive questia, servitio et exactione, exercitu et cavalcada.

Et concedimus vobis et vestris qod pro venditione seu qualibet alienatione domorum seu possesionum seu aliorum rerum vestrarum, non teneamini nobis vel successoribus nostris faticam facere vel laudimium solvere; imo eam possitis vendere, alienare, et facere omnes vestras voluntates cuicumque volueritis, exceptis militibus et sanctis, absque requisitione nostra et nostrorum.

Pro quorum absolutione et remissione nostra et nostrorum, recepimus a vobis dictam novenam partem fructuum predictorum, et decem milium solidorum bonorum regalium Valentie.

Concedimus etiam vobis et successoribus vestris, quod vos et quilibet dictorum viginti populatorum, possitis accipere mediam fanecatam terre ad opus ferragie faciende, et dande animalibus vestris, absque decime prestatione.

Et si forte ferragiam dicte medie fanecate animalibus vestris non dederitis, set eam vendideritis vel alio modo alienaveritis, vel bladum colligendum converteritis, detis nobis et nostris de ipsa ferragia nonam partem, et decimam et primiciam tamen, ut superius continetur.

Item, concedimus vobis et vestris omnes ortos, sicut fixarabimus vobis, franchos et liberos, itaquod non teneamini de ipsis nonam partem dare, sed decimam et primiciam, tam ut supra dicitur.

Retinemus etiam nobis pati sive solum competens, in eo loco in quo volueritis villam construere, in quo loco sive pati possimus domos hedifficare, vel alias nostras facere voluntates.

Et etiam volumus quod dicti populatores faciunt et teneantur facere staticum sive staticam in loco sive situ in quo assignabimus vobis.

Versa vice nos, predicti Petrus d'Oden, et Bernardus Riera, et Petrus Riera, et Bernardus Linyà, et Petrus Morell, et Bernardus Magister, et Johannes Tarragó, per nos et omnes populatores loci predicti, presentes et futuros, recepimus a vobis dominis abbate et conventu predictis, ad populandum, locum predictum de Bellestar, cum suis terminis, prout sunt superius assignati. Et promittimus bona fide vobis domino abbati et conventui supradictis, esse boni et legales atque fideles homines et vasalli vestri pro loco predicto, et universa et singula supradicta complere integre et fideliter observare, et vobis et successoribus vestris sicut nostris dominis obedire in omnibus, et fidelitatem in omnibus et per omnia inviolabiliter observare.

Et ego, frater Berengarius, iam dictus abbas et conventus predicti monasterii, versa vice, per nos et omnes nostros successores, promittimus vobis populatoribus superius scriptis, omnia supradicta attendere et complere et firmiter observare, sicut superius scriptum est.

Insuper, per nos et successores nostros, promittimus vobis populatoribus iam dictis, esse guirentes et defensores de predicta donatione et concessione, contra cunctos homines, propter potestatem terre, et eam vobis et vestris perpetuo faciamus tenere, habere et possidere, firmiter et in pace. Et omnes conditiones et libertates superius ponitas, diligentius observare, et omnia alii iuri nostri vel monasterio competenti vel competituro.

Et ut premissa maiori gaudeant firmitate, instrumentum sigillo nostri abbati predicti fecimus roborari.

Quod est actum VIIº idus marcii anno Domini Mº CCº LXXº VIIIº.

Testes sunt huius rei, Berengarius de Quadres, officialis domini archiepiscopi tarraconensis, et Poncius de Pannes, et Raymundus Garcia.

Sig+num Guillermo de Securo, notarii publici Morelle, qui hoc scripsit die et anno prefixis.

Noverint universi, quod nos, frater Raymundus de Rippellis, humilis castellanus Emposte, de assensu et voluntate fratris Bernardi de Miravallibus, comendatoris domus Valentie, et fratris Bernardo de Boscho, comendatoris domus Burriane, et fratris Erimani de Pontibus, et fratris Guillermi de Fulleda, et fratris Berengarii de Loberola, cappellani nostri, et fratris Arnaldi de Mediona, et fratris Petri de Muntçunis, et fratris Raymundi Çabaterii, et aliorum fratrum nobis asistentium, per nos et successores nostros, presentes et futuros, cum hoc instrumento imperpetuum valituro et speciali gratia, damus et concedimus vobis omnibus hominibus christianis habitantibus et habitaturis in castro et villa nostra de Vilafamez et suis terminis et vestris, imperpetuum, illa videlicet que inferius subsecuntur:

Primo, siquidem quod sicut [con]suevistis solvere loceum Hospitali pro quantitatibus hereditatum, quod hoc cessetur et deinde solvatis et detis Hospitali pro dicto loceo omni tempore, pro quolibet pari arante unam fanecham frumenti et alteram ordei, et pro medio pari detis et solvatis unam fanecham, mediam scilicet frumenti et mediam ordei, quod bladum per vos qualibet anno tempore messium persolvatur.

Concedimus etiam et volumus quod non teneamini dare fabro dicte ville pro qualibet libra ferri vel calibis, que in vestris operibus seu ferramentis posuerit, vel vobis operatus fuerit, nisi unum denarium monete curribilis in eodem loco.

Concedimus etiam et nichilominus volumus, quod dictus faber teneatur ferrare cuilibet agricole danti locum Hospitali pro pari cum ferro eiusdem agricole, unum par ferraturarum tempore messium, et alterum tempore vindemiarum, quolibet anno, absque pretio et mercede illo. Vero agricole qui non habuerit nisi medium par, non teneatur ferare nisi semel in anno.

Item, damus et assignamus ac etiam confirmamus vobis, illud boalarium quod hodie habetis et tenetis in termino dicti castri, sicut affrontat primo en la marrada de.l Stret, ex alia parte in alqueria Bartholomei Bertrandi, ex alia in alqueria Guillermi Brugueres, ex alia in capite barranchi Ferrarii, ex alia in penna de Na Balaguera, ex alia in alqueria Grossa, ex alia in manso Guillermi Ferriolium, ex alia in bassa colli Aurore, ex altera in camino Oculli de Fenosa. Sicut iste affrontationes includunt et mollini sunt fixi per circuitum, ita dictum boalarium vobis damus et assignamus imperpetuum.

Item, damus ac etiam enfranquimus quod non teneamini dare decimam pullorum et vitulorum que ex animalibus arantibus nascentur.

Enfranquimus etiam nichilominus vos, quod non teneamini dare decimam de oleribus ortorum vestrorum, nisi tamen de illis vendebatis.

Concedimus inquam vobis, quod imperpetuum possitis coquere panem vestrum in forno dicte ville ad tricesimum panem.

Damus et concedimus inquam vobis, quod omnes illo qui morantur in mansis vel aliis locis termini dicti castri, non teneantur amplius dare pro fornagio pro qualibet persona etatis videlicet trium annorum, ultra nisi unam barcellam tritici, sed illam dare teneantur et solvere Hospitalis quolibet in festo Assumpsionis beate Marie.

Item, concedimus vobis quod quilibet vestrum possit parare libere iuxta suam laborationem ad cirogrillos et lepores et perdices

Concedimus inquam vobis, quod quilibet vestrum possit venari in dicto termino, tali tamen conditione quod quicumque venatus fuerit cum ceponibus vel laqueis, quod tribuat Hospitali quolibet anno in festo Nativitate Domini duo paria cirigrillorum vestitorum.

Qui vero venatus fuerit cum furone vel cane, tribuat Hospitali quolibet anno in dicto festo unum par cirogrillorum vestitorum.

Concedimus inquam vobis quod nullus qui occiderit vel capiet bestiam silvestrem, teneaur amplius dare Hospitali nisi IIIIor denarios monete curribilis in eodem loco, sed illos solvat pro qualibet bestia silvestre et solvere teneatur.

Quasquidem donationem, concessionem, asignationem et etiam confirmationem vobis omnibus hominibus supradictis et vestris, facimus et concedimus imperpetuum sub forma et conditionibus superius comprehensis.

Preterea, volumus et tali pacto predicta et singula predictorum concedimus, asignamus ac etiam confirmamus et infranquimus, quos illa fiant intelligantur, observentur et sequantur per vestram partem sano et bono intellectum, et absque fraude et omi dolo.

Concedimus autem et recognoscimus in veritate que predictis gratiis a nobis vobis factis habuisse et recepisse a vobis, hominibus supradictis, octingentos solidos regalium Valentie, quos vobis iam debebamus am eosdem a vobis mutuo receperamus, unde renuntiamus exceptioni peccunie non recepte et doli, eo quod illos recepimus et bene paccati sumus.

Et ut premissa maiorem obtineant firmitatem, presens instrumentum sigilli nostri pendentis munimine fecimus comuniri.

Quod est actum apud castrum Onde, XVII kalendas aprilis anno Domini Mº CCº LXXXIIº.

Sig+num fratris Raymundi de Rippellis, castellani Emposte predicti, qui premissa laudamus, concedimus et firmamus.

Sig+num fratris Bernardi de Miravallibus. Sig+num fratris Bernardi de Boscho. Sig+num fratris Erimanii de Pontibus. Sig+num fratris Guillermi de Fulleda. Sig+num fratris Berenguerii de Loberola. Sig+num fratris Arnaldi de Mediona. Sig+num fratris Petri de Monçonis. Sig+num Raimundi Çabaterii, predictorum, qui premissa omnia laudamus, concedimus et firmamus.

Testes huius rey sunt presentes ad hoc, Guillermus de Orrito, donatus Hospitalis, et Raymundus de Falconera de Cameteria, scutifer dicti castellani.

Sig+num mei Laurentii de Ulmo, scriptoris domini castellani, qui mandato ipsius et voluntate predictorum fratrum premissa scripsi, loco, die, et anno prefixis.

Noverint universi, quod nos, frater Berengarius de Santo Iusto, domorum militie Templi in Aragonum et Cathalonie magister humilis, de assensu fratris Arnaldi de Timor, castellani Montissoni, fratris Petri de Thous, comendatoris Miraveti, fratris Bernardi de Monteolivo, comendatoris Gardenii, fratris Guillermi d'Abellas, comendatoris Barberani, fratris Guillermi de Miraveto, comendatoris Orte, fratris Raymundi Olivari, comendatoris Dertuse, fratris Bernardi de Pineda, comendatoris Exiverti, fratris Francisci de Tallada, comendatoris Azchonis, et plurium aliorum fratrum nostrorum in generali capitulo apud Gardenium congregatorum, per nos et successores nostros damus et concedimus, ac confirmamus vobis Enequo Cesarauguste, presenti, et Petro Siurana, Bernardo de Collo, Ferrario d'Anolla, Guillermo Valls, Raymundo Ginerii, absentibus tanquam presentibus et aliis hominibus seu populatoribus de Polpiç, usque ad viginti et quinque, per secula cuncta, et suis, omnem illum locum de Polpiç cum omnibus suis terminis, ad decimam et primiciam et ad bonum forum, consuetudinis civitatis Valentie.

Prefatum locum damus et concedimus vobis prefato Enequo et aliis populatoribus et successoribus suis perpetuo, cum ingressibus et egressibus et directis ac pertinentiis, et arboribus, aquis, petris, lignis, fustibus, montibus, planis, silvis, erbis, paschuis, venationibus, terris laboratis et heremis, et cum omnibus ademprivis, et cum omnibus aliis nisi habitantibus, ad perfectum et comodum vestrum et vestrorum, ad bonum forum Valentie.

Retinemus tamen nobis et succcessoribus nostris ac Templo, in predicto loco, omnes inventiones furnum et furnos, et fabricam, et furnos, et erbaticum alienum, firmamenta, pensum et mensuras, justicias et juratos; itaquod non possimus ponere ibi nisi de vestro vicinato et omnem aliam dominationem et jurisdictionem ac fidelitatem, que domino pertinent aliquo modo, ad bonum forum Valentie.

Preterea, retinemus ibi castrum in dominio nostro.

Et vos, populatores, teneamini facere in dicto loco ecclesiam; et laboretis bene et fideliter terras et possessiones dicti loci.

Et si aliquis populatorum infra spatium duorum annorum non laboraverit vel laborari fecerit in suis honoribus, deinde nos vel successores nostri possimus accipere et retinere ad dare pro libito voluntatis.

Et sitis homines et vassalli proprii et solidi Templi, et non possitis unquam ibi eligere aliquem dominum vel patronem.

Predicta siquidem omnium vos et vestri habeatis et teneatis pacifice et quiete, pro ut hodie habetis et tenetis ac possidentis, ad vendendum, inpignorandum, alienandum, vestris consimilibus, et ad omnes vestras vestrorumque voluntates perpetuo faciendas.

Salva tamen fidelitate, dominatione et iure Templi in omnibus-

Et populetis dictum locum bene et fideliter cum populatoribus ibi asignatis, ad profectum Templi et vestrum.

Et teneamini ibi facere personalem et continuam residentiam, et facere statica vestra illi, qui non dum fecerunt infra unum annum.

In cuius rei testimonium et ad maiorem etiam firmitatem hoc presens instrumentum sigillo nostro pendenti fecimus roborari.

Quod est actum XVº kalendas madii anno Domini millesimo CCº LXXXº sexto.

Sig+num fratris Berengarii de Santo Iusto, magistri predicti. Sig+num fratris Arnaldi de Timor, castellani Montissoni. Sig+num fratris Petri de Thous, comendatoris Miraveti. Sig+num fratris Bernardi de Monteolivo, comendatoris Gardenii. Sig+num fratris Guillermi d'Abellas, comendatoris Barberani. Sig+num fratris Guillermi de Miraveto, comendatoris Orte. Sig+num fratris Raymundi Olivari, comendatoris Dertuse. Sig+num fratris Bernardi de Pineda, comendatoris Exiverti. Sig+num fratris Francisci de Talliata, comendatoris Azchonis; predictorum, qui hec omnia predicta concedimus et laudamus, et firmare rogamus.

Sig+num Raymundi Azchonis. Sig+num Bernardi Serram, scutiferorum dicti domini magistri. Sig+num Martini de Vilello; testium huius rei.

Instrumentum in quo P. Exeminiz de Arenoso recipi in feudum a domino Jacobo de Rocha, procuratore domus Sancti Vincencii, castrum de Monte Tornesio, cum omnibus iuribus et pertinenciis suis.

-

Noverint universi, quod ego Ja[cobus] Zarocha, sacrista ilerdensis, decanus Valentie et notarii domini regis, et procurator domus seu Hospitalis sancti Vincencii Valentie, nomine procuratorio dicte domus, dono et cum hoc presenti instrumento trado et concedo vobis, Petro Eximini, filio quondam Eximini Petri de Arenoso, in feudum secundum Usaticum Barchinone, castrum et villam de Montornes cum omnibus terminis et pertinentiis suis, situm in regno Valencie.

In hunc videlicet modum quod vos et successores vestri, qui post vos dictum castrum et villam habuerint et tenuerint, sitis fidelis nostri et homines et vasalli racione dicti castri et ville, et prioris seu procuratoris dicte domus seu Hospitalis sancti Vincentii Valentie, qui pro tempore fuerint, et clericorum eiusdem domus.

Et quod vos et vestri successores irati et paccati, detis et tradatis procuratione de dicto castro nobis ut procuratori dicte domus et priori seu procuratori dicte domus Sancti Vincencii, quando et quocienscumque a nobis seu ab ipsis et successoribus eorundem, vos vel successores vestri per nuncio vel per litteras aut oreanus fueritis requisiti.

Et sic vos dictus Petrus Eximini et vestri, dictum castrum et villam, cum omnibus suis iuribus et pertinenciis, cum afrontacionibus universis habeatis, teneatis, possideatis et expletetis, cum ingressibus, egressibus, et melioramentis, ac omnibus suis pertinenciis, et ad vendendum, dandum, inpignorandum, et alienandum, et ad omnes vestras voluntates penitus inperpetuum faciendas.

Salvo in omnibus iure et dominio et potestate integriter in dicto castro, de domui sancto Vincentii Valentie et priori sive procuratori eiusdem, secundum Usaticum Barchinone.

Alium vero dominum vel patronem inde non eligatis, nisi priorem seu procuratorem dicte domus sancti Vincentii Valentie et eorum successores.

Ego siquidem, Petrus Eximinus, superius nominatus, per me et omnes meos, facio in veritate et recognosco cum hoc presenti instrumento vobis, domino Ja[cobo] Zarocha supradicto, me habere et tenere a vobis nomine procuratorio dicte domus Sancti Vincentii Valentie in feudum castrum de Montornes, ad consuetudinem Barchinone; promitens vobis et procuratori dicte domus sancti Vincentii et successoribus vestris procuratoribus eiusdem domus, quod ego et successores nostri dabimus vobis et successoribus vestris potestatem de dicto castro, irati et paccato, quando et quocienscumque a vobis et successoribus vestris, verbo vel nuncio, seu per litteris fuerimus requisiti.

Et erimus inde vobis et successoribus vestris fideles homines et vassalli vestri, et defenderamus personam vestram et successorum vestrorum, et omnia bona dicte domus sancti Vincentii tanquam fideles homines et vassalli vestri.

Et dominum alium vel patronem inde non eligamus, nisi vos et successores vestros dicte domus.

Et pro omnibus et singulis supradictis attendendis et complendis facio vobis in presenti nomine procuratorio dicte domus, homagium ore et manibus secundum Usaticum Barchinone.

Et renunciamus omni exceptioni doli et omni alii exceptioni causa iuris quam facti mihi vel meis contra predictam vel eorum aliquis competituribus, aut etiam competituris, tactisque a me propria manu mea corporaliter et liberaliter sanctis quatuor Evangeliis et cru+ Domini, juro quod predicta omnia et singula atendam firmiter et complebo, et in aliquo non contraveniam vel contravenire faciam verbo vel facto, per me vel per interpositam personam, aliquo modo, iure, racione, vel causa, que dici vel excogitari possit, sic Deus me adiuvet et hec sancta Dei Evangelia et crux Domini coram me posita.

Quod est actum Vº idus novembris anno Domini Mº CC. LX. octavo.

Sig+num Jacobi Zarocha, superius nominati. Sig+num Petri Eximini, jurati predicti, qui hoc concedo et firmo, firmarii rogo.

Sig+num Ar[naldi] de Boscho, notarii domini regis. Sig+num G. de Podio Viridi, militis. Sig+num fratris Martini Lopiz, militis ordinis milicie sancti Jacobi. Sig+num Ildefonso Petri, nepotis domini regis Aragonum. Sig+num Johannis de Turrefacta, clerici. Sig+num P. Percari, civis ilerdensis; testium.

Sig+num Bertrandi de Tarrega, notarii publici ilerdensis, qui hoc scripsi.

Noverint universi quod nos, Petrus Eximini, dominus de Borriol, filius quondam Roderici Ximeniç; attendentes fidelitatem et legalitatem quam vos, proceres de Burriol erga nos et dictum olim patrem nostrum semper geristis et habuistis, ac de presenti geretis et habetis; ideoque, volentes nobis ratione predicta de beneficiis et grati[i]s providere, et tenore inquam humilis suplicationis per vos nobis facte, gratis et ex certa scientia, cum hoc presenti publico instrumento perpetuo valituro, concedimus, firmamus, laudamus et aprobamus, per nos et omnes successores nostros, imperpetuum, ac noviter damus vobis Dominico Çolivella, justicia, Mengot Bellido, et Petro Bellido, juratis dicti loci de Burriol, et omnibus aliis convicinis universis et singulis christianis, modo habitantibus vel imposterum habitaturis in dicta villa et loco de Burriol, et in terminis eiusdem, et vestris successoribus imperpetuum, omnes illas hereditates, tam heremas quam laboratas, cultas et incultas, vineas, ortos, domos, et omnes alias possessiones, quos et quas habetis et habere debetis, tenetis et possidetis, in dicto loco et termino eiusdem, tam per donationem domini Eximini Petri de Arenoso, avi nostri, quam etiam per donationem venerabilis domini Roderici Ximeniç, predicti patri nostri, quondam defunctorum, quam etiam qualibet alia donatione seu ratione, iure vel modo, tam titulo donationis vel sine, seu quocumque alio modo.

Ita quod omnes dictas hereditates, tam heremas quam laboratas, vineas, ortos, domos et omnes alias posesiones habeatis franchas et quitias, excepto quod de hereditatibus vineis, tenamini dare tantum decimam et primiciam; nec nos nec nostri possimus petere vobis nec vestris, qualiter vel quo modo tenetis vel de cetero tenebitis vestras possessiones neque hereditates. Et super hoc non possimus nos nec nostri facere inquisitionem aliquam vel demandam contra vos vel vestros.

Quas omnes hereditates, domos, vineas, ortos, et alias possessiones habeatis, teneatis, possideatis, et in pace perpetuo expletetis, ad dandum, vendendum, impignorandum, obligandum, alienandum, excomutandum, et ad omnes vestras vestrorumque voluntates cuicumque vel quibuscumque volueritis penitus et perpetuo faciendas franche et libere, iuxta forum Aragonum, sine vinculo et retentu nostro et nostrorum, quod in predictis non possmus nec facimus nec intendimus facere.

Per quemquidem forum Aragonum volumus et concedimus vobis, omnibus universis et singulis habitantibus et habitaturis in dicto loco de Buriol et terminis eiusdem, franche et libere, et vestris imperpetuum, paschua seu pastum per totum dictum terminum predicti loci, et venationibus, prata et pratalia, silvas, acquas, ligna, fustes grosos et minutos, et fustam ad faciendum, construendum et hedificandum domos, ospicia seua domicilia vestra, que modo habetis vel de cetero facietis, construetis seu hedificabitis in dicta villa et loco, et in quolibet alio loco infra terminum prefati loci.

Verum tamen, retinemus nobis et successoribus nostris in dicto loco et termino, furnos, carniceriam, factos et faciendos, et etiam ius quod modo habemus in molendinis ibi factis et faciendos, et questias et alias servitutes ut asuetum est.

De furno autem, dabitis nobis et nostris de triginta uno panibus unum panem, sic quod vobis remaneat quitii triginta panes; et nos promittimus vobis enere ibidem bonum furnierum et suficiente, qui vobis dequocat panem vestrum absque omnia alia missione vestra.

Retinemus inquam quod si captivus vel captivi fuerint in dicta villa vel termino loci predicti, quod ille vel illi qui ipsos invenerint teneaur nobis reddere ipsos et dare, et ipsi habeant pro 'trobadures' unum morabatinum pro unoquoque serraceno et non aliud.

Volumus etiam et concedimus quod omnes capti qui capientur et retinebuntur in predicta villa vel termino eiusdem, tam pro factis civilibus quam criminalibus, sint detenti et capti in dicta villa de Buriol in posse justicie dicti loci qui modo est vel pro tempore fuerit, et non in alio loco. Et dictus justicia teneatur habere omnes captiones, et iudicentur dicti capti secundum dictum forum Aragonum.

Et sic promittimus vobis omnibus universis et singulis habitantibus et habitatoribus vel imposterum habitaturis dicti loci de Buriol, per firmam et legitimam stipulationem, quod contra predictam donationem, firmationem et concessionem non veniemus nec venire faciemus nec permitimus ullo modo vel ratione aliquo tempore; immo ratam et firmam ipsam habebimus et haberi faciemus perpetuo, et omnia predicta et singula vobis observabimus et observari inviolabiliter faciemus.

Et ad cautela iuramus per Deum et eius sancta IIIIor Evangelia, manibus nostris corporaliter tacta, predicta omnia universa et singula rata et firma perpetuo habere atque tenere, et in aliquo non contravenire aliqua ratione, sub cuius vinculo sacramenti renuntiamus super hiis omni iuri, foro, legi, rationi, constitutioni et consuetudini contra predicta venientibus.

Quod est actum in dicto loco de Buriol, quarto nonas iulii, anno Domini millesimo CCCº septimo.

Sig+num nostri Petri Ximeniç, domini de Buriol, iurantis, qui hec concedimus et firmamus.

Testes fuerunt ad hec vocati et rogati, Johannes d'Alagó, Berengarius de Timor, Jacobus Cerdani, Nicolaus de Castellvis.

Sig+num Arnaldi d'Agramunt, notarii publici Castillionis Campi Burriane, qui hec scribi fecit et clausit, loco, die et anno prefixis.