ARXIU VIRTUAL JAUME I
Documents d'època medieval relatius a la Corona d'Aragó
Documents de la vila de Borriana
17 de març de 2006
Incorporem a la col·lecció 14 documents relatius a la vila de Borriana no publicats a la col·lecció Huici-Cabanes. Es tracta de texts procedents dels antics arxius dels ordes militars de l'Hospital i del Temple, després integrats dins l'arxiu de l'orde de Muntesa i actualment conservats a l'Arxiu Històric Nacional, a Madrid. També hi ha alguns documents procedents de l'Arxiu de la Corona d'Aragó, a Barcelona, entre els quals hi ha còpies autoritzades de les cartes pobles atorgades en 1233 i 1235. El conjunt dels documents porten els números d'ordre del 70 al 84
1233, juny 28. Borriana
Jaume I dóna a l'orde de l'Hospital les cases i terres de Borriana que fóren d'un musulmà anomenat Abdezalem
Arxiu Històric Nacional. Madrid. Ordes Militars. Pergamins. Carpeta 480, nº 28R. Original
Manifestum sit omnibus quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum et regis Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; cum hanc presenti carta donamus, concedimus, et laudamus imperpetuum, franchas et liberas vobis dilecto nostro frater Hugoni de Folio Alquerio, castellano Emposte, et per vos sancte domui Hospitale Iherosolimitani et fratribus eiusdem, presentibus et futuris, omnes domos illas que sunt in villa de Buriana, que fuerunt et tenebat Abdezalen, sarraceno, cum illis aliis domibus que sunt contigue, illis sicut sunt iuxta murum ville et vadunt usque ad portam que dicitur de Dertusa, et cum tota illa hereditate herma et populata, que pertinebat eidem sarraceno et domibus supradictis.
Que omnia habeatis francha et libera, cum introitibus et exitibus suis, et cum suis omnibus pertinenciis a celo usque in abissum, ad dandum, vendendum, impignorandum, alienandum, ad habendum, tenendum, possidendum et expletandum, collocandum, stabiliendum, populandum, et ad omnes vestras voluntates perpetuo faciendas.
Mandantes universis nostris subditis, quod hanc nostram donacionem firmam habeant et observent, et non contraveniant in aliquo, si confidant de nostri gracia vel amore.
Datum in obsidione Burriane, IIII kalendas julii era Mª CCª LXXª prima.
Sig+num Jacobi, Dei gratia regis Aragonum et regni Maioricarum, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.
Huius rei testes sunt: [1ª col.] Blascus de Alagone, majordomus Aragone. Rodericus de Lizana. [2ª col.] P. Cornelii. Eximinus de Focibus. Furtunius de Bergua. [3ª col.] Ferandus Deiz, majordomus curie. P. Petri, iusticia Aragonum.
Sig+num Guillermi Scribe, qui mandato domini Regis hoc scribi fecit, loco die et era prefixis.
1233, juliol 25. Borriana
Jaume I dóna a l'orde de l'Hospital l'alqueria de Benirrage, situada al terme municipal de Borriana
Arxiu Històric Nacional. Madrid. Ordes Militars. Pergamins. Carpeta 480, nº 33R. Còpia autoritzada de 1331
Manifestum sit omnibus quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; per nos et omnes successores nostros donamus, concedimus, et laudamus per propriam hereditatem, liberam et francham, vobis dilecto nostri fratri Ugoni de Folioalqueri, castellano Emposte, et per vos domus Hospitale Iherosolimitani, et fratribus eiusdem, presentibus et futuris, alqueria Benirrage, que est in termino de Burriana, cum domibus, campis, vineis, ortis, et terris heremis, populatis, et cum furnis, molendinis, aquis, lignis, erbis, paschuis et pratis et cum terminis universis et melioramentis, integre, factis et faciendis, et aliis omnibus que longe et proprie pertinent ad eandem, et pertinere debent aliqua racione, ad habendum, tenendum, possidendum et expletandum, perpetuo libere et franche, ad dandum et vendendum, et ad omnes vestras voluntates inperpetuum faciendas.
Mandantes firmiter et districte nostris subditis universis presentibus et futuris, quod hanc donacionem et concessionem nostram ratam ac firmam habeant perpetuo et observent, et non faciant in predicta alqueria et eius pertinenciis vobis impedimentum aliquod et gravamen, si de nostri confidunt gracia et amore.
Datum apud Burrianam VIIIº kalendas augusti era Mª CCª LXXª prima, anno Domini Mº CCº XXXº tercio.
Sig+num Jacobi Dei gracia regis Aragonum et regni Maioricarum, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.
Huius rei testes sunt: Eximinus de Urreya, Fortunius de Bergua, Eximini de Castellot, P. Didaci, majordomus curie, B. de Alagone, majordomus Aragone, Berengarius de Entença, Alamandus de Sadava, Peregrinus de Bolas, Ferrandus Petri, iusticia Aragone.
Sig+num Petri Johannis scriptoris, qui de mandato domini Regis hec scripsit loco, die, et anno prefixis.
1233, novembre 1. Borriana
Jaume I atorga la primera carta pobla de Borriana en favor dels seus habitants
Arxiu de la Corona d'Aragó. Cancelleria Reial. Registre 479, ff. 134v/135r, còpia autoritzada de 1329 / Registre 866, f. 55, còpia autoritzada de 1339
Garcia Edo, Vicent. "Los escribanos de la Cancillería Real en la conquista de Valencia por Jaime I (el problema de Guillem y Guillemó)". Boletín de la Sociedad Castellonense de Cultura, 1988, pp.285-286
In Dei nomine et eius gratia.
Manifestum sit omnibus quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; attendentes quomodo et qualiter dominus Jhesuchristus misericorditer nos respicit et respexi, et specialiter in acquisitione Burriane, que per eius clementiam restituta est nomine christiano; proponentes igitur ibi statuere et introducere populum ad eius laudem, servicio et honorem, cum presenti scripto nostro firmiter et perpetuo valituro, donamus, laudamus et concedimus vobis, universis populatoribus de Burriana, hominibus et feminis, qui ibi estis nunc et in antea veneretis populandum, omnique progeniei et posteritate vestre, perpetuam et continuam franquitatem ab omni peita, paria, questia, tolta, forcia, mensuratico, monetatico, bovatico, omnique mala consuetudine et usu statutis et statuendis.
Sitis etiam vos et successores vestri franchi, liberi, et inmunes, intus et extra, ab omni pedagio, lezda, sive portatico, quod non donetis de vestris rebus propriis in aliquo loco terre et dominacionis nostre, in terra scilicet vel in mari.
Et habeatis in Burriana et terminis suis ingressus et egressus, aquas, herba et pascua, et omnes vestras hereditates franchas et liberas, et alia que ad usum hominis pertinent universa.
Damus insuper atque concedimus vobis et omni posteritate vestre, quod sitis populati et semper habeatis forum Cesarauguste, et de eo utamini, et per ipsum vos manuteneatis, regatis, et defendatis adinvicem in possessionibus hereditatum, et in demandis et casibus et vestris usibus et contractibus universis.
Recipientes vos omnes et singulos, presentes et futuros, in fide et nostra legalitate, et habebimus de vobis curam et sollicitudinem, sicut de nostris fidelibus et legalibus hominibus et vassallis.
Datum apud Burrianam, festo Omnium Sanctorum era Mª CCª LXXª prima.
Sig+num Jacobi, Dei gratia regis Aragonum, Maioricarum, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani, qui hec laudat perpetuo et confirmat.
Testes huius rei sunt: Poncius, Dertusensis episcopus; Blaschus de Alagone, majordomus Aragonum, Eximinus de Urreya, Petrus Fernandi de Açagra, Garsias Romei, Artaldus de Alagone, Guillems Assaliti, Bertrandus de Aniaya, Sanccius de Sesse, Sanccius de Antilione, Raimundus Ximini de Lusia, Petrus Petri de Pina, Petrus Sanccii de Vera, Gonçalbus de Vera, Ferrandus Luppi, Luppus Eximini de Lusia, Lupus Eximini de Castellote, Ferrandus Didaci, majordomus curie, Petrus Petri, iusticie Aragonum.
Sig+num Petri Johannis, scriptoris, qui a mandato domini Regis hec scripsit loco die et era prefixis.
1233, novembre 9. Borriana
Jaume I fa una segona donació a l'orde de l'Hospital de les cases de Borriana que fóren d'un musulmà anomenat Abdezalem
Arxiu Històric Nacional. Madrid. Ordes Militars. Pergamins. Carpeta 480, nº 39R
Manifestum sit omnibus quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; pro salute et remedio anime nostre et animarum omnium antecessorum successorumque nostrorum, ac divino succensi intuitu, cum presenti scripto nostro, firmiter et perpetuo valituro, donamus, laudamus, ac liberaliter concedimus domos beate Marie et Ospitali Sancti Johannis Iherosolimitani et vobis venerabili dilecto nostro fratri Ugoni de Folioalquerio, castellano Emposte et fratribus universis, presentibus et futuris in villa de Burriana, omnes domos illas que fuerunt et tenebat Abdeçalem, sarracenus, cum aliis domibus que facti contigum se tenent, cum parietibus earumdem. Omnes domos alias sic affrontant, ex una parte in cequia que transit per villam usque ad murum ville, ex altera parte in via que transit ante portam que fuit predicti Abdeçalem, et de tercia parte in via que vadit usque ad murum, et de quarta parte in murum ville.
Addimus etiam et donamus vobis honorem illud et hereditatem omnem sicut affrontatur ex una parte in cequia que se tenet in honore de Ovecrar Abenajar, et in via de Unda, et in cequia sicut ascendit usque ad molendina trequeria, et ad metam fixam superiorem prope sassum; et de alia parte in via Valencie; et de tercia parte in hereditati que fuit Aceydi, et ascendit usque ad campum que fuit de Aly Abnazmech quondam iusticia de Burriana, et de quarta parte in sassum.
Sicut iste affrontaciones prefatas domos et hereditatem undique continent et includunt, sic donamus eas vobis totas integre, cum introitibus, exitibus et aquis et aliis directis et pertinenciis omnibus ad predictas domos et hereditatem pertinentibus vel pertinere debentibus quoquomodo, ad vestram et domos Hospitale propriam hereditatem et possessionem perpetuo possidendam, ad dandum, videlicet vendendum, inpignorandum, et quocumque modo vos et successores vestri volueritis alienandum, sicut melius dici potest et intelligi vestre et domui Hospitale perpetue utilitati.
Statuentes firmiter et mandantes majoridomus, senioribus, nobilibus, militibus, justiciis, baiulis et nostris subditis universis, quod de hanc donacionem nostram firmam securam et liberam observent et faciant ab omnibus observari, et non contraveniant si de nostra et successorum nostrorum confidant gracia et amore.
Datum apud Burrianam Vº idus novembris era Mª CCª LXXª prima.
Signum + Jacobi, Dei gratia rex Aragone et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.
Testes huius rei sunt: [1ª col.] P. Dertusensis episcopus. P. Ferrandi de Açagra. [2ª col.] Garsias Romei, Guillermus Assalliti, Rodericus Eximini de Lusia. [3ª col.] F. Sanctii de Vera, Gonçalbus de Vera, Ferrandi Luppi. [4ª. col.] R. Ximini de Lusia. F. Didaci, majordomus curie, P. Petri, justicia Aragonum.
Sig+num Petri Johannis, scriptoris, qui mandato domini Regis hec scribi fecit, loco die et era prefixis.
1233, novembre 10. Borriana
Jaume I dóna a Eiximèn de Luesia unes cases a Borriana que fóren d'un musulmà anomenat Ali Abenaçar
Arxiu Històric Nacional. Madrid. Ordes Militars. Pergamins. Carpeta 480, nº 41R. Original
Manifestum sit omnibus quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; cum presenti scripto nostro firmiter valituro, donamus et concedimus tibi, dilecto nostro Eximino de Lusia, unas casas in Burriana que fuerunt de Aly Avenaçar, sarraceno, cum omnibus directis et pertinenciis suis, de terra usque ad celum, ut de cetero eas habeas et possideas francas, salvas et securas, ad tua tuorumque propriam hereditatem, et ad faciendum omnes tuas proprias voluntates, ad dandum, vendendum, inpignorandum, commutandum, et quocumque modo volueritis alienandum, sicut melius dici potest et intelligi tuo tuorumque salvamento.
Datum apud Burryanam IIIIº idus novembris era Mª CCª LXXª prima.
Testes sunt: Petrus Ferrandi de Açagra, Garssias Romey, Guillermi Assalliti, et Rodericus Ximini de Lusia.
Signum + Jacobi, Dei gratia regis Aragonum et regni Maioricarum, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.
Sig+num Petri Johannis, scriptoris, qui mandato domini Regis hec scripsit.
1233, novembre 10. Borriana
Jaume I dóna a Eiximèn Pérez de Luesia unes cases a Borriana que fóren d'un musulmà anomenat Bal Axubrí i també unes terres
Arxiu Històric Nacional. Ordes Militars. Pergamins. Carpeta 480, nº 42R. Original
Manifestum sit omnibus quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; cum presenti scripto nostro firmiter valituro, donamus et concedimus tibi, dilecto nostro Eximino Petri de Lusia, unas casas que sunt infra villam de Burriana, que fuerunt dez Bal Axubrini, cum omnibus directis et pertinenciis suis, ut de cetero eas habeas et possideas francas, salvas et securas, tu et omnis generatio et posteritas tua, de terra usque ad cellum, ad dandum, vendendum, inpignorandum, et quocumque modo volueritis alienandum, sicut melius potest dici et intelligi tuo tuorumque salvamento.
Datum apud Burrianam IIIIº idus novembris anno Domini Mº CCº XXXº tercio.
Donamus etiam quatuor iuvatas de terra in termino de Benifatima, que affrontant ex una parte cequia maior, et ex alia parte in hereditate Dominici Luppi de Pomar, et ex tercia et quarta parte in hereditate Sancii de Val et Fortunii de Auero.
Signum + Jacobi, Dei gratia regis Aragonum et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.
Testes: [1ª col.] P. dertusensis episcopus. [2ª col.] Petrus Ferrandi de Açagra, Garsias Romei. [3ª col.] Guillermi Assalliti, Rodericus Ximini de Lusia. [4ª. col.] F. Didaci, majordomus curie, P. Petri, justicia Aragonum.
Sig+num Petri Johannis, scriptoris, qui mandato domini Regis hec scribi fecit.
1233, novembre 15. Borriana
Jaume I dóna a Guillem Assalit unes cases a Borriana
Arxiu de la Corona d'Aragó. Cancelleria Reial. Pergamí 503 de Jaume I. Original amb segell de cera pendent
Manifestum sit omnibus quod nos Jacobus Dei gratia rex Aragonum et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; cum presenti scripto nostro donamus et concedimus vobis dilecto nostro dompno Guillermus Assallit, militi, unas casas infra villam de Burriana, eas scilicet que fuerunt alfandicum tempore sarracenorum, et affrontant in via publica et in macello [..... ..... ..... ..... ..... ..... .....] sicut affrontat ex una parte Guillermus de Ponte et ex altera parte cum hereditate Templi milicie et ex tercia parte cum hereditate Luppi de Luna, et de quarta parte [..... ..... ..... .....] cum omnibus directis et pertinenciis earum, habeatis, teneatis et possideatis vos [et vestri] et posteritas vestra ad vestram vestrorumque propriam hereditatem perpetuo possidendam, videlicet ad dandum, vendendum, impignorandum et quocumque modo volueritis alienando, sicut melius dici pariter et intelligi vestro vestrorumque salvamento.
Mandantes igitur majoridomus, sagionibus, justiciis, baiulis, nostris subditis universis presentibus et futuris, quod hanc donacionem nostram firmam habeant et observent et observari faciant, et non contraveniant si de nostri confidant gratiam [et] amore.
Datum apud Burrianam XVIIº kalendas decembris Era Mª CCª LXXª prima.
Signum + Jacobi Dei gratia regis Aragonum et regni Maioricarum, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.
Testes: [1ª col.] P. dertusensis episcopus. [2ª col.] P. Cornelii. P. Ferrandi. [3ª col.] Garsias Romei. Rodericus Ximeni de Lusia. [4ª. col.] Artaldus de Alaone. F. Luppi de Sadava. [5ª. col.] F. Didaci, majordomus curie. P. Petri, justicia Aragonum.
Sig+num Petri Johannis scriptoris, qui mandato domini Regis hec scribi fecit.
1233, novembre 16. Borriana
Jaume I dóna a Pere Dídac unes cases a Borriana que fóren de Mahomat Abquillit
Arxiu Històric Nacional. Madrid. Ordes Militars. Pergamins. Carpeta 480, nº 43R. Original
Manifestum sit omnibus quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; cum presenti scripto nostro donamus et concedimus vobis dilecto nostro dompno P. Didaci, militi, unas casas infra villam de Burriana, que fuerunt de Mahomat Abquillyt, sarraceno, cum omnibus directis et pertinenciis suis, ut de cetero eas habeas et possideas de terra usque ad celum, francas et securas, vobis et omni generatio et posteritati vestre, ad dandum, vendendum, inpignorandum, et quocumque modo volueritis alienandum, sicut melius potest dici et intelligi vestro vestrorumque salvamento.
Datum apud Burrianam XVIº kalendas decembris era Mª CCª LXXª prima.
Signum + Jacobi, Dei gratia regis Aragonum et regni Maioricarum, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.
Testes: [1ª col.] P. Ferrandi de Açagra. [2ª col.] Garsias Romei. Guillermi Assalliti [3ª col.] Rodericus Ximini de Lusia. Lupus Ximini de Lusia [4ª. col.] F. Didaci, majordomus curie, P. Petri, justicia Aragonum.
Sig+num Petri Johannis, scriptoris, qui mandato domini Regis hec scribi fecit.
1234, juny 7. Borriana
Jaume I dóna a Pere de Muntaltet unes cases a Borriana
Arxiu Històric Nacional. Madrid. Ordes Militars. Pergamins. Carpeta 480, nº 44R. Original
Manifestum sit omnibus quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; cum presenti scripto nostro donamus et concedimus vobis Petro de Monte Alteto, unas casas infra villam de Burryana, que afrontant ex una parte in casas dompni Sancii Martini Navarro, militis, et ex aliis tribus partibus in vias publicas, ut de cetero predictas casas et cum stabulo et arbore sicut que est ibi et omnes pertinenciis universis suis, habeatis francas et securas, ad dandum, vendendum, inpignorandum, alienandum, et ad omnes vestras vestrorumque voluntates perpetuo faciendas, sicut melius dici potest et intelligi vestro vestrorumque salvamento.
Datum apud Burrianam VIIº idus junii era Mª CCª LXXª secunda.
Signum + Jacobi, Dei gratia regis Aragonum et regni Maioricarum, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.
Testes huius rey sunt: [1ª col.] Nunno Sancii. [2ª col.] Petri Cornelii, Peregrinus de Atrossillo. [3ª col.] Guillermus Assalliti, Lupus Ximini de Lusia. [4ª. col.] Ferrandus Didaci, majordomus curie, Petrus Petri, justicia Aragonum.
Sig+num Petri Johannis, scriptoris, qui mandato domini Regis hec scripsit loco die et era prefixis.
1234, juny 11. Borriana
Jaume I dóna a Ramon de Fraga unes cases i terres a Borriana
Arxiu Històric Nacional. Madrid. Ordes Militars. Pergamins. Carpeta 480, nº 45R. Original
Manifestum sit omnibus quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; cum presenti scripto nostro firmiter valituro, donamus et concedimus tibi fideli nostro Raymundo de Fraga in Burryana et in suis terminis, unum casalem et unum ortum, et tres iuvatas terre, in hereditate que fuit de Eyga Abenxunef.
Predictum casale affrontat ex una parte in casale Dominici Monçonis, et ex alia parte in casale Raymundo Davinassa, et ex tercia parte viam publicam.
Predictum ortus affrontat ex una parte in rivo Sico, et ex alia parte in ortos domini Regis, et ex terciam partem in caveis.
Predicta hereditas affrontat ex una parte in hereditate de Altabella, et ex altera parte in hereditate de Marco Luppis, et ex tercia parte in hereditate de Adalyles.
Ut de cetero predictum casale et ortum et hereditatem, cum omnibus suis pertinenciis habeas et teneas, ad dandum, vendendum, inpignorandum, alienandum, et ad omnes tuas tuorumque voluntates inperpetuum faciendas, sicut melius dici potest et intelligi, tuo tuorumque salvamentum.
Datum apud Burryanam IIIº idus junii era Mª CCª LXXª secunda.
Signum + Jacobi, Dei gratia regis Aragonum et regni Maioricarum, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.
Testes sunt: Nunnius Sancii, Petrus Cornelii, Ferrandus Didaci, majordomus curie. Petrus Petri, justicia Aragonum.
Sig+num Petri Johannis, scriptoris, qui mandato domini Regis hec scripsit loco die et era prefixis.
1234, juny 12. Borriana
Jaume I dóna a Gascó unes terres a Borriana
Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Cancelleria Reial. Pergamí 586 de Jaume I. Original
Manifestum sit omnibus quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montepessulani, cum presenti scripto nostro damus vobis et concedimus Gaschon, quendam hereditatem in termino de Burriana, qua continetur ex prima parte cum hereditate de Martorel, juglar, ex alia parte Bartolomeo de Calataiu, ex alia parte cum cequia, ex quarta vero parte cum via publica. Ad huc damus vobis unum campum circa de mulino de rui Exemeniç de Taust, ex alia parte in hereditate de fratris d'Ucles. Preterea damus vobis duos casales in rafal de Burriana, sicut affrontant de duabus partibus viis publicis.
Ut de cetero predictam hereditatem et predictos casales et omnibus directis suis et pertinenciis quas habent seu habere debent de celo usque in abissum habeatis, teneatis, possideatis pacifice, ad dandum, vendendum, impignorandum, alienandum, et ad omnes vestras vestrorumque voluntates perpetuo faciendas, sicut melius dici et intelligi potest vestro vestrorumque salvamentum.
Datum apud Burriana IIº idus junii era Mª CCCª LXXª secunda.
Testes huius rei sunt: Nuno Sancii, P. Cornelii, Exemeno d'Urrea, Pelegrin de Castellaçolo.
Sig+num Iaccobi Dei gratia regis Aragonum et regni Maioricarum, comite Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.
Sig+num Petri Johannis scriptoris, qui mandato domini Regis hec scribi fecit.
1235, gener 1. Borriana
Jaume I atorga la segona carta pobla de Borriana en favor dels seus habitants
Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Cancelleria Reial. Registre 479, ff. 135v/136r. Còpia autoritzada de 1329. / Registre 866, f. 55. Còpia autoritzada de 1339
García Edo, Vicent. "Los escribanos de la Cancillería Real en la conquista de Valencia por Jaime I (el problema de Guillem y Guillemó)". Boletín de la Sociedad Castellonense de Cultura, 1988, pp. 286-287
Manifestum sit omnibus quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; attendentes quod ad maiestatem regiam pertinere quoslibet suos subditos beneficiis et muneribus decorare, et eos precipue qui intendunt cotidie ad exaltacionem nominis christiani; cum presenti carta nostra firmiter valitura, donamus et concedimus vobis, dilectis et fidelibus nostris universis populatoribus de Burriana, presentibus et futuris, omnes almarjales ut eos ad vestros usos comuniter habeatis, excepto illo qui est et affrontat cum hereditate de Calatrava.
Item, firmiter prohibemus quod nullus habeat vel faciat vetatum de aliqua venacione, nec habeat deffesiam cognitam vel determinatam.
Item, concedimus quod villa de Burriana habeat suos terminos, sicut habere solebat tempore sarracenorum et tenebat.
Item, donamus et concedimus ad faciendum campos et vineas, totam terram illam que est extra çequiam de Burriana, videlicet de za Rapita usque ad rivum de Almaçora, et inde usque ad Bechin.
Item, concedimus quod habeatis scriptores publicos et alios officiales, qui eligantur a savalmedina sive iusticie et probis hominibus, et sint in suis officiis fideles. Scribaniam vero, que pertinet ad justiciatum, nobis retinemus.
Item, concedimus vobis franquitatem plenam et perpetuam de omnibus rebus vestris, quod non donetis pedagium sive lezdam, vel aliam consuetudinem in aliquo loco terre vel dominacionis nostre.
Item, concedimus quod molatis in molendinis et cocatis panes vestros in furnis ad consuetudinem Cesarauguste.
Item, concedimus quod habeatis vias publicas et cequias, sicut fuerunt in tempore sarracenorum, et in eis cotidie sicut poteritis melioretis.
Item, volumus et mandamus quod quilibet vicinus et populator, majorem suam residenciam faciat Burriane.
Item, concedimus et damus licenciam quod unusquisque vestrum possitis facere in vestris casis et in vestris frontariis tendas sive operatoria, set non possitis eas aliam conducere, donec tende nostre sive operatoria primitus sint locatus.
Mandamus firmiter universis nostros locumtenentibus, quod nec predicta omnia et singula firmiter teneant et observent et faciant firmiter observari, si de nostri confideant gracia et amore.
Datum Burriane kalendas januarii era Mª CCª LXXª IIIª.
Sig+num Jacobi, Dei gratia regis Aragonum et regni Maioricarum, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.
Testes sunt: dominus Atorella, Petrus de Montcada, Guillermus de Ça Guardia, Berengarius de Entenza, Raimundus Eximeni de Lusia, Ferrandus Petri de Pina, Petrus Petri, justicia Aragonum.
Sig+num Petri Johannis, scriptoris, qui de mandato domini Regis hec scribi fecit.
1235, gener 2. Borriana
Jaume I dóna a Bartomeu d'Arbanès, Gil Garcés i Llop d'Esparça, unes terres a Borriana
Arxiu Històric Nacional. Madrid. Ordes Militars. Pergamins. Carpeta 481, nº 46R. Original
Manifestum sit omnibus quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; cum presenti scripto nostro firmiter valituro, donamus et concedimus vobis dilectis nostris Bartholomeode Arbanes, Egidio Garcez et Luppo de Sparço, VII juvatas de terra in termino de Burriana; videlicet in alqueria de Benylayna, in hereditate que fuit Petri Garcez de Rueda, que affrontant ex una parte in hereditate Dominici Luppi de Paniar, et ex altera parte in hereditate Bernardi de Villa Viridi, et ex aliquis duabus partibus in cequiis, ut de cetero predictis VII juvatas de terra habeatis, teneatis, possideatis et explectetis, videlicet ad dandum, vendendum, impignorandum, et quocumque modo volueritis alienandum, prout melius et utilius dici et intelligi et excogitari potest, ad vestrum et vestrorum comodum et salvamentum.
Datum apud Burrianam IIIIº nonas januarii anno Domini Mº CCº XXXº quarto.
Signum + Jacobi, Dei gratia regis Aragonum et regni Maioricarum, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.
Testes sunt: [1ª col.] P. de Moncada. [2ª col.] G. de Ça Gardia, Rodericus Eximini de Lusia. [3ª col.] Atorella. B. de Atença. [4ª. col.] F. Petri de Pina. P. Petri, iusticia Aragonum
Sig+num Petri Johannis, scriptoris, qui mandato domini Regis hec scribi fecit.
1235, juny 25. Foios
Jaume I dóna a l'orde de l'Hospital la cinquena part que s'havia reservat en un molí a Borriana, la resta del qual havia donat prèviament a l'esmentada institució
Arxiu Històric Nacional. Madrid. Ordes Militars. Pergamins. Carpeta 481, nº 49R. Original
Transcrit en març de 2006 a partir del manuscrit de referència
Manifestum sit omnibus quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; cum presente carta nostra firmiter valitura, donamus et concedimus vobis, venerabili et dilecto nostro fratri Hugo de Folioalquerii, magistro Hospitalis, et per vos domum et fratribus Hospitalis, presentibus et futuris, illam quintam partem quam nos retinuimus in molendino vestro de Burriana, quod vobis dedimus cum nostro alio instrumento; ut de cetero illud molendinum, cum omni melioramento facto et faciendo, et cum omnibus redditibus et pertinenciis suis, vos et domus Hospitalis teneatis et possideatis integre et sine omni diminucione, ad omnes vestras successorumque vestrorum volueritis perpetuo faciendas.
Retento nobis vel nostris successoribus in eodem molendino aut in eiusdem expletis vel redditibus retinentes.
Datum in obsidione Turris de Foyos, VIIº kalendas julii Era Mª CCª LXXª tercia.
Signum + Jacobi, Dei gratia regis Aragonum et regni Maioricarum, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.
Testes sunt: [1ª col.] F. infans Aragonum. [2ª col.] P. Ferrandi de Açagra. P. Cornelii. [3ª col.] R. de Liçana. G. Romei. [4ª. col.] Vallesius de Bergua. P. Petri, justicia Aragonum.
Sig+num Petri Johannis, qui mandato domini Regis hec scripsit, loco, die, et era prefixis.
© 2006 - Universitat Jaume I - Arxiu virtual Jaume I