In nomine Dei et individue Trinitatis.

Karolus gratia Dei rex.

Si enim ea que ob utilitatem sancte Dei Ecclesie imperialibus edictis sunt constituta magnificentie nostre conservatione denuo instituentes corroboramus, ad diuturnam prosperamque regni a Deo nobis collati stabilitatem id ipsum adtinere non dubitamus, quin etiam ad capescendam eterne felicitatis beatitudinem profuturum nobis liquido credimus.

Itaque notum sit omnium sancte Dei Ecclesie fidelium atque nostrorum, presentium scilicet et futurorum, partibus Aquitanie, Septimanie sive Ispanie consistentium magnitudini, quia progenitorum nostrorum, magnorum siquidem hortodoxorumque imperatorum avi videlicet nostri Karoli seu genitoris nostri augusti Ludowici, auctoritatem imitantes, gotos sive ispanos intra Barchinonem famosi nominis civitatem, vel Terracium castellum, quohabitantes simul cum his omnibus qui infra eundem comitatum Barchinonam hispani extra civitatem quoque consistunt, quorum progenitores crudelissimum iugum inimicissime christiani nominis gentis sarracenorum evitantes ad eos fecere confugium et eandem civitatem illorum magnipotentie libenter condonarunt seu tradiderunt et ab eorundem sarracenorum potestate se subtrahentes eorum nostroque [dominio] libera et prompta voluntate se subiecerunt, complacuit mansuetudini nostre sub inmunitatis, tuitione defensionisque munimine benigne suscipere ac retinere et quo habitationem seu necessitatibus eorum oportunum auxilium sicut et ab illis progenitoribus eorum et ipsis constat per imperialium apicum sanctione[m] concessum clementer conferre quatenus quoque nostra regalis conservatio constructa atque innovatio in eorum bene gestis operibus exaltationi Ecclesie precioso Christi sanguine redempte eministret augmentum et animabus eorum ac nostre proficiat semper in emolumentum.

[1] Igitur, sicut dictum est, ad omnium vestrum notitiam pervenire volumus quia eosdem homines sub protectione et defensione nostra denuo receptos sicut in unitate fidei, sic etiam in unanimitate pacis et dilectionis, conservare decrevimus, eo videlicet modo ut sicut ceteri franci homines cum comite suo in exercitum pergant, et in marcha nostra iuxta rationabilem eiusdem comitis ordinationem atque admonitionem explorationes et excubias, quod usitato vocabulo guaitas dicunt, facere non neglegant, et missis nostris quos pro rerum oportunitate illas in partes miserimus aut legatis qui de partibus Hyspanie ad nos transmissi fuerint paratas faciant et ad subvectionem eorum veredos donent ipsi videlicet et illi quorum pro genitoribus temporibus avi nostri Karoli id ipsum facere institum fuit. Si autem hi qui veredos acceperint reddere eos neclexerint ac eorum interveniente neglegentia perditi seu mortui fuerint, secundum legem francorum eis quorum fuerint sine dilatione restituantur et restaurentur.

[2] Alius vero census, id est nec paschualia in eorum terminis vel eorum villis, nec thelonea infra comitatum in quo consistunt, nec alia quelibet redibitio neque a comite, neque a iunioribus aut ministerialibus eius, deinceps ab illis ullatenus exigatur.

[3] Et nisi pro tribus criminalibus actionibus, id est homicidio, rapto, et incendio, nec ipsi nec eorum homines a quolibet comite aut ministro iudiciarie potestatis ullo modo iudicentur aut distringantur, sed liceat ipsi secundum eorum legem de aliis [omnibus] iudicia terminare et preter hec tria et de se et de eorum hominibus secundum propriam legem omnia mutuo definire.

[4] Et si quispiam eorum in partem quam ille ad habitandum sibi excoluit alios homines de aliis generationibus venientes adtraxerit et secum in portione sua, quam aprisiones vocant, habitare fecerit, utatur illorum servitio absque alicuius contradictione vel impedimento.

[5] Et si aliquis ex ipsis hominibus qui ab eorum aliquo adtractus est in sua portione collocatus, alium, id est comitis vel vicecomitis aut vicarii aut cuiuslibet hominis, senioratum elegerit, liberam habeat licentiam abeundi, verumtamen ex his que possidet, nichil habeat nichilque secum ferat, sed omnia in dominium et potestatem prioris senioris plenissime revertantur.

[6] Placuit etiam nobis illis concedere ut quicquid de heremi squalore in quolibet comitatu ad cultum frugum traxerint aut deinceps infra eorum aprisiones excolere potuerint, integerrime teneant atque possideant; servitia tamen regalia infra comitatum in quo consistunt faciant.

[7] Et omnes eorum possessiones sive aprisiones inter se vendere, concambiare seu donare posterisque relinquere omnimodo liceat, et si filios aut nepotes non habuerint, iuxta legem eorum alii ipsorum propinqui illis hereditando succedant, ita videlicet ut quicumque successerint, servitia superius memorata persolvere non contemnant.

[8] Simul etiam precipientes iniungimus ut nullus homo de sepe memoratis eorum apprisionibus vel villis, cum propriis terminis propriisque earum finibus et aiacentiis, iniustam inquietudinem illis inferre presumat aut aliquam minorationem contra legem facere audeat, sed liceat eis ipsas res cum tranquillitate pacis tenere et possidere et secundum antiquam consuetudinem ubique pascua habere ac ligna cedere et aquarum ductus pro suis necessitatibus ubicumque pervenire potuerint, nemine contradicente, iuxta priscum morem semper deducere.

[9] Si autem illi propter lenitatem et mansuetudinem comitis sui, eidem comiti, honoris et obsequii gratia, quippiam de rebus suis exibuerint, non hoc eis pro tributo vel censu aliquo computetur, neque comes ille aut successores eius hoc in consuetudinem venire presumat, neque eos sibi vel hominibus suis aut mansionaticos parare aut veredos dare aut ullum censum vel tributum aut servitium, preter id quod iam superius comprehensum est, prestare cogat, sed liceat tam istis ispanis qui presenti tempore in predictis locis resident quam his qui adhuc as nostram fidem de iniquorum potestate fugiendo confluxerint et in desertis atque incultis locis per nostram vel comitis nostri licentiam concedentes edificia fecerint et agros incoluerint, iuxta supradictam modum sub nostra defensione atque protectione in unitate fidei et pacis tranquillitate residere et nobis ea que superius diximus tam cum comite suo quam cum missis eius pro temporis oportunitate alacriter atque fideliter exibere.

[10] Noverint preterea idem spani sibi licentiam a nobis esse concessam ut se in vassaticum comitis nostri sicut alii franci homines commendent, et si aliquod beneficium quisquam eorum ab eo cui se commendavit fuerit consecutus, sciat se de illo tale obsequium seniore suo exibere debere quale nostrates homines de simili beneficio senioribus suis exibere solent.

Ut autem he nostre regalis auctoritatis littere erga eosdem hispanos tenore perpetuo ab omnibus fidelibus sancte Dei Ecclesie et nostris inviolabiliter conserventur, manu propria nostra eas subter firmavimus et anuli nostri impressione signari decrevimus.

Signum + Karoli gloriosissimi regis.

[Deormarus] notarius ad vicem HLudovici recognovit.

Data [III] idus iunii, anno IIII, regnante Karolo glorioso rege.

Actum in monasterio Sancti Saturnini prope Tolosam, in Dei nomine feliciter.

Amen.