Arxius Jaume I

ARXIU VIRTUAL JAUME I

Documents d'època medieval relatius a la Corona d'Aragó

Privilegis de la ciutat i regne de València

20 d'abril de 2006

Iniciem la incorporació dels privilegis de la ciutat i regne de València, que van composar un cos legislatiu paral·lel i complementari dels furs de València, i que amb el pas dels segles estava format per centenars de documents d'aquesta naturalesa. Durant el regnat de Jaume I se'n van publicar quasi un centenar, dels quals n'incorporem ara un total de 17

1239, desembre 29. València

Jaume I fa diverses concessions als ciutadans de la ciutat de València: dicta algunes normes per a la cort del justícia de València i per a la regulació de l'ofici del mustaçaf; dóna llicència per a transportar materials de construcció; atorga franquesa de pastures per tot el regne de València; i els dóna les séquies per a regar els camps

Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Cancelleria Reial. Còdex 9 de la Casa reial, ff. 1v-2r

[Huici-Cabanes, 1976, nº 303], [García Edo, 1988, pp. 110-111]

Noverint universi, quod nos Jacobus, Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum, Valentie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani, per nos et omnes successores nostros promittimus et in perpetuum statuimus, damus, atque concedimus vobis, populatoribus Valencie presentibus et futuris, propter franquitatem et libertatem nostram et nostrorum omnium succesorum, quod nunquam nos vel aliquis successor noster in Valencie, possimus dare, vendere, impignorare seu quolibet alio modo alienare vel transferre, ad milites seu personas ecclesiasticas vel secularis, curiam Valencie, nec etiam ponere seu mitere ibi ad tempus vel in perpetuum aliquem pecunia vel servicio mediante.

Concedimus autem et statuentes concedimus vobis, predictis populatoribus et vestris, in perpetuum, quod curia sive judex in persona sua propria sedeat, serviat, et audiat, terminet, et diffiniat omnes causas et querimonias cum consilio proborum virorum de civitate, nisi magnis et arduis negociis aut gravi infirmitate fuerit occupatus vel justa occasione detentus, vel quando ipsum exire oportuerit extra villam; quibus casibus possit omnia vel eorum aliqua alicui sapienti viro et habitarori Valencie delegare et commitere locum suum.

Statuimus etiam, et damus, et concedimus omnibus predictis vestris et in perpetuum, quod facta composicione infra X dies inter reum et actorem, super omnibus debitis et omnibus aliis questionibus civilibus et criminalibus, vel cuiuslibet alterius conditionis generis et modi, reus non teneatur solvere seu dare quartum curie, nec de quarto illo infra predictos decem dies aliquatenus respondere. Transactis autem X diebus, facta questione curie, si reus convictus fuerit quartum dare et solvere teneatur, prestita tamen cautione de persona, quod non fugiat.

Statuimus imperpetuum et concedimus vobis predictis et vestris, quod omnis vicinus habitator Valencie et eiusdem termini habitator scilicet et fideiussor, postquam fuerit condempnatus, habeat elongamentum X dierum ad persolvenda debita creditori. Et si forte summa condempnationis tanta esset, quod non posset infra dictos X dies de facili haberi tempus ad solvendum, curie sive judicis arbitrio relinquatur, et quod reus assecuret quod ad tempus solvatur debita creditori.

Concedimus etiam in perpetuum statuentes, quod post mortem Raimundi de Luchi, cui pondus panis in vita sua concessimus, non donemus vel impignoremus vel alienemus in perpetuum, vel alicui in vita sua, officium almudaçafie, sed ille qui post mortem dicti Raimundi a vobis fuerit in dicto officio constitutus, mutetur de anno in annum et nunquam ibi perpetuus aliquis in dicto officio esse possit constitutus, aut a nobis quod ponderet et juret fideliter eaque ponderanda vel mesuranda fuerint, et nostra curia pondus teneat et mensuram.

Donamus etiam et concedimus in perpetuum vobis, predictis populatoribus et vestris, quod in universis castris et singulis, villis, alqueriis, turribus, manssis et locis quibuslibet omnibus aliis et habitatoribus infra regnum Valencie constitutis et constituendis, tam richorum hominum, militum, episcoporum quam clericorum, religiosorum omnium, et civium, possitis franche et libere, sine aliqua exaccione nostra et nostrorum et cuiuslibet alterius condempnacione, accipere et levare, extrahere et ducere, et duci facere atque scindi, petram, calcem et gissum, sive molas sive rotas molendinorum, et lapides, ad melioranda sive hedificanda statica vestra et murum civitatis et alia vestra loca universa, ubicumque fuerint infra regnum Valencie.

Et habeatis imperpetuum pasturales franchos et universis dictis locis infra regnum Valencie, excepto boalario, a iure vero nostro et nostrorum penitus extrahentes.

Donamus et concedimus imperpetuum omnes et singulas cequias civitatis Valencie, majores, mediocres et minores, cum aquis et aquarumductibus, excepta cequia que vocatur regia, illa scilicet que vadit usque ad Puçolum; quarum cequiarum aquam et aquarumductum habeatis semper continue et incessante, die ac nocte, ita quod ex is possitis rigare secundum quod est antiquitus consuetum.

Datum Valencie IIII kalendas januarii anno Domini Mº CC. XXX. IXº.

Sig+num Jacobi, Dei gratia et cetera.

Testes huius rei sunt, Eximinus de urrea, Eximinus de Focibus, Petrus cornelli, majordomus Aragonie, Guillermus de Aquilone et Raimundus de Pulcroloco.

1238, octubre 22. València

Jaume I dóna al bisbe de València les mesquites i els cementeris dels moros dels llocs que li ha donat, però no els de la totalitat del territori del bisbat

Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Cancelleria Reial. Còdex 9 de la Casa Reial, f. 1r. Còpia simple de començaments del segle XIV

[Huici-Cabanes, 1976, nº 278], [Garcia Edo, 1988, p.109]

Noverint universi, quod nos Jacobus, Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; cum in donationibus et statutis recurrendum sit ad donatiore et legis conditorem; ideo ne super donatione facta a nobis episcopo et ecclesie Valencie katedrali, super cimitiriis et meçquitis sive oratoriis paganorum, possit aut valeat oriri dissensio vel alicuius materia questionis, licet contineatur in ipsa donatione quod ecclesia habeat omnes meçquitas et cimitiria ultra XII basa continentia; volumus, per nos et nostros dicimus, et in perpetuum consulte et ex certa sciencia interpretamur, quod cimitiria et meçquite omnes, magne et parve, que loco sive forma vel similitudine turrium vel fortitudinum in aliquibus locis quibuslibet nostris vel alienis sint, vel etiam si fuerint infra domos vel ortum alicuius, ecclesia et episcopus non habeat ipsas meçquitas, oratoria et cimitiria, sed illi qui eadem cimitiria, oratoria et meçquitas tenent et tenuerint aut habent vel habuerint, in ortis, campis, vineis, domibus, fortitudinibus, et turrium capitibus et aliis quibuslibet locis et honoribus suis, habeant ipsi et sui ea francha et libera in perpetuum, sicut aliam hereditatem suam, propriam et francham, absque alicuius oneris, cuiuscumque conditionis fuerint, gravamine et impedimento, et sine censu, tributo et servitutis cuiuslibet alterius honere annuo et perpetuo.

Datum Valencie XI kalendas novembris anno Domini Mº CCº XXXº octavo.

1238, desembre 19. València

Jaume I confirma tots els establiments de tendes i obradors fets a la ciutat de València pel seu lloctinent Eiximén Pérez

Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Cancelleria Reial. Còdex 9 de la Casa Reial, f. 1r. Còpia simple de començaments del segle XIV

[Huici-Cabanes, 1976, nº 285], [Garcia Edo, 1988, p. 109]

Noverint universi quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani, concedimus, laudamus et perpetuo confirmamus, donaciones et stabilimenta operatorium sive tendarum Valentie, que vos Eximinus Petri fecisti vel feceritis.

Ita quod firma sint quibuscumque persones eas dabitis et dedistis, et stabilistis vel stavilietis, sicut in cartis vel albaranis a vobis factis vel faciendis continebitur, et nunquam per nos vel nostros revocabimus nec revocari aliquatenus permittemus.

Datum Valentie XIIII kalendas januarii Era Mª CCª LXXª sexta.

Sig+num Jacobi, Dei gratia regis Aragonum et Maioricarum, et Valentie, comes Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.

Huius rei sunt testes: Petrus Ferrandi de Açagra, Artaldus de Luna, Ferrandus infans Aragonum, Eximinus de Urrea, Berengarius d'Entença.

Sig+num Guillermi, scribe, qui mandato domini regis pro domino Berengario, barchinonensi episcopo cancellario suo, hec scribi fecit loco die et era prefixis.

1239, maig 21. Setge de Xàtiva

Jaume I dóna als ciutadans de València unes cases davant de la catedral, per a establir en elles la cort del justícia de la ciutat. També estableix la renovació obligatòria anual d'aquest oficial públic, el dia de Nadal; i fixa algunes de les seues competències

Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Còdex 9 de la Casa Reial, f. 1r/v. Còpia simple de començaments del segle XIV

[Huici-Cabanes, 1976, nº 297], [Garcia Edo, 1988, pp. 109-110]

Noverint universi, quod nos Jacobus, Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; per nos et omnes successores nostros donamus et concedimus vobis, universis civibus et habitatoribus civitatis Valencie presentibus et futuris, in perpetuum, domos illas sive statica infra civitatem Valencie, sita ante ecclesiam sedis majoris; que domus confrontantur in via publica et in domibus nostris.

Quas quas domos et statica habeatis francha et libera, sine omni servicio et exactione, teneatis, possideatis et expletetis, ad usum et habitacionem curie civitatis locumque litigandi, cum introitibus et exitibus, afrontacionibus et suis pertinenciis universis a celo in abissum.

Et capti vel alii qui pro suis culpis vel alienis detineri seu capi debuerint, leventur, detineantur, recludantur et incarcerentur in dictis staticis et dominibus, et non alibi in civitate vel extra, aliqua querimonia seua causa criminali vel civili, quam nos contra eosdem habeamus vel ipsi ad invicem.

Et curia civitatis in persona sua propria in dictis domibus et staticis sedeat, serviat, audiat, terminet, litiget et diffiniat omnes causas criminales et civiles, et querimonias vertentes in civitate et toto termino civitatis.

Concedimus etiam in perpetuum, quod de anno in annum curia civitatis mutetur et non sit in dicto officio ibi perpetuus, nos aut successores nostri aut alii ponamus eum aliquo servicio vel peccunia mediante, set unus probus homo eligatur qui sit de civitate, et ponatur et mutetur annuatim in dicto officio in festo Nativitatis Domini.

Datum in bastita Xative XII kalendas junii anno Domini Mº CCº XXX nono.

Testes huius rei sunt dominus Latronus, Pelegrinus de Atrosillo, Garcia Romeu, Ferrandus Petri de Pina, Garces de Roda.

Sig+num Jacobi, Dei gratia regis Aragonum et cetera.

Sig+num Guillemoni, scribe, qui mandato domini regi pro domino Berengario, barchinonensi episcopo cancellario suo, hec scribi fecit loco die et anno prefixis.

Lecta fuit regi, sigillo majori cereo pendenti.

1240, gener 13. València

Jaume I atorga llicència als veïns de la ciutat de València i del seu terme, per a que puguen portar a pasturar lliurement els seus ramats per tot el territori del regne

Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Còdex 9 de la Casa Reial, f. 2r. Còpia simple de de començaments del segle XIV

[Huici-Cabanes, 1976, nº 305], [Garcia Edo, 1988, p. 111]

Noverint universi quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli, dominus Montispesulani; per nos et meos concedimus vobis universis et singulis civibus et habitatoribus civitatis Valencie et tocius termini eiusdem, presentibus et futuris, imperpetuum, quod habeatis in civitate et toto termino civitatis, et in omnibus castris, villis, alqueriis, et in quibuslibet aliis locis presentibus et futuris tocius regni Valencie, pascua, erba et prata, franqua et libera, sine omni sensu, tributo, servicio, dono, servitute, et qualibet alia demanda et exaccione et perceptione qualibet.

Et totum bestiare vestrum possit esse et jacere, ire, et stare et redire salve et secure, et libere et franche, per totum terminum civitatis et regni Valencie, et habere in toto regno pascua et potaciones sive carnagio, herbagio, monetatico et beuragio.

Pro quorum aliquibus nobis et nostris vel aliquibus aliis quibuslibet, cuiuscumque conditionis vel dignitatis sint, aliquid non donetis unquam, ymo sitis inde imperpetuum liberi et inmunes, franchi et penitus absoluti.

Datum Valencie idus januarii anno Nativitatis Domini Mº CCº XXX nono.

Sig+num Jacobi, Dei gratia regis Aragonum et cetera.

Testes sunt Petrus Ferrandis de Açagra, Eximinus de Urrea, Eximinus Petri, Ferrandus Garces de Roda, Eximinus de Tovia.

Sig+num Guillermi Scribe, qui mandato domini regis hec scribi fecit loco die et anno prefixis.

1239, novembre 22. Lleida ?

Jaume I dóna llicència als notaris de la ciutat de València, per poder exercir el seu ofici per tot el territori del regne de València

Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Còdex 9 de la Casa Reial, f. 2r/v. Còpia simple de començaments del segle XIV

[Huici-Cabanes, 1976, nº 301], [Garcia Edo, 1988, p. 112]

Noverint universi, quod nos Jacobus Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum, Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani, per nos et nostros statuimus et ordinamus et concedimus vobis, universis et singulis notariis civitatis Valencie et universitati vestre seu omnibus vestris, presentibus et futuris, quod in tota terra, regno et districtu, jurisdictione et pertinentiis Valencie, possitis cartas publicas facere et testamenta, et omnia acta publica scribere, reficere et recipere.

Et ipsis testamentis, cartis, et actis a vobis ibi receptis, publicam prestamus auctoritatem; ita quod pro veris publicis et autenticis semper habeantur in eadem civitate et toto regno ipsius, et etiam ubique, et quod ex eis plenissima probacio fiat in judiciis et extra, et eis credatur tanquam pro veris publicis instrumentis, non obstante aliqua consuetudine iure vel statuto.

Datum Illerde X kalendas decembris anno Domini Mº CCº XXX IXº.

Sig+num Jacobi Dei gratia regis Aragonum et cetera.

Testes sunt Petrus de Montechateno, Arnaldus Fort, Raimundi Berengarii d'Ager, Raimundus de Montechateno, Sanccius Lupi de Albero. Sigillo cereo.

Sig+num Guillermi Scribe, qui de mandato domini regis hec scribi fecit, loco die et anno prefixis.

1239, novembre 22. València

Jaume I atorga als veïns de la ciutat de València franquesa dels imposts de lleuda, peatge, portatge, ribatge, pes i mesura

Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Còdex 9 de la Casa Reial, f. 2v. Còpia simple de començaments del segle XIV

[Huici-Cabanes, 1976, nº 302], [Garcia Edo, 1988, pp. 112-113]

Ut magis corda hominum ad populandum in civitate Valencie et ibidem habitandum libencius inducantur; idcirco nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani, per nos et omnes successores nostros concedimus, laudamus et indulgemus vobis universis et singulis populatoribus et habitatoribus civitatis Valencie et totius termini eiusdem, presentibus et futuris, quod vos et vestri successores non donetis unquam pensum, mensuraticum, leudam, pedaticum, portaticum vel ribaticum, de aliquibus mercibus sive quibuslibet aliis rebus vestris propriis, quas portaveritis vobiscum aut duci vel vendi feceritis vel habebitis in civitate et toto termino civitatis Valencie, vel inde extraxeritis vel extrahere feceritis causa mercimonii sive qualibet alia causa vel modo aut racione vel ibi miseritis aut mitti feceritis, causa mercimonii sive qualibet alia causa vel modo aut racione, vel ibi miseritis aut mitti feceritis; immo sitis a predictis omnibus et singulis liberi, franchi et inmunes cum omnibus bonis vestris mobilibus et inmobilibus aut semoventibus, habitis et habendis, et penitus et perpetuo in civitate et toto termino eiusdem absoluti et liberi ex toto.

Hoc idem in omnibus et singulis castris et villis et quibuslibet locis regni Valencie, in quibus christiani fuerint populati et habitatores perpetuo observentur, quod non donent aliqua predictorum in castro villa vel quolibet loco alio regni Valencie, in quibus christiani fuerint habitatores.

Si vero extraneus qui non erit de regno Valencie venerit ad civitatem vel ad regnum Valencie causa habitandi, licet sit homo alterius ab homonagio et qualibet alia servitute domini sui liberum et absolutus sit, tanquam civis civitatis, dummodo honorem sive hereditatem pro qua fuerit homo alterius desemparet vel omnino alienet vel vendat.

Et cum venerit ad Valenciam causa habitandi, de aliquibus quas rebus tunc dixerit non donet peddaticum nec lecdam, nec aliqua de predictis, set et lecdam, pensum, mensuraticum, pedaticum, portaticum vel ribaticum, homo vel mercator extraneus retinebit, non habebant aliquam penam in persona vel rebus suis nisi quod solvat duplum lecde vel cuiuslibet alterius predicte rei quam retinuerit.

Hoc idem observetur perpetuo in vicino civitatis vel regni Valencie, si retinuerit aliquam lecdam, pedaticum, pensum, mensuraticum, portaticum vel ribaticum, de hiis de quibuscumque dare teneantur aut debeant, videlicet de comandas et mercibus extraneorum.

Datum Valencie X kalendas decembris anno Domini Mº CC XXX nono.

Signum Jacobi, dei gratis regis et cetera.

Testes sunt Guillelmi Romeu, Eximinii de Urrea, Petrus Ferrandiç de Açagra, Guillelmus d'Entença, Artaldus de Luna.

Sig+num Guillemoni scribe, qui de mandato domini regis et cetera.

1240, juny 17. Setge de Xàtiva

Jaume I ratifica les donacions efectuades pels seus repartidors a la ciutat de València, amb excepció d'aquelles que no han estat ocupades pels donataris en els terminis fixats, que podran ser novament lliurades a altres persones

Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Cancelleria Reial. Còdex 9 de la Casa Reial, ff. 2v-3r. Còpia simple de començaments del segle XIV

[Huici-Cabanes, 1976, nº 310], [Garcia Edo, 1988, p. 113]

Noverint universi, quod nos Jacobus Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani, per nos et nostros concedimus, laudamus et confirmamus vobis, fidelibus nostris universis et singulis populatoribus et habitatoribus Valencie et vestris in perpetuum, divisione illa que facta fuit ultimo modo vobis predictis, de hereditatibus, possessionibus, domibus, ortis, vineis et omnibus aliis a nobis concessis et donatis per divisores nostros vobis, divisas et terminatas atque assignatas.

Approbantes donacionis verbo titulo quod ultima divisio ista in perpetuum valeat et habeat perpetuo firmitatem, non obstantibus primis instrumentis aliquibus primitus inde confectis; salvis tamen et nobis retentis in perpetuum hereditatibus illorum qui in diem sive terminum a nobis easdem assignatum, apud Valenciam non fuerint vel invenerint termino eis assignato, quorum talium hereditates possimus quibuscumque voluerimus dare, non obstante aliqua carta quam inde a nobis habuerint.

Et mandantes baiulo et curie Valencie et universis subditis nostris, quod contra predicta non veniant nec venire faciant aut permittant, ymo faciant predictas hereditates vobis terminatas habere, tenere, possidere pacifice et quiete, sicut per divisores nostros vobis ultimo sunt donate atque assignate et sicut superius continetur.

Datum in bastida Xative XV kalendas julii anno Domini Mº CC XL.

Sig+num Jacobi, Dei gratia et cetera.

Huius rei testes sunt, Rodericus de Liçana, Ferrandus Petri de Pina, Garssias romeu, dominus Latro, Petrus Petri, justicie.

Sig+num Guillamoni Scribe, qui mandato domini regis et cetera

1242, març 12. Lleida

Jaume I dóna llicència per a que qualsevol jueu o musulmà que vullga rebre el sagrament del baptisme puga fer-ho lliurement, sense perjudici per a la seua persona o béns

VERSIÓ 1 Arxiu de la Seu de Saragossa. Cartulario pequeño, f. 172. VERSIÓ 2 Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Cancelleria Reial. Còdex 9 de la Casa Reial, ff. 5v-6r. Còpia simple de començaments del segle XIV

VERSIÓ 1 [Huici-Cabanes, 1976, nº 350] VERSIÓ 2 [Huici-Cabanes, 1976, nº 369], [Garcia Edo, 1988, p. 118]

--------------

VERSIÓ 1

--------------

Noverint universi, quod nos Jacobus Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani, per nos et omnes successores nostros tam in Aragone quam in Cathalonia, Maioricis, Minoricis, Montispesulana, quam regno Valencie ac universo dominio jurisdictione nostram quam alicubi nos habemus vel in posterum nos et successores nostri, auxiliante Domino, habituri sumus, pro amore domini nostri Jhesu Christi et gloriose matris sui et remedio anime nostre, in perpetuum statuimus quod quicumque judeus vel sarracenus Spiritus Sancti gratia fidem voluerit accipere ortodoxam ac baptismum lavacrum salutaris, libere et absque ullius contradictione possit hoc facere, non obstante predecessorum nostrorum vel alicuius statuto prohibi idem vel pacto vel etiam super hoc obtenta consuetudine.

Itaque quod propter hoc nichil de bonis suis mobilibus vel inmobilibus de se moventibus que prius habebat ammitat, immo universe secure et libera habeat, teneat et possideat, aucoritate nostra, salva legitima filiorum et iure proximorum conversi; ita videlicet quod de bonis conversi dicti filii seu proximi nihil ipso vivente sed post mortem eius illud solum et nihil amplius petere valeant pro fide cessisset in judaismo vel paganismo petere rationabiliter protuisset, ut sicut tales divinam ex hoc gratiam promerentur sic et nostra quod Dei voluntatem et beneplacitum inmitari debemus obtinere

noscantur.

Statuimus insuper in perpetuum et firmiter, sub pena pecuniaria arbitrio judicis inflingenda prohibemus, ne alicui de judaismo vel paganismo ad fidem nostram catholicam converso presumat aliquis cuiuscumque conditionis improperare conversionem suam, dicendo et vocando eum "renegat" vel "tornadiz" vel consimilem verbum.

Volumus etiam et statuimus quod quandocumque archiepiscopus, episcopi vel fratres predicatores aut minores accesserint ad villas vel loca ubi sarraceni vel judei moram fecerint, et verbum Dei dictis judeis vel sarracenis proponere voluerint, ipsi ad vocationem ipsorum conveniant et pacienter audiant predicationem eorum; et officiales nostri si gratis venire voluerint, eos ad hoc omni excusatione proposita compellant.

Item statuimus quod judei et sarraceni a christianis habitu distingantur et matrices vel mulieres alias vero teneant christianas; et si que christiane judeis vel sarracenis cohabitant, nisi infra duos menses a tempore publicationis iustius constitutionis recesserint, quantacumque preniam fecerint nunquam tradantur ecclesie sepulture, nisi de metropolitani licentia speciali.

Mandamus itaque vicariis, baiulis, curiis et nostris subditis et officialibus universis presentibus et futuris, quod predicta omnia suprascripta ubique teneri et observari inviolabiliter faciant, si de nostri confidunt gratie et amore.

Datum Ilerde IIIIº idus marcii anno a Nativitate Domini Mº CCº XLº IIº.

Sig+num Jacobi, Dei gratia regis Aragonum, Maioricarum et Valentie, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.

Testes: P. comes Urgelli, G. de Montecathano, P. de Montecathano, R. de Lizana, Assalitus de Gudar.

Sig+num Guillelmi Scribe, qui mandato domini regis hoc scribi fecit, loco, die et anno prefixis.

--------------

VERSIÓ 2

--------------

Noverint universi, quod nos Jacobus Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani, per nos et omnes successores nostros in Aragonia et Catalonia, Maioricarum, Montepesulano, tam regno Valencie ac universo dominio et jurediccione nostra quam alicubi nunch habemus vel in posterum nos et successores nostri, auxiliante Domino habituri sumus, pro amore domini nostri Jhesu Christi et gloriose virginis Marie matris sue, et remedio nostro, in perpetuum statuimus quod quicumque judeus vel sarracenus Spiritus Sancti gratia fidem voluerit recipere orthodoxham hac babtismi lauderum salutaris, libere et absque ullius contradiccione possit hoc facere, non obstante predecessorum nostrorum vel alicuius statuto prohibicione vel pacto vel etiam super obtenta consuetudine, ita quod propter hoc nichil bonis suis mobilibus ac semoventibus que prius habeant amittant, immo secure ac libere habeat, teneat et possideat, filiorum et filiarum et inde proximorum conversi Dei fidei seu proximi nichil ipso vivente, set post mortes eius illud solum et nichil amplius petere valeant, quod si decessisset judaismo vel paganismo petere racionabiliter potuissent, ut sicut tales ex hoc divinam graciam promerentur, sic et nostram qui Deus voluntatem et beneplacitum imitari.

Datum Illerde IIIIto. idus marcii anno Nativitatis Domini Mº CCº XLIIº.

Sig+num Jacobi, Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum et Valencie, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.

Testes sunt Petrus de Montechatheno, Guillelmus de Angularia, Raimundus Berengarii de Ager, Guillelmus de Montechateno, Berengarius de Angularia.

Signum + Guillemoni Scribe, qui mandato domini regis hec scribi fecit loco die et anno prefixis.

1245, setembre 13. Barcelona

Jaume I dóna llicència als veïns de València per poder escollir anualment quatre jurats per al govern i administració de la ciutat, renovables el dia de la festivitat de sant Miquel. I també els hi dóna llicència, per tal que aquests puguen triar tots els consellers que vullguen per a ajudar-los en la seua tasca

Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Cancelleria Reial. Còdex 9 de la Casa Reial, f. 7r/v. Còpia simple de començaments del segle XIV

[Huici-Cabanes, 1976, nº 412], [Garcia Edo, 1988, pp. 120-121]

Noverint universi, quod nos Jacobus Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani, per nos et nostros concedimus vobis, universis probis hominibus et universitati Valencie, quod liceat vobis habere IIII juratos habitatores tamen civitatis Valencie, et liceat eis gubernare administrare et regere civitatem cum termino suo ad fidelitatem nostram et comune comodum universitatis, salvis semper scriptis consuetudinibus Valencie, ab isto scilicet festo sancti Michaelis septembris in unum annum.

Et possint eligere habere et vocare consiliarios quot quod voluerint et de omnibus que in illo anno fecerint, circa utilitatem et regnum Valencie civitatis et habitatorum eiusdem ex officio suo, consilio consiliariorum suorum et aliorum qui cum dictis consiliariis vocari fuerint erimus nos paccati, nec inculpabimus inde eos in aliquo, nec consiliarios suos nec aliquos quos de consilio demandaverint vel ordinaverint verbis vel facto, dum ipsi in sui consiliarii in hiis que ordinaverint vel aministrare eos oportuerit, secundum conscienciam et intellectum suum faciant, nec demandabimus eos vel suos consiliarios nec imponimus aliquam penam criminalem vel civilem, immo sint cum omnibus bonis suis ab omni demanda, pena, ira et indignacione nostra penitus perpetuo absoluti.

Et liceat ipsis tenere cum sacramento secretum nec revelent nobis nec alicui aliqua de quibus demandaverint vel voluerint secretum esse tenendum.

Statuentes quod in fine anni eligant alios IIIIor juratos habitatores civitatis, quos utiliores et meliores viderint et intellexerint secundum cognicionem suam ad dictum officium exercendum, nec propter iram, hodium, amorem et parentelam, precium vel promissionem aliquam utilem ad hoc suam cognitionem eligere.

Et illo sit ab ipsis electos nobis, si presentes in regno fuerimus, vel baiulo et curie si absentes fuerimus, antequam administraverint presentabunt cum in posse nostro secundum si presentes in regno fuerimus, vel in posse baiuli et curie civitatis si absentes fuerimus, vocatis tamen et presentibus probis hominibus civitatis paraverunt dictam auctoritatem et posse habeant supradictum.

Et aliquis istorum juratorum non accipiat aliquod salarium, donum, servicium, precium, precarium nec aliquid aliud, sed gratis et sine aliquo servicio per illum annum quo electus fuerit, gubernacioni et administracioni civitatis dimissis suis propriis negociis intendere teneantur, nec aliquis civis aliqua causa se possit excusare vel occasionem pretendere, quin dicti officii honus subeat et recipiat, nec illi qui uno anno illud teneat et de uno hospicio unus tamen et non plures ullatenus eligantur; et isti jurati teneantur jurare et consulere baiulo et curie super omnibus quibus eos consulendum a dicto baiulo et curia fuerit requisiti.

Si vero aliquo tempore nobis placuerit quod aliqui jurati non sint in civitate Valencie, possimus tamen statutum huius revocare et ipsos juratos prorsus a dicte reministracionis officio remanere.

Datum Barchinone idus septembris anno Domini Mº CC XL V.

Sig+num Jacobi, Dei gratia regis Aragonum, Maioricarum et Valencie, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.

Testes sunt Guillelmus de Entença, Galcerandus de Cardella, Guillelmus de Montecatheno, Guillelmus de Proxida, Petrus de Montesoriu.

Signum + Guillemoni Scribe, qui mandato domini regis hec scribi fecit et clausit loco die et anno prefixis.

1246, febrer 5. València

Jaume I regula, a petició del consell municipal de Teruel, l'impost de l'herbatge que han de pagar els ramaders d'aquella població quan porten els seus ramats a pasturar en terres del regne de València

Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Cancelleria Reial. Còdex 9 de la Casa Reial, f. 7v. Còpia simple de començaments del segle XIV

[Huici-Cabanes, 1976, nº 421], [Garcia Edo, 1988, p. 121]

Noverint universi, quod nos Jacobus Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani, per nos et nostros concedimus vobis toti consilio et hominibus Turoli et omnibus tam terre nostre quam aliene undecumque fuerit, presentibus et futuris, quod racione erbacie, pasquerii, montatici ganatorum suorum, non donent nobis vel nostris in aliquo loco Valencie nisi semel in quolibet anno de mille ovibus parideriis tantum modo VI carnerios.

Et si fuerint plures vel minus, donent nobis et nostris, perpetuo, secundum illam racionem.

Et oves bacie non computentur, nec de ipsis bacii nobis vel nostris aliquid detur.

Et de qualibet vacca que habeat unum annum donentur semel in quolibet anno III denarii jaccenses.

In predictis autem nulla fraus adhibeatur, et si adhibetur puniantur fraudatores in duplum, scilicet pro VI carneriis XII carnerios, et ad illam racionem puniantur fraudatores secundum plus et minus, tam in vaccis quam in carneriis.

Et volumus et concedimus quod hec tam per nos quam per omnes successores nostros, imperpetuum, in toto regno Valencie observentur et aliquid aliud racione erbatici, pasquerii sive montatici ganatorum dare non teneantur nobis vel nostris successoribus vel alicui alii.

Mandamus itaque universis in regno Valencie constitutis et constituendis, presentibus et futuris, quod aliquid aliud preter quod dictum est non exigatur vel accipiant nec exigi vel accipi permittant.

Recipientes totum ganatum in nostro guidatico et comenda, eundo, stando et redeundo, salvo et secure.

Datum Valencie nonas febroarii anno Domini Mº CC XL Vº.

Sig+num Jacobi, Dei gratia regis Aragonum, Maioricarum et Valencie, et comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.

Testes sunt Eximinus Petri, Eximinus de Tovia, Ferrandus infans Aragonum, Ferrandus Garceç de Roda, Eximinius Petri de Rocha.

Signum + Guillemoni Scribe, que de mandato regis hec scribi fecit loco die et anno prefixis.

1246, octubre 12. Lleida

Jaume I ratifica totes les donacions de tendes i obradors fetes fins aquell moment a València pel seu lloctinent Eiximén Pérez

Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Cancelleria Reial. Còdex 9 de la Casa Reial, ff. 8v-9r. Còpia simple de començaments del segle XIV

[Huici-Cabanes, 1976, nº 458], [Garcia Edo, 1988, pp. 121-122]

Noverint universi, quod nos Jacobus Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani, visa et de verbo ad verbum plenarie intellecta carta a nobis facta Examini Petri, de dandis et stabiliendis operatoriis et tendis civitatis Valencie, cuius tenor talis est:

"Noverint universi, quod nos Jacobus Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani, concedimus, laudamus et perpetuo confirmamus donaciones et stabilimenta operatorium sive tendarum Valencie, que vos Eximinus Petri fecistis vel feceritis. Ita quod firma sint quibuscumque personis eas dabitis et dedistis et stabilistis sicut in cartis vel albaranis a nobis factis vel faciendis continebitur et nunquam per nos vel nostros revocabimus nec revocari aliquatenus permittemus. Datum Valencie XIIIº kalendas januarii Era Mª CCª LXXª VIª".

Nos igitur, certi et experti de iure, de facto et ex certa sciencia, concedimus et confitemur easdem donaciones et stabilimenta operatorium et tendarum ab eodem Examino Petri, secundum mandatum et licenciam a nobis ea datam, facta et donata esse vel comune comodum civitatis Valencie, et ad utilitatem nostri et nostrorum successorum.

Quare per nos et successores nostros, presentes et futuros, ex certa sciencia et nostra liberalitate, concedimus, laudamus et confirmamus vobis universis et singulis probis hominibus et civibus et populatoribus et habitatoribus, presentibus et futuris, imperpetuum, omnes donaciones et stabilimenta operatorium et tendarum vobis facta et concessa, data a predicto Eximino Petri, prout melius et plenius ad utilitatem et salvamentum vestri et vestrorum continetur in cartis et albaranis ab eodem Eximino Petri inde factis; dicernentes illa in omnibus et per omnia habere et tenere robore et valore et perpetuam firmitatem, aliqua consuetudinis, iure, mandato vel statuto factis vel faciendis, promulgatis vel promulgandis in aliquo in totum vel in partem non repugnantibus, non obstantibus sue contradicentibus et quicquid et quantumcumque amplius tempore donacionis et stabilimenti ab eodem Eximino Petri facti vel presenti, et deinceps ipsa operatoria et tende valent et valuerint totum ex certa sciencia et liberalitate regia imperpetuum diffinimus, remitimus et donamus, salvis et retentis solummodo nobis et nostris sensualibus contententis et comprehensis in cartis et albaranis de operatoriis et tendis ab eodem Eximino Petri factis.

Promittentes per firmam et legalem stipulacionem quod nos et nostri contra predictas donaciones et stabilimenta operatorium et tendarum, in totum vel in partem, nullo tempore veniemus nec venire faciemus vel permitemus aliqua de causa, aliquo iure, aliquo modo, consuetudine vel statuto, vel quibuslibet alia racione, immo volumus et concedimus nos et nostros semper teneri de firma et legali caucione, pro observandis omnibus et singulis supradictis.

Datum Illerde IIIIº idus octobris anno Domini Mº CC.XL.VIº.

Sig+num Jacobi, Dei gratia regis Aragonum, Maioricarum et Valencie, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.

Testes sunt Gastonetus de Bearn, Petrus Cornelli, Ferrandus infans Aragonum, Guillelmus de Entença. Guillelmus Romei.

Signum + Guillemoni Scribe, qui mandato domini regis hec scribi fecit, loco die et anno prefixis.

1246, novembre 22. Zaragoza

Jaume I disposa, a petició del consell municipal de València, que qualsevol militar o eclesiàstic que tinga o compre cases, terres, o heretats de qualsevol tipus a la ciutat, estaran obligats a contribuir en els imposts de questia, exèrcit i cavalcada, de la mateixa forma que ho fan la resta de ciutadans

Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Cancelleria Reial. Còdex 9 de la Casa Reial, f. 8r/v. Còpia simple de començaments del segle XIV

[Huici-Cabanes, 1976, nº 447], [Garcia Edo, 1988, pp. 122-123]

Noverint universi, quod nos Jacobus Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani, per nos et omnes successores nostros concedimus vobis, universis et singulis probis hominibus civibus habitatoribus civitatis Valencie et totius termini eiusdem, et vestris successoribus et omnibus, presentibus et futuris, imperpetuum, quod omnes et singuli milites et clerici religiosi sive quilibet alii cuiuscumque et quantecumque condicionis et potestatis et dignitatis sint, qui emerunt vel qui emerint vel alio quibuslibet modo vel titulo adquisierint vel habuerint domos, alquerias, hereditates, ortos, vineas vel quaslibet alias possesiones in civitate Valencie vel eius termino a civibus civitatis Valencie et eius termini qui non sunt milites, ponant, serviant, donent et mittant pro ipsis domibus, hereditatibus, alqueriis, ortis, vineis sive quibuslibet aliis possessionibus in universis et singulis questiis, exercitibus et cavalcatis et eorum redempcionibus, sive in quibuslibet aliis rebus regalibus et vicinalibus, in simul cum vobis aliis civibus civitatis et eius termini, et eodem modo et forma quibus ipsas questias et servicia sive quaslibet alias res regales et vicinales inter vos duxeritis dividendas, dandas et solvendas, non obstante aliquo privilegio vel dignitate militari vel clericali vel indulgenciam a nobis facta vel a nobis vel nostris de cetero facienda.

Verum si aliquis miles vel homo generoso duxerit aliquam uxorem de civibus et hominibus nostris civitatis et termini Valencie, que non sit generosa sive de naturali genere militum, et ille cum eadem uxore in dotem vel alias receperit domos, alquerias, ortos et vineas, heredites vel aliqua alia bona immobilia, ipse mulieres vel earum mariti quod predictis rebus mobilibus et immobilibus in universis serviciis regalibus et vicinalibus ponere et mittere teneantur pariter et servire, sicut eo modo et forma quibus alii vicini civitatis servire dare et ponere tenebuntur.

Et si cives civitatis Valencie et eius termini emerunt vel emerint vel quocumque alio titulo adquisierunt vel habuerint domos, ortos, vineas, alquerias, hereditates seu quaslibet alias possessiones a militibus, clericis, seu personis religiosis, ipsi civis predictis domibus, ortis, vineis, alqueriis, hereditatibus et possessionibus, in universis serviciis regalibus et vicinalibus imperpetuum ponere teneantur.

Statuentes ex certa sciencia imperpetuum, quod ex quo semel domos vel aliquas hereditates, alquerias, ortos, vineas vel possessiones militum, clericorum vel hominum religiosorum, que causa emptionis vel quolibet alio justo titulo intraverint dominium civium civitatis Valencie et eius termini, vel causa empcionis vel alio titulo translate fuerint in aliquem civem civitatis Valencie et eius termini, ex tunc statim et perpetuo ad mitendum et ponendum in universis serviciis et omnibus aliis exaccionibus et demandis regalibus et vicinalibus, non obstante aliquo privilegio vel indulgencia facta vel facienda vel iure, sint semper subdite et penitus ad supra dicta servicia obligate, et ex tunc ad milites, clericos vel personas religiosas aliquo iure, aliqua causa, aliquo modo, aliqua necessitate vel aliquo titulo acquisitionis nullo tempore transferantur, dentur, impignorentur, vendantur vel quolibet alio modo alienantur vel aliter distrahantur.

Datum Cesarauguste X kalendas decembris anno Domini Mº.CC.XLº.VIº.

Sig+num Jacobi, Dei gratia regis Aragonum, Maioricarum et Valencie, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.

Testes sunt Artaldus de Luna, M. Lopiç de Vivols, dominus Petrus Cornelli, Eximinus de Luna, Sanccius Martii.

Signum Guillelmi Scribe, qui mandato domini regis hoc scribi fecit loco die et anno prefixis.

1247, juny 15. València

Jaume I enfranqueix de lleuda, peatge i portatge els jueus dels estats de la corona d'Aragó, per les bèsties amb els que es traslladaran d'un lloc a un altre

Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Cancelleria Reial. Còdex 9 de la Casa Reial, f. 10r. Còpia simple de començaments del segle XIV

[Huici-Cabanes, 1976, nº 464], [Garcia Edo, 1988, p. 126]

Noverint universi, quod nos Jacobus Dei gratia rex Aragonum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani, per nos et nostros concedimus et indulgemus universis et singulis judeis tocius regni Valencie et Aragonie, et Catalonie et Maiorice, et tocius alterius jurisdiccionis nostre, presentibus et futuris, imperpetuum, quomodo in aliquo castro, villa, nec in Burriana vel Paniscola seu quolibet alio loco Valencie regni, non donent leudam, portaticum sive pedaticum, nec aliquid aliud racione bestiarum in quibus personaliter equitaverint, immo sint a supradictis racione predicta franchi et liberi et inmunes imperpetuum.

Datum Valencie XVIIº kalendas julii anno Domini Mº.CC.XLº.VIIº.

Sig+num Jacobi, Dei gratia regis Aragonum, Maioricarum et Valencie, comitis Barchinone, Urgelli, et domini Montispesulani.

1248, desembre 13. València

Jaume I eximeix els habitants de la ciutat i regne de València, del pagament per albarans de peatge o del quint dels sarraïns

Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Cancelleria Reial. Còdex 9 de la Casa Reial, f. 10r/v. Còpia simple de començaments del segle XIV

[A. Opus, 1515, doc. 25 de Jaume I], [Huici-Cabanes, 1976, nº 481], [Garcia Edo, 1988, pp. 126-127]

Noverint universi, quod nos Jacobus Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani, per nos et nostros concedimus vobis universis probis hominibus et habitatoribus civitatis et regni Valentie et vestris successoribus imperpetuum, quod nunquam vos et vestri successores nec aliqua alia persona privata vel extranea, habitatrix vel non habitatrix civitatis vel regni Valencie, de cetero non donetis vel donent aliquid nobis vel nostris et pedagiario et baiuli vel alicui alii persone, pro albarano sive albaranis que fiunt in pedagio, sive pro sarracenis civitatis vel non civitatis, qui a civitate vel regno extrahuntur vel non extrahuntur.

Et sigillum cum quo fuerint ipsi albarani vel fieri debent, semper teneant illum qui tabulam pedagii tenuerint et ille semper sigillet et facit ipsos albaranos, et eos donet et tradat franche et libere, sine aliquo munere et dono, precio et quolibet alio servicio, imo ipsos albaranos semper habeatis et accipiatis, tam vos quam quilibet alii, extranei sive non, habitatores civitatis vel regni Valencie, franchos et liberos et ab omni servitute, munere, dono, precio et quolibet alio servicio penitus et perpetuo exclusis.

Diffinientes et ex certa sciencia imperpetuum quicquid pro albaranis ipsis consuetum fuit dare aut nunc posset vel deberet exigi vel dari vel haberi.

Datum Valencie, idus decembris anno Domini Mº.CC.XL. octavo.

Sig+num Jacobi, Dei gratia regis Aragonum, Maioricarum et Valencie, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.

Testes sunt Guillelmi de Montecatheno, Guillelmus de Aquilone, Guillelmus de Angularia, Ferrarii Garces de Roda, Eximinus de Tovia.

Signum + Guillelmi Scribe, domini regi notarii, qui mandato ipsius hec scribi fecit loco die et anno prefixis.

1249, febrer 16. Xàtiva

Jaume I regula l'import de la lleuda que han de pagar els mercaders de València que passen per Tortosa

Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Cancelleria Reial. Còdex 9 de la Casa Reial, f. 10v. Còpia simple de començaments del segle XIV

[Aureum Opus, 1515, doc. 26 de Jaume I], [Huici-Cabanes, 1976, nº 483], [Garcia Edo, 1988, p. 127]

Noverint universi, quod nos Jacobus Dei gratia rex Aragonum, et Maioricarum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; attendentes dissensiones plurimas et diversas et rixas, quod inter mercatores transeuntibus cum mercibus suis per Dertusam, tam per mare quam per terram, fuisse usque in hodiernum diem super prestacionem leudarum sive portatici aut pedagii agravantes, et pluries super hiis declarandi seu terminandis nobis per probos homines Valencie fuisse supplicatum ut nos finem dicte controversie imponeremus.

Exaudientes preces eorum, per nos et nostros concedimus imperpetuum quod omnes homines regni Valencie et regnorum et dominacionis nostre et cuiuslibet alterius dominacionis transeuntes, cum mercibus suis cuiuscumque generis sint vel modi, per mare et per terram, vel Dertusam vel eius pertinentias vel jurisdictionem, dent tantummodo leudam sive pedagium pro mercibus suis vel alienis, secundum quod hodie datur in Caucolibero, et quod nullus lezdarius vel pedagiarius amplius ab ipsis mercatoribus vel suis mercibus sit ausus accipere nec exigere nec ipsi mercatores teneantur amplius eis dare.

Datum Xative XIIII kalendas marcii anno Domini Mº CC XLº octavo.

Sig+num Jacobi, Dei gratia regis Aragonum, Maioricarum et Valencie, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.

Testes sunt, Guillelmus de Cervilione, Assalitus de Gudal, Petrus Comeles, Eximinus Petri, Bernardus de Centellis.

Signum + Guillelmus Scribe, domini Regis notario suo hec scripsit loco et die et anno prefixis.

1249, març 25. València

Jaume I prohibeix que es puga construir res adosat a la catedral de València, prohibició que fa extensiva a la resta d'esglésies de la ciutat

Arxiu de la Corona d'Aragó. Barcelona. Cancelleria Reial. Còdex 9 de la Casa Reial, ff. 10v-11r. Còpia simple de començaments del segle XIV

[Aureum Opus, 1515, document 27 de Jaume I], [Huici-Cabanes, 1976, nº 486], [Garcia Edo, 1988, p. 127]

Noverint universi, quod nos Jacobus Dei gratia rex Aragonum, Maioricarum et Valencie, comes Barchinone et Urgelli et dominis Montispesulani, per nos et nostros successores statuimus imperpetuum quod nunquam aliquo tempore non possit aliquis laycus vel clericus facere, constituere vel hedificare seu edificari vel construi facere, aliqua necessitate vel causa, sine aliquo iure vel aliquo modo vel occassione, statuto vel aliqua racione, porticum, archus, portalia, annvanum, bescalmum, pontem, nec aliam quamlibet cooperturam vel hedificium in tota via et in toto circuitu vel orbicularitate ecclesie beate Marie sedis Valencie, nec ipsa via sive circuitus in aliquo loco cooperiatur vel angustentur, nec aliquid contiguetur eidem ecclesie sed via predicta sit semper undique libera et discohoperta omnino.

Archus autem et portalia et quelibet alia edificia que modo eidem ecclesie contiguantur, si arte vel casu vel etiam voluntate illorum quorum sunt diruantur et nunquam rehedificentur aliqua antique consuetudine vel iure vel qualibet alia racione.

Hoc autem statutum et concessionem volumus quod servetur imperpetuum in omnibus aliis universis et singulis ecclesiis constructis et construendis civitatis Valencie, que ecclesie ex toto et inmediate non contiguentur aliquibus domibus.

Datum Valencie VIIIº kalendas aprilis anno Domini Mº. CC. XLº nono.

Sig+num Jacobi, Dei gratia regis Aragonum, Maioricarum et Valencie, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.

Testes sunt Jacobus de Cervaria, Carrocius Alaman, Guillelmus de Montechateno, Guillelmus de Angularia, Guillelmus de Aquilone.

Sig+num Petri Andree, qui mandato domini regis pro Guillelmo Scribe notario suo, hec scribi fecit loco die et anno prefixis.