Documents aragonesos del Liber Feudorum Maior
31 d'agost de 2006
Incloem 12 documents aragonesos del segle XII, a partir de l'edició del "Liber Feudorum Maior" feta per F. Miquel Rossell en 1945. Són texts especialment importants per poder explicar la unió entre el regne d'Aragó i la casa comtat de Barcelona. També hi ha un document poc conegut de l'any 1235, per mitjà del qual l'arquebisbe de Tarragona dicta sentència en favor del rei Jaume I sobre el castell de Peníscola
In Dei nomine.
Ego Rammirus, Dei gratia rex aragonensis, dono tibi, Raimundo, barchinonensium comes et marchio, filiam meam in uxorem, cum tocius regni aragonensis integritate, sicut pater meus Sancius, rex, vel fratres mei, Petrus et Ildefonsus, melius unquam habuerunt vel tenuerunt ipsi vel utriusque sexus homines per eos, salvis usaticis et consuetudinibus quas pater meus Sancius vel frater meus Petrus habuerunt in regno suo.
Et commendo tibi omnes prephati regni homines sub hominio et iuramento ut sint tibi fideles de vita tua et de corpore tuo et de omnibus membris que in corpore tuo se tenent, sine omni fraude et decepcione, et ut sint tibi fideles de omni regno pretitulato et universis omnibus ad illud regnum pertinentibus, salva fidelitate mihi et filie mee.
Hec autem omnia superius scripta ego prephatus rex Rammirus taliter facio tibi, Raimunde, barchinonensium comes et marchio, ut, si filia mea mortua fuerit prehata, te superstite, donationem prephati regni libere et immutabiliter habeas absque alicuius impedimento post mortem meam.
Interim vero, si quid augmentationis vel traditionis de honoribus vel municionibus prephati regni, me vivente, facere tibi voluero, sub prephata hominum fidelitate firmum et immobile permaneat; et ego prephatus rex Rammirus sim rex, dominus et pater in prephato regno et in totis comitatibus tuis, dum mihi placuerit.
Quod est actum III idus augusti anno incarnationis Dominice CXXXVII post millesimum, era millesima centesima LXXV, prephato Rammiro regnante.
Signum Rammiri + regis.
Ut omnia superius scripta fideliter et incomutabiliter observentur, prenominatus rex Rammirus comendavit comiti barchinonensi suos barones subscriptos sub hominio et iuramento: in primis, comitem palearensem, Raimundum Petri de Eril, Petrum Raimundi filium eius, P. Raimundi d'Estada, Gomballum de Benavent, Balach Furtuno d'Açlor, Guillelmum de Capela filium Berengarii Gomballi, Bernardum Petri de Laguarres, Petrum Lobiz Sancti Stephani, Gali Garcez de Sancto Vincentio, Petrum Mironis de Entenza, Gombal de Entenza, Lop Garcez Laita, Frontinum, Gomez Ferriz, Pelegri de Castel Azol, Arpa, Sansanz d'Arsu, Maza, Furtun d'At de Barbastro, Fortun Garcez frater de Maza, Garcia Cez d'Oscha, Garcia de Rodelar, Lobalasch de Pomar, Porchet, Petrus frater eius, Raimon de l'Arbes, Michael d'Albera, Sanz d'Andio, Gali Sanz de Grads, Lop Sanz de Iacha, Gaiet, Pedro Lopiz de Lusia, Gali Xemenons d'Alcala.
Poncius, scriptor, hoc scripsit domini regis precepto die annoque prephato, qui solito more hoc imposuit signum.
Ad cunctorum noticiam volumus pervenire quoniam ego Peronella, regina aragonensis, iacens et in partu laborans apud Barchinonam, concedo, dono et firmiter laudo infanti meo qui est ex utero meo, Deo volente, processurus, totum regnum aragonensem cum omnibus comitatibus et episcopatibus et abbatiis et cum omnibus eidem regno pertinentibus, sicut rex Adefonsus melius unquam tenuit et habuit, ea, videlicet, conditione, ut dominus et maritus meus Raimundus, comes barchinonensis, habeat, teneat et possideat integriter et potenter sub imperio et dominatione sua totum predictum regnum cum omni sibi pertinente honore omni tempore vite sue.
Post obitum, vero, suum, remaneat totum supradictum regnum integriter filio meo iam dicto. Quod, si filius meus iam dictus obierit absque legitimo filio, totum supradictum regnum et honorem prephatum, sicut habuit et tenuit nobilissimus rex Adefonsus, concedo similiter et dono iam dicto viro meo Raimundo, comiti barchinonensi, ad omnem suam voluntatem ex inde faciendum.
Si autem filia ex utero meo processerit, maritet eam honorifice iam dictus vir meus, comes iamdictus, cum honore et peccunia, sicut melius ei placuerit, et remaneat viro meo prenominato solide et libere totum supradictum regnum cum omnibus sibi pertinentibus ad omnem voluntatem suam perficiendam absque alicuius hominis vel femine blandimento.
Et dono pro anima mea II milia morabetinos, mille ad ecclesias Aragonis et mille ad ecclesias barchinonensis comitatus, gerundensis, bisullunensis necnon et ausonensis.
Et pono meos manumissores, videlicet, Guillelmum, barchinonensem episcopum, et Berengarium, gerundensem episcopum, ac Bernardum, cesaraugustanum episcopum, necnon et Dodonem oscensem episcopum, et Garciam Ortiz et Ferriz de Oscha, et Guillelmum de Castellvell et Arnallum de Lertio, qui dividant et distribuant supradictos morabetinos per ipsas ecclesias, sicut melius et utilius eius fuerit visum. Quos morabetinos prenominatos donet vir meus Raimundus, comes iam dictus, supradictis manumissoribus meis.
Facta carta II nonas aprilis anno Dominice incarnationis MCLII.
Sig+num Peronelle, regine aragonensis, qui hoc donum feci, firmavi, et hoc totum laudo atque confirmo in vita et in morte, et testibus firmare mandavi.
Sig+num Guillelmi, barchinonensis episcopi. Sig+num Lup Enegons de Luna. Sig+num Guillelmi de Castellvell. Sig+num Bernardi de Bel Log. Sig+num Petri Arnalli. Sig+num Bernardi Marcucii. Sig+num Petri primicherii. Sig+num Rodberti archidiaconi pampilonensis. Sig+num abbatis Olive. Sig+num Calveti, prioris tirasonensis.
Sig+num Poncii, scribe, qui hoc rogatus scripsit die et anno quo supra.
Auctoritate legali decretum est ut res donate, si in presenti tradite sunt, nullo modo repetantur a donatore.
Quapropter, in Dei, eterni regis, nomine, ego Petronilla, Dei gratia aragonensis regina et barchinonensis comitissa, uxor que fui venerabilis Raimundi Berengarii, comitis barchinonensis et principis aragonensis, libenti animo et promtissima voluntate, cum consilio et consensu et providencia Ugonis, Dei dignatione terrachonensis archiepiscopi, et Petri, cesaraugustani episcopi, ac Guillelmi, barchinonensis episcopi, et comitis palearensis, atque Petri de Castel Azol, et Deusaiuda, et Petri Ortiz, et Blascho Romeo, et Exemeni de Artosella, et Dodonis de Alchala atque Fortunii Maza et Guillelmi Raimundi, dapiferi, et Guillelmi de Castro Vetulo, et Arberti de Castro Vetulo, aliorumque magnatum, tam aragonensium quam barchinonensium, dono et laudo et concedo tibi, dilecto filio meo Ildefonso, regi aragonensi et comiti barchinonensi, qui in testamento eiusdem viri mei vocaris Raimundus, et omni posteriotati tue omne regnum integriter, civitates quoque et castra, villas et ecclesias et monasteria, terras cultas et heremas, rochas, montes et fortitudines, et aquas, potestates universas, milites et homines, dominationes et senioraticos, tam terrarum quam hominum, et cum omnibus terminis et possessionibus et pertinenciis que ad prephatum regnum Aragonum pertinet, et quocumque modo pertinere debet, et sicut unquam avus et proavus meus melius ipsum regnum Aragonis tenuerunt et habere debuerunt, cum introitibus et exitibus suis integriter, simul cum omnibus augmentationibus et adquisitionibus que, Deo auxiliante, ad prephatum regnum adquirere et habere potueris per omnia et in omnibus, tibi, predicto filio meo Ildefonso regi, omnique posteritati tue trado et solvo et dono, ut melius dici vel nominari poterit humano orde, cum omni sua integritate sine ulla voce et aliqua dominatione inibi a me ullo modo retenta.
Et, ut melius hec mee bone voluntatis donatio firma et stabilis in perpetuum habeatur et teneatur, confirmo propria manu mea et laudo et concedo ordinationem testamenti eiusdem viri mei et ultimam voluntatem suam, sicut idem vir meus, pater tuus, de omni predicto regno et de ceteris statuit et ordinavit in suo testamento, de quo iudicium iureiurando obligatum et corroboratum est a magnatibus suis, ut ordinatio et ultima eius voluntas firma et stabilis nunc et in perpetuum firmiter persistat.
Si autem te mori contingerit sine prole legitima, sequatur ordinatio testamenti eiusdem viri mei, patris tui, inter alios fratres tuos.
Si quis contra hanc huius donationis scripturam ad infringendum venire temptaverit, nullo modo facere possit, sed supradicta omnia in duplo componat, et insuper hoc donum omni tempore sit stabile et firmum.
Actum est hoc in Barchinona XIIII kalendas julii anno Dominice incarnationis M C LXIIII.
Sig+num Petronille, Dei gratia regine aragonensis et comitisse barchinonensis, qui hoc laudo et confirmo et testes firmare rogo.
Sig+num Guillelmi barchinonensis episcopi. + Petrus, Dei gratia cesaraugustanus episcopus. Sig+num Arnalli Mironis, comitis palearensis. Sig+num Petri de Castel Azol. Sig+num Deiusaiuda. Sig+num Petri Ortiz. Sig+num Blascho Romeo. Sig+num Exemeni de Artosella. Sig+num Dodonis de Alchala. Sig+num Fortunii Maza. Sig+num Guillelmi Raimundi, dapiferi. Sig+num Guillelmi de Castrovetulo. Sig+num Arberti de Castrovetulo. Sig+num Bernardi Marcucii. Sig+num Petri Arnalli.
Sig+num Petri de Corron, scriptoris, qui hoc scripsit, cum litteris suprapositis in linea XVI et XVIII die et anno quo supra.
In Dei nomine.
Liqueat universis quod causa vertebatur inter illustrissimum dominum Jacobum, Dei gracia regem Aragonis et regni Maioricarum, comitem Barchinone et Urgelli et dominum Montispessulani, ex una parte, et nobilem virum Guillelmum de Montecatheno ex altera, super castro quod Peniscola nuncupatur.
Quod castrum dictus Guillelmus de Montecatheno in judicio petebat, asserens supradictum castrum ad se pertinere racione donacionis facte predecessoribus suis a predecessoribus regis incliti memorati, cuius donacionis publicum instrumentum in judicio hostendebat.
Dominus, vero, rex contra donacionem, prescripcionem longissimam allegabat per quam se tueri credebat, eo quia predecessores Guillelmi de Montecatheno nunquam supradicto ussi fuerant instrumento, nec contra predecessores ipsius regis egerant ad memorati castri tradicionem nec ad castri estimacionem, que infra XXX annos peti poterat; si alias, castrum de Peniscola, vel predecessores suos per dominum regem minime tradi posset.
Hoc et multa alia fuerunt hinc inde a partibus allegata.
Nos, igitur, Guillelmus, permissione divina terrachonensis electus, et Bernardus, per eandem barchinonensis episcopus, de communi parcium assensu in hac causa judices constituti, auditis racionibus utriusque partis, precedente litis contestacione, viso instrumento donacionis prefate, intellecta eciam confessione Guillelmi de Montecatheno, quod non credebat dominum regem vel predecessores suos fuisse tractos in judicio supra hac questione a predecessoribus ipsius Guillelmi infra triginta annos a tempore donacionis confecte, post plenam parcium renunciacionem, habito sapientum consilio in solempni curia barchinonensi, de iure absolvimus dominum regem supradictum ab in peticione Guillelmi de Montecatheno supradicti, et eundem Guillelmum de Montecatheno in sua peticione condempnamus, et quoad castrum de Peniscola eidem perpetuuum silencium imponimus, adjudicantes idem castrum de Peniscola domino regi habendum et perpetuo possidendum.
Lata sentencia apud Barchinonam, in palacio domini regis, XVIII kalendas decembris anno Domini M CC XXXV.
Ego Raimundus de Villa Nova, notarius domni electi terrachonensis, hoc scripsi mandato judicum predictorum, cum suprascripto in linea tercia, ubi dicitur "castro", et in nona ubi dicitur "vel predecessores suos", die et anno prefixis.
In nomine summi et incomparabilis boni, quod Deus est.
Ego Adefonsus, aragonensium et pampilonensium sive ripacorcensium rex, cogitans mecum et mente pertractans quod omnes homines natura mortales genuit, proposui in animo meo, dum vita et incolomitate potior, ordinare de regno a Deo mihi concesso, et de possessionibus ac redditibus meis, quomodo sit post me.
Igitur, divinum timens iuditium, pro salute anime mee, necnon patris et matris mee et omnium parentum meorum, facio hoc testamentum Deo et domino nostro Ihesu Christo et omnibus sanctis eius.
Et bono animo et spontanea voluntate offero Deo et beate Marie pampilonensium sanctoque Salvatori legiorensi, castrum Stelle cum tota villa et cum omnibus que ad ius regale pertinent, ut medietas sit sancte Marie et medietas sit sancti Salvatoris.
Similiter, dono sancte Marie nagarensi et sancto Emiliano, castellum Nagarense cum omnibus rebus sive honoribus qui pertinent ad illud castrum; castrum quoque de Tubia cum toto suo honore. Et istorum omnium media pars sit sancte Marie et media pars sancti Emiliani.
Offero, quoque, sancto Salvatori de Onia, castrum Belforad cum toto suo honore.
Dono, itidem, sancto Salvatore de Obieto, Sanctum Stephanum de Gormaz et Almazanum cum omnibus suis pertinentiis.
Dono etiam sancto Jacobo de Gallicia, Calagurram, et Cerberam, et Tutillon, cum omnibus suis pertinentiis.
Sancto, etiam, Dominico de Silos, do castrum Sangosse cum villa et cum duobus burgis, novo et veteri, et mercatum eiusdem.
Do, etiam, beato Babtiste Iohanni de Pinna, et beato Petro de Ciresa, omnes illas dotes que fuerunt matris mee, scilicet Bel, et Bailo, et Astorit, et Ardenes, et Sios, et omnes illas que poterint inquirere, quod fuerunt dotaria matris mee. Et horum media pars sit sancti Iohannis de Pinna et media pars sit sancti Petri de Ciresa, cum omnibus pertinentiis suis.
Itaque, post obitum meum, heredem et successorem relinquo mei Sepulcrum Domini, quod est Iherosolomis, et eos qui observant et custodiant illud et ibidem serviunt Deo; et Ospitale Pauperum, quod Iherosolimis est; et Templum Domini cum militibus qui ad defendendum christianitatis nomen ibi vigilant.
His tribus totum regnum meum concedo, dominatum, quoque, quem habeo in tota terra regni mei; principatum quoque et ius quod habeo in omnibus hominibus terre mee, tam in clericis quam in laicis, episcopis, abbatibus, canonicis, monachis, obtimatibus, militibus, burgensibus, rusticis et mercatoribus, viris et mulieribus, pusillis et magnis, divitibus ac pauperibus, iudeis etiam ac sarracenis, cum tali lege et consuetudine, quale pater meus et frater meus et ego actenus habuimus et habere debemus.
Addo, etiam, militie Templi equum meum cum omnibus armis meis, et si Deus dederit michi Tortosam, tota sit Ospitalis Ihierusalem.
Preterea, quia non est mirum si fallimur, quia homines sumus, si qua ego aut pater meus sive frater ecclesiis terre nostre, sedibus, aut monasteriis, de rebus, honoribus vel posessionibus iniuste abstulimus, rogamus et iubemus ut prelati et domini Sancti Sepulcri, et Ospitalis, et Templi, iuste restituant.
Eodem modo, si cui homini meo, viro vel mulieri, clerico vel laico, aut ego aut aliquis antecesorum meorum hereditatem suam iniuste abstulimus, ipsi misericorditer et iuste restituant.
Similiter, de proprietatibus que nobis vel antecessoribus nostris hereditario iure debentur, preter ea que sanctis locis tradita sunt, ab integro relinquo eas Sepulcro Domini, et Ospitali Pauperum, et Militie Templi, tali tenore ut post mortem meam, illi qui per me tenent eas, teneant in tota vita sua sicut per me, et post mortem illorum sint ab integro Sepulcri, et Ospitalis, et Templi, et cui dare voluerint eas.
Hoc modo totum regnum meum, ut supra scriptum est, et totam terram meam, quantum ego habeo et quantum michi remansit ab antecessoribus meis, et quantum ego adquisivi vel in futurum, auxiliante Deo, adquiram, et quicquid ego ad presens do et in antea juste dare potero, totum tribuo et concedo Sepulcro Christi, et Ospitali Pauperum, et Templo Domini, ut ipsi habeant et possideant per tres justas et equales partes.
Hec omnia suprascripta dono et concedo Domino Deo et sanctis superius scriptis, ita propria et firma ut hodie sunt mea, et habeant potestatem dandi et auferendi.
Et si aliquis eorum, qui modo habent istos honores vel habebunt in futurum, voluerint se erigere in superbiam et noluerint recognoscere istis sanctis sicut michi, mei homines et mei fideles apellent de traditione et de baudia, sicut facerent si ego essem vivus et presens, et adiuvent eos per fidem, sine fraude.
Et si in vita mea placuerit michi quod de istis honoribus superius dictis voluerim relinquere vel sancte Marie vel sancto Iohanni de Pigna, vel aliis sanctis, illi qui tenuerint eas accipiant a me quod valeat.
Hec, autem, omnia facio pro anima patris mei et matris mee et remisione omnium peccatorum meorum, et ut merear habere locum in vita eterna.
Facta carta in era M C LXVIIII, in mense octobris, in obsessione Baione.
Sancius Petre Rubee, scriptor regis, scripsit cartam.
Hoc est donativum quod facit domnus ac venerabilis Rammirus, rex aragonensis, illustri barchinonensium comiti Raimundo.
Donat namque, ei, confirmat et laudat quod ab hac ipso die, ex quo ei donavit filiam suam cum suo honore, et suos homines ei in hominio comendavit apud Barbastrum, quicquid actenus rex alicui dedisset vel consensisset, totum irritum fiat nullamque stabilitatis rectitudinem habeat.
Itemque, donat ei et firmiter laudat quod ab odierna die in antea nichil unquam alicui donet vel laudet absque consilio et bona voluntate comitis; quod, si fecerit, similiter irritum et sine stabilitate fiat.
Hoc donum fecit rex Rammirus consilio et voluntate suorum nobilium hominum subscriptorum in castro d'Eierb, VI kalendas septembris anno Dominice incarnacionis C XXXVII post millessimum, era M C LXXV.
[In presencia] episcopus oscensis, abbas Montis Aragoni, Gomez, Maza, Raimundi de Larbes, Garcia Cez de Oscha, Frontinus, Fruntun de Bergua, Lop Garcez Laitia, Enego Lobez, Lob Balasch, Garcia Ces, Petro Lobiz de Lusia, et alii plurimi curie regis nobiles homines, testes et auditores, qui hoc fieri voluerunt, et factum pariter laudaverunt.
Hoc totum facio propter multas decepciones et fraudes, quas a multis sum passus et, ne mihi ulterius fiant, hunc modum imposui.
Signum regis + Rammiri.
Sig+num Poncii scriptoris comitis, qui hoc scripsit ex mandato domini regis prephati.
Omnibus est manifestum quod ego Rammirus, Dei gratia rex aragonensis, dedi filiam meam Raimundo, comiti barchinonensi, cum omni regni mei honore.
Nunc, ergo, spontanea voluntate ac firmo cordis affectu volo, precor et mando cunctos homines meos, milites, clericos ac pedites, quatenus castra et munitiones sive alios omnes honores, ita per eundem Raimundum comitem deincebs teneant et habeant, sicut per regem debent tenere et habere, et ei, tamquam regi, in omnibus sub continua fidelitate obediant.
Et ut in hoc nullum occasionis vel pessime machinationis ingenium ab aliquo possit intelligi, totum ei dimitto; dono atque concedo quicquid retinueram in ipsa alia carta donacionis regni quam ei antea feceram, cum filiam meam ei dedissem.
Supradicta, quoque, omnia ego Rammirus, aragonensium rex, dono et firmiter laudo prephato Raimundo, comiti barchinonensi, ut hec que illi presentialiter dono, et omnia que habebat, semper habeat ad servicium meum et fidelitatem omni tempore.
Quod est actum insuper Saragoza idus novembris in presencia multorum nobilium hominum regni aragonensis inibi assistencium, anno Dominice incarnationis CXXXVII post millesimum, era M CLXXV.
Supradicta omnia illi dono et firmiter laudo, sicut melius umquam ea habuit frater meus Adefonsus ad fidelitatem meam omni tempore.
Signum regis Rammiri +.
Sig+num Poncii, scriptoris comitis, qui hec scripsit domini regis precepto.
[Primer document]
-----------------
-----------------
In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti, amen.
Universis sancte ecclesie pateat filiis quod Adefonsus, rex aragonensium inclitus, in suo pleno sensu et memoria, et ad extremum etiam vite sue, tertiam partem regni sui, quod ipse habebat et tenebat, dedit et in suo testamento dimissit omnipotenti Deo, redemptori nostro, eiusque sanctissimo Sepulcro.
Et ut post obitum eius hoc ratum et firmum haberetur, suos homines iurare fecit, et sic Dominice passionis et resurrectionis ecclesiam hereditariam suam reliquit, ut secundum apostolum "coheres Christi, heres, autem, Dei fieri mereretur in celis".
Quia, vero, regnum illud a Iherosolimorum partibus longissimis terre marisque finibus segregatur, et a sarracenis assidue assultatur et impugnatur, christiani autem ibidem commanentes fidelissimo rectore atque industrissimo indigent defensore; ego Wilelmus, Dei misericordia humilis sancte civitatis Iherusalem patriarcha, communicato Iherosolimitani regni consilio, una cum Petro, venerabili Dominici Sepulcri priore, omnique canonicorum conventu eiusdem, tibi, Raimunde, venerande barchinonensium comes, quem utilem et necessarium ad terram regendam et defensandam et sanctarum Iherusalem virtutem amatorem cognovimus tueque cuncte progeniei ad servicium Dei et fidelitatem predicti Sepulcri, partem que pertinet iam dicto Dominico sepulcro suprascripti regni, damus et concedimus ut habeas, et secundum Deum in iustitia et veritate possideas tu et omnis progrenies tua sub hac fidelitate, evo perenni et secula cuncta.
Preterea, ut regia dignitate et regio nomine deinceps sublimeris, auctoritate domini nostri Iesu Christi et sui gloriosissimi Sepulcri, cui semper asistimus, quamvis indigni, et nostra tibi concedimus et auctoritzamus.
Quod si forte contigerit te sine legitima prole obire, pars hec tibi allata sine aliquo obstaculo Sepulcro iam dicto remaneat.
Nos, autem, atque successores nostri ad honorem et utilitatem sanctissimi Sepulcri retinemus in hac parte nostra tibi atque progeniei tue concessa in Barbastro, in Oscha, in Cesaraugusta, in Daroca, in Catalaiub, in Iacha et in omnibus aliis civitatibus, quas, Deo iuvante, adquirere poteris, singulos homines de singulis legibus, cum domibus et terris et vineis, pratis, pascuis et aquis, cunctisque eidem domibus pertinentibus, cum omnibus serviciis, censibus et usaticis regi pertinentibus, ita ut, nec tu, comes, nec aliqua persona per te in predictis hominibus vel eorum possessionibus audeas aliquid requirere, sed omnino liberos ac sine omni inquietudine quietos dimittas.
Sub hac, etiam, libertate similiter retinemus in omnibus castris et villis totius regni, ubi plusquam XXX villani fuerint habitatores, singulos homines cum omnibus eorum possessionibus, serviciis et usaticis, ut superius scriptum est. Tali, quidem, conditione, omnia nostre parti pertinencia, tibi, supra memorato comiti, damus et confirmamus et de nostro iure in tuam potestatem tradimus, et homines a iuramento nobis facto absolvimus, et in tua fidelitate et servicio submittimus.
Si qua, igitur, ecclesiastica secularisve persona hanc nostre constitutionis paginam sciens violare presumpserit, si non satisfactione congrua emendaverit, a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et domini redemptoris nostri Ihesuchristi, aliena fiat, atque in extremo examine cum Iuda proditore depereat et excomunicationi, donec satisfecerit, subiaceat.
Facta est autem hec carta IIII kalendas septembris anno Dominice incarnationis M C XLI, indicione IIII.
+ Ego Wilelmus, Dei gratia Iherusalem patriarcha, subscribo.
+ Ego Petrus, Dominici sepulcri prior, subscribo. + Ego Petrus, subprior, subscribo. + Ego Obertus, sacerdos et canonicus sanctissimi Sepulcri subscribo. + Ego Lambertus, sacerdos et canonicus sanctissimi Sepulcri, subscribo. + Ego Aimericus, sacerdos et canonicus Dominici sepulcri, sancte Iherosolimitane ecclesie in Ispaniam legatus, subscribo. + Ego Guarnerius, sacerdos et canonicus sanctissimi Sepulcri, subscribo. + Ego Lambertus, sacerdos et canonicus sanctissimi Sepulcri, subscribo. + Ego Wilielmus, sacerdos et canonicus sancti Sepulcri, subscribo. + Ego Nicholaus, canonicus sancti Sepulcri, subscribo. Sig+num Petri Bernardi, sacerdotis et canonici sanctissimi Sepulcri. + Ego Giraldus, diachonus et canonicus sancti Sepulcri, subscribo. + Ego Wilielmus, diachonus et canonicus Sancti Sepulcri, subscribo. + Ego Burcardus, diachonus et canonicus sancti Sepulcri, subscribo. + Ego Rainerius, diachonus et canonicus sancti Sepulcri, subscribo. + Ego Evrardus, subdiachonus et canonicus sancti Sepulcri, subscribo. + Ego Wilielmus, subdiachonus et canonicus sancti Sepulcri, subscribo.
----------------
----------------
----------------
[Segon document]
----------------
----------------
Wilielmus, Dei gratia sancte civitatis Iherusalem patriarcha, et P., Dominici sepulcri prior eiusdemque conventus canonicorum, Raimundo, venerabili barchinonensium comiti, amico et confratri in Christo, salutem et patriarchalem benedictionem.
Quoniam vestre ammirabilis et eximie probitatis virtus in tantum divina gracia cooperante, effloruit et vestri nominis fama, quasi lucerna lucens, in medio christianorum et sarracenorum prefulgeat, gratiarum acciones innumeras omnipotenti Deo, redemptori nostro, a quo cuncta bona procedunt, humiliter persolvimus et, ut sublimius exaltetur, coram sacratissimis eiusdem passionis et resurrectionis locis exoramus.
Innotescimus, autem, dignitati vestre quia litteras vestras, in quibus concordia super regno Ildefonsi, pie memorie viri, continebatur, gratanter suscepimus, unde communicato Iherosolimitani regni consilio, vestris postulationibus digne assensum accomodantes, partem que pertinet Dominico sepulcro, secundum conditionem a vobis institutam, vobis et universe progeniei vestre concessimus et per privilegium sigillo nostro insignitum confirmavimus.
Ad recipiendam, igitur,iusticiam nostram unum de confratribus et concanonicis nostris, nomine G., sacerdotali gloria, scientia etiam et moribus Dei gratia decoratum, dirigimus.
Precamur, autem, ex parte domini nostri Ihesuchristi et sui gloriosissimi Sepulcri et nostra, ut eum, quem per omne regnum vestrum priorem super cunctis nobis pertinentibus statuimus, cum ceteris confratribus nostris honeste suscipiatis, et absque impedimento sive molestia supradictam iusticiam eis assignetis, locum, etiam, et ecclesiam, in quibus inter vos convenienter conversare secundum Deum valeant, in remissione peccatorum et parentum vestrorum salute dandum sumopere studeatis.
Nos autem, fraternitatem vestram et participationem omnium bonorum, que agimus in missis, psalmis, orationibus et ceteris bonis operibus ante Deum concedimus.
Per eundem, etiam, fratrem privilegium supradictum vobis mittimus, quem cum ceteris fratribus attentius vobis comendamus, et, ut eos adiuvetis et ubique defendatis, fraterne deprecamur.
Mandamus, preterea, et mandando rogamus, quatinus privilegium sigillo vestro insignitum, quemadmodum vobis fecimus, nobis de cunctis nostris faciatis, atque eis deliberetis.
Valete in Domino.
Universorum per orbem fidelium noticie pateat qualiter Adefonsus, inclitus aragonensium rex, in suo pleno sensu et memoria, et etiam ad extremum vite sue, totum suum regnum quod ipse habebat et tenebat, dedit, et in suo testamento dimisit domino Deo, redemptori nostro, eiusque salutifero Sepulcro, necnon etiam sanctissimo Iherosolimitano Ospitali, venerandeque militie Templi et, ut post eius obitum hoc ratum et firmissimum perpetuo teneretur, suos homines iurare fecit.
Ea de causa, Raimundus, Ospitalis predicti venerandus magister, consilio ac precepto domini patriarche Iherosolimitani totiusque conventus suprascripti Ospitalis, ad partes Ispanie venit, et prephatum regnum illustrem Raimundum, comitem barchinonensem, tenentem invenit, quem utilem ac necessarium ad regendum et defendendum predictum regnum cognovit.
Igitur, ego supra memoratus Raimundus, licet indignus Ospitalis Iherosolimitani custos, una cum Martino, priore, et Cacxale, priore, omnibusque aliis fratribus Ispaniarum, atque consilio et assensu nobilium militum aragonensis regni, qui hoc iuraverunt, damus et concedimus tibi, supradicto comiti Raimundo barchinonensi, tueque cuncte progeniei ad servicium Dei et fidelitatem Ospitalis predicti, partem que pertinet Ospitali suprascripti regni, ut habeas et possideas tu et omnis progenies tua sub hac fidelitate evo perenni et secula cuncta.
Quod, si forte contigerit te sine legitima prole obire, pars hec tibi allata sine aliquo obstaculo Ospitali iam dicto remaneat.
Et ego suprascriptus Raimundus, una cum omnibus fratribus meis, retinemus in hac parte nostra tibi concessa in Barbastro, in Oscha, in Cesaraugusta, in Darocha, in Iacha et in omnibus aliis civitatibus, quas, Deo iuvante, poteris adquirire, singulos homines de singulis legibus, cum domibus et terris et vineis, pratis, paschuis et aquis cunctisque eidem domibus pertinentibus, cum omnibus serviciis, censibus et usaticis regi pertinentibus, ita ut, nec tu, comes, nec aliqua persona pro te, in predictis hominibus vel eorum possessionibus audeas aliquid requirere, nisi quod contra paganos cum priore terre te adiuvent.
Sub hac, etiam, libertate similiter retinemus in omnibus castris et villis tocius regni, ubi plusquam XXX villani fuerint habitatores, singulos homines cum omnibus eorum serviciis et usaticis, ut superius scriptum est.
Quin etiam retinemus in Iacca tantum spacium terre, quo domus et ecclesia ad opus Ospitalis possint confici.
Predicta, vero, omnia nostre parti pertinentia tibi, supra memorato comiti, damus et confirmamus et de nostro iure in tuam potestatem tradimus, et homines a iuramento nobis facto absolvimus, et in tua fidelitate et servicio summittimus.
Si qua, igitur, ecclesiastica secularisve persona contra hoc factum nostrum temere venire vel frangere temptaverit, iram Dei omnipotentis incurrat, oculisque duobus in vita a fronte careat, a corpore et sanguine Christi alienus existat, atque in extremo examine cum Iuda proditore participetur; et hoc nostrum factum permaneat in secula firmum.
Facta carta XVI kalendas octobris anno Dominice incarnationis M C XL.
Sig+num Raimundi, Ospitalis magistri. Sig+num Martini prioris. + Fortunius, abbas Montis Aragonis.
+ Signum Raimundi, comes. + Signum Frontini. + Signum Ferriz. + Signum Arpa. + Signum Maza. + Signum Fortun Garcez. + Garci Garcez. + Galind Xemenons. + Fortun Guerra. Sig+num Michael d'Alberon. Sig+num Lob Blasco. Sig+num Lob Garciaz d'Aitan. Sig+num Cornelii.
+ Poncius, scriptor comitis, notavit.
Adrianus, episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio, nobili viro Raimundo, barchinonensi comiti, salutem et apostolicam benedictionem.
Etsi ex iniuncto nobis a Deo apostolatus officio, universis Dei fidelibus existamus in sua iustitia debitores, illis specialiter oportet nos sua iura servare et eorum postulationes admittere, qui potentia et nobilitate preclari sacrosancte romane ecclesie fideles existunt, et in eius sunt servitio et devotione ferventes.
Ea propter, dilecte in Domino fili Raimunde, illustris comes, illius devotionis sinceritatem et integritatem fidei, quam erga beatum Petrum et nos ipsos habere dinosceris, attendentes, iuxta tue peticiones instantiam, totam terram quam Adefonsus, condam aragonensium rex, sine herede decedens, Sepulchro Domini, Hospitali et Templo pro anime sue salute reliquit; et fratres Sepulchri cum consensu patriarche, Hospitalarii et Templarii eandem terram tibi postea concessisse noscuntur, sicut ab eis nobilitate tue concessa est de scriptis propriis roborata, tam tibi quam heredibus tuis auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus.
Nulli, ergo, hominum liceat hanc paginam nostre confirmationis infringere vel ei aliquatenus contraire.
Si quis, autem, hoc attemptare presumpserit, secundo, terciove commonitus, nisi reatum suum congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui dignitate careat, reumque se divino iudicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat, atque in extremo examine divine ultioni subiaceat.
Cunctis, vero, eam servantibus sit pax domini nostri Ihesucristi, quatinus et hic fructum bone actionis percipiant, et apud districtum iudicem premia eterne pacis inveniant.
Data Sutrii VIII kalendas iulii.
Hec est sacramentalis conditio ac legalis publicatio ultime voluntatis nobilis regine aragonensis, Petronille nomine, verbis tantummodo edite, cuius ordo infra VI menses coram sacerdote et iudice Mirone legaliter actus est.
Nos, scilicet, magister Guillelmus et Raimundus Dalmacii, presbiteri, testes et iuratores sumus. Testificamur, namque, iurando per Deum vivum et verum, in personis trinum et in deitate unum, super altare sancti Felicis, martiris, quod est constructum in ecclesia beatorum martirum Iusti et Pastoris, infra menia urbis Barchinone, supra cuius sacrosanctum altare has conditiones manibus propriis iuramus quia vidimus et audivimus et presentes adfuimus, quando iam dicta testatrix egritudine detenta unde obiit, suis verbis ordinavit suam ultimam voluntatem de honore suo et de rebus suis.
Concessit domino Ildefonso, filio suo, regi aragonensi, omne suum regnum Aragonis integriter.
Dimissit barchinonensi sedi suum corpus ad sepeliendum, et mandavit familiam suam induere unumquemque secundum suum valorem.
Hoc totum ita ordinavit iam dicta testatrix III idus octobris anno XXXVII regni Ledoici, iunioris.
Deinde, ingravescente languore, quo detinebatur, migravit ad Dominum eodem die et anno.
Hanc, igitur, ipsius testatricis ultimam voluntatem nos prescripti testes, sicut vidimus et audivimus, in prescripto altari coram sacerdote et iudice Mirone et aliis testibus, clericis ac laicis, veram esse fideliter corroboramus et iurando confirmamus, hoc adiecto, ut omnia sua debita et malefacta de suis rebus solvantur.
Late conditiones VIII kalendas novembris et anno prefixo.
Sig+num magistri Guillelmi, presbiteri. Sig+num Raimundi, presbiteri.
Nos huius rei testes et iuratores sumus. Sig+num Petri de Rivopulli. Sig+num Guillelmi de Alfodio. Sig+num Raimundi, primicherii. Sig+num Petri Arberti Poncii. Sig+num Burguetus. Sig+num Geralli de Fexa. Sig+num Mironis, iudicis. Nos qui huic sacramento presentes adfuimus.
Sig+num Petri de Corron, iunioris, qui hoc scripsit die et anno quo supra.
Hec est convenientia et concordia, quam fecerunt inter se illustris Adefonsus, imperator Ispanie, et Raimundus Berengarii, comes barchinonensis ac princebs aragonensis.
Concordati sunt, in primis, super illam terram quam tenet Garsias, rex pampilonensium, tali scilicet modo, ut Adefonsus, imperator predictus, habeat ex ea Maregno et totam aliam terram quam Adefonsus rex, avus illius, illo die quo mortuus est, ultra Iberum ex parte Pampilonie tenebat.
Consul, vero, barchinonensis habeat de cetera terra quam tenet rex Garsias, totam illam terram que regno aragonensi pertinet, sicut eam dompnus Sancius, rex, et Petrus, rex, temporibus suis, sine hominio quod pro illa fecisset, possederunt.
De alia, quoque, terra Pampilonie pro qua rex Sancius et rex Petrus Adefonso, regi legionensi, hominium fecerunt, habeat imperator Adefonsus terciam partem ex ea, et Raimundus, comes barchinonensis duas.
Et pro illis duabus partibus quas habebit, faciat imperatori Adefonso tale hominium, quale rex Sancius et rex Petrus, Adefonso regi avuo imperatoris Adefonsi fecerunt.
In ipsa, vero, tercia parte imperatoris sit castrum Stelle, et in duabus partibus comitis sit Erunnia civitas.
Preterea, venerabilis Adefonsus, imperator, et illustris Raimundus, barchinonensium comes, in hoc sunt concordati, ut de illis terris Pampilonie quas partituri sunt, sicut supradictum est, quicquid ambo vel unus sine altero, et per suos homines quocumque modo, recuperare aut acquirere poterint, habeat imperator terciam partem, et comes iam dictus duas, quousque totum acquirant.
Cum, autem, totum fuerit adquisitum, dividant inter se modo prescripto et firmiter habeant.
Facta conveniencia et concordia apud Charrionem, VIIII kalendas martii anno Dominice incarnationis C XXXX post millesimum, era millesima C L XXVIII, presente dompno Berengario, salamantino episcopo, et Bernardo, sagontino episcopo, necnon et Petro, burgensi electo, atque in presentia comitis Roderici Gomez et comitis Ferrandi et comitis Osorii Martiniz, et Goterri Ferrandez ac Poncii de Cabrera, et Diagri Munioci, maiorisdomus imperatoris, et Roderici Ferrandez et Lop Lopez et Raimundi Fulconis, vicecomitis Cardone, atque Guillelmi Raimundi, dapiferi, et Gaucerandi de Pinoso, ac Bernardi Guillelmi et Petri Taresa, atque Frontini et Iohannis Diaz, et Lup Sancii de Belxid, atque Artalli de Alagone, et aliorum nobilium in curia domini imperatoris existencium.
Tandem, conveniunt inter se imperator et comes, quod de supradictis honoribus unusquisque eorum valeat alteri per fidem, sine enganno, et nullus eorum treguam aut placitum cum prescripto Garsia faciat sine alterius consilio.
Sig+num imperatoris. Sig+num Raimundi, comes.
In nomine sancte et individue Trininatis.
Hec est vera pax et firma conveniencia ac perpetua concordia, que ex consultu sume Deitatis ad honorem Dei et tocius christianitatis est facta et corroborata inter illustrem Ildefonsum, imperatorem Ispanie, et filium eius regem Sancium, et venerabilem Raimundum, comitem barchinonensium, que ita se habet:
In primis, omnes querimonias et omnes clamores ac omnes offensas quas inter se quolibet modo usque hodie habuerunt, per bonam fidem sine malo ingenio sibi indulgent et perdonant.
Concordati, quidem, sunt et faciunt placitum de omni honore illo et tota terra illa, scilicet, civitatibus, castellis, villis, montibus et planis, desertis et populatis, que omnia rex Garsias die illo quo mortuus est, tenebat et possidebat.
Hec autem, convenientia finis et concordia talis est, ut predictus imperator habeat ex prenominata terra Maragno et totam aliam terram quam Ildefonsus rex, avus illius, illo die quo obiit, ultra Iberum ex parte Pampilone tenebat.
Predictus, vero, comes barchinonensis, habeat de cetera terra quam predictus rex Garsias tenebat, totam illam terram integriter que regno aragonensi pertinet.
Aliam, quoque, terram Pampilone, pro qua rex Sancius et rex Petrus Ildefonso, regi legionensi, hominium fecerunt, predictus imperator et prenominatus comes habeant equaliter per medium; et pro illa medietate quam prenominatus comes habebit, faciat idem comes predicto imperatori Ildefonso tale hominium, quale rex Sancius et rex Petrus, Ildefonso regi avo predicti imperatoris Ildefonsi, fecerunt.
In illa medietate imperatoris sit Estella; in medietate, vero, comitis sit Erunnia civitas. Sed cum ipsi venerint ad divisionem, utraque, scilicet, Stella et Erunnia, in divisione illa suum obtineant valorem.
Civitatem, vero, Tutele, cum suis pertinentiis, et castella illa cum suis pertinentiis que quondam rex Garsias vel homo per cum tenebat, que sunt citra Iberum versus Montem Gaudii, habeant similiter per medium et dividant equaliter, exceptis illis castellis que comitis fuerunt.
Preterea, predictus imperator et prenominatus comes se invicem conveniunt et faciunt placitum et concordiam de terra Ispanie quam modo sarraceni tenent, ut comes habeat civitatem Valenciam cum omni terra illa que durat a flumine Xuchari usque ad terminum regni Tortose. Et habeat similiter civitatem Deniam cum omnibus suis pertinentiis et cum omni illo dominio quod tempore sarracenorum ipsi sarraceni habeant. Tali pacto, ut habeat predictas civitates prelibatus comes per iam dictum imperatorem per tale hominium, quale rex Sancius et rex Petrus, Ildefonso regi avo predicti imperatoris Ildefonsi, fecerunt pro Pampilona.
Item, predictus imperator donat iam dicto comiti, et modis omnibus concedit civitatem Murciam et totum regnum eiusdem, excepto castro de Lorcha et castro de Bera, cum omnibus eorum terminis, tali conveniencia, ut predictus imperator adiuvet prelibatum comitem per bonam fidem, sine fraude, predictam civitatem Murciam et totum regnum eiusdem adquirere et lucrari, et adquisitam et lucratam, teneat eam, et habeat predictus comes per prenominatum imperatorem, eo modo, quod habet per eum civitatem Cesaraugustam et regnum eius.
Si vero, imperator propter infirmitatem aut iustum et cognitum impedimentum, in quo nullus dolus interesset, predictum comitem adiuvare non posset, nullum ex hoc imperator paciatur incomodum, sed de quantocumque comes adquirere poterit, de Murcia et eius regno, ita habeat per imperatorem, sicut habet Cesaraugustam et regnum eius.
Sed, si imperator predicto comiti eandem civitatem et regnum eius adquirere et lucrari sine dolo non adiuvaret, aut adiuvare nollet, et ipse comes eandem civitatem et regnum eius vel aliquid de eis quoquo modo adquirere poterit, quicquid inde adquisierit, habeat per iam dictum imperatorem, eo modo quo habet Valenciam.
De duabus partibus Pampilone, quas comes in prima conveniencia quam cum imperatore contraxerat, accepturus erat, quas modo in hac convenientia quam invicem faciunt, predicto imperatori comes ad medietatem reducit, accipit imperator comitem in suo bono causimento quod comiti sit congruum.
Ego sepedictus imperator et filius meus rex Sancius preterea convenimus tibi, predicto comiti, ut a primo festo sancti Michaelis in antea, fideles adiutores erimus tibi per bonam fidem, sine engan, de omni supradicta terra quam rex Garsias quondam tenebat ad adquirendam et lucrandam, quam nos suprascripto partituri convenimus, et quantumcumque interim nos vel aliqui per nos de supradicta terra adquisiverimus et lucrati fuerimus, et ab ipso termino in antea quocumque modo lucrari poterimus et adquirere, fideles tibi erimus et equaliter dividemus tecum per medium.
Hec omnia supradicta per fidem, sine engan, tibi attendere et adimplere convenimus, nisi infirmitas vel iustum et cognitum impedimentum intervenerit.
Et ego Raimundus, comes barchinonensis, vobis, imperatori et filio vestro regi Sancio, simili modo attendere et adimplere convenio.
Item, ego Raimundus, comes, convenio tibi, regi Sancio, ut omnem honorem, tam Ispanie quam christianorum, quem per patrem vestrum imperatorem teneo vel in antea per convenientias que inter me et ipsum sunt habere spero, si prenominatus pater vester obiret, ita per vos accipiam, sicut habeo per patrem vestrum, et illud hominium et easdem convenientias quas illi exinde feci, vobis faciam sine engan; et si, quod absit, vos mori contingeret, fratri vestro regi Ferrando, similiter attendere et adimplere promitto, eo quod ipse in eisdem convenienciis michi staret.
Et ego imperator tibi, comiti, convenio quod ab hac prima festivitate sancti Michaelis in antea, quantumcumque cognoveris et volueris, tam per tuum profectum quam per nostrum, predictus filius meus rex Sancius filiam Garsie tenebit. Deinde vero, quandocumque volueris et me comonueris per te vel tuos nuncios, statim sine aliquo interdictu, eandem filiam Garsie filius meus rex Sancius penitus dimittet et a se separabit, nunquam eam amplius quolibet modo recuperaturus.
Ego autem, rex Sancius vobis, Raimundo, comiti barchinonensi, sicut pater meus vobis convenit, ita ego per omnia adimplere convenio, scilicet, quod predictam filiam Garsie dimittam et a me separabo, nec in perpetuum eam recuperabo, nec aliquo modo eam michi associabo, quando vos volueritis, et me per vos aut per vestros nuncios commonueritis.
Supradicta, quoque, omnia placita, scilicet, et conveniencias, que superius ordinate et scripte sunt, convenit predictus imperator iam dicto comiti Raimundo, attendere et per omnia adimplere per bonam fidem, sine engan, unde dat ei suam bonam fidem et suam veram credenciam, et recipit eum in illo dominio et hominio quod est inter eos.
Simili, autem, modo, Raimundus, comes barchinonensis, dat imperatori suam fidem et suam credenciam, et ponit istud in eo dominio quod est inter eos.
Hoc idem convenit predictus comes iam dicto regi Sancio et dat ei suam fidem et suam credenciam, et propter hoc facit ei hominium suis propriis manibus.
Simili, namque, modo rex Sancius convenit predicto comiti barchinonensi et dat ei suam bonam fidem et suam firmam credenciam, et propter hoc facit hominium sepe dicto comiti suis propriis manibus, quod eo faciunt, quod sic faciant et attendant per bonam fidem, sine engan, sicut superius scripte sunt, solvimus tibi et impigneramus illa quatuor castella que per nos tenes nominatim, Alagonem, Riclam, Mariam et Belxid cum omnibus eorum dominacionibus et terminis, eo modo quod, si placita et conveniencias, sicut inter nos et vos superius scripte sunt, tibi non attenderemus et adimpleremus, predicta IIII castella in tuam potestatem incurrerent et per alodium et per hereditatem, quod ea te nullo modo repetere possemus nec per hominium nec per aliquas convenientias quas inde nobis fecisses, donec plenarie tibi restitueremus per laudamentum et consilium meorum proborum hominum et vestrorum, qui inde comune bonum inquirere vellent.
Item, super hec omnia ego imperator tibi, comiti, convenio quod, sicut erat ordinatum et comprehensum inter nos et vos de honore Pampilone, scilicet, quod tu haberes inde duas partes et ego tertiam, si predictas istas convenientias et placita tibi infringerem et non attenderem, illas easdem duas partes habeas in terra illa sine aliquo interdictu mei vel meorum, quod ego vel aliquis per me tibi facere posset modo vel omni tempore.
Et propter hoc quod nullus inter nos et te aliquod malum verbum, pro quo discordia interveniret, dicere possit, ego imperator et filius meus rex Sancius, convenimus tibi, predicto comiti, quod aliquem hominem de terra tua nec retineamus nec adiuvemus in aliquo contra tuam voluntatem aliquo modo per fidem, sine engan.
Et ego Raimundus, comes, simili modo convenio vobis, imperatori et filio vestro, per fidem confirmata et corroborata in loco qui dicitur Tudilen, iuxta Aquas Calidas, VI kalendas februarii anno ab incarnacione Domini M C L, in presentia nobilium virorum inferius subscriptorum, qui predicta omnia suo sacramento confirmaverunt.
Iuro ego, comes Poncius, tibi, Raimundo, comiti barchinonensi, quod, sicut predicte convenientie et placita inter imperatorem Ildefonsum et filium eius regem Sancium, superius scripta sunt et ordinata, sic imperator predictus et filius eius rex Sancius, facient et attendent predicto comiti per omnia. Per Deum et sancta quatuor evangelia.
Simili modo, ego Gonterriz Ferrandus iuro et confirmo. Simili modo, ego Poncius de Menerba iuro et confirmo. Ex parte, vero, comitis, ego Arnallus Mironis, comes de Palars, iuro tibi, imperatori, et filio vestro regi Sancio quod, sicut predicte convenientie et placita inter vos et comitem superius scripta sunt et corroborata, sic predictus comes vobis faciet et attendet per omnia. Per Deum et sancta quatuor evangelia.
Simili modo, ego Guillelmus Raimundi, dapifer, iuro et confirmo.
Nos omnes supradicti sumus huius rei testes et iuramus hec omnia per fidem sine engan.
Sig+num Raimundi comes. Rex Sancius +. Signum + imperatoris.
Poncius, barchinonensis ecclesie decanus, scripsit hec die et anno quo supra.