Incorporem la donació de l'aqueria valenciana de Xestalgar, atorgada per Jaume I a favor de Rodrigo Ortiz l'any 1238, durant el setge de València; i la venda que aquest donatari faria l'any 1255 d'aquesta mateixa alqueria a Artal de Huerto
Carta de donació feta per lo senyor rey en Jacme a.n Rodrigo Ortiç e als seus, de la alqueria de Xestalgar.
.
Noverint universi, quod nos Iacobus, Dei gracia rex Aragonum et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani, per nos et omnes successores nostros damus et concedimus per hereditatem propriam, francham et liberam, vobis, Roderico Ortiç, et vestre posteritate sive progeniei, imperpetuum, alqueream de Gestalgar iuxta Xulella, cum pratis, pascuis, erbis, aquiis, lignis, furnis et molendinis, terris, terminis, introitibus, exitibus et suis pertinenciis universis a celo in abissum, ad habendum, tenendum, possidendum, expletandum, et ad dandum, vendendeum, impignorandum, alienandum, et ad omnes vestras vestrorumque voluntantes, et cuicumque volueritis perpetuo faciendas, exceptis clericis et iuris religiosis.
Datum in obsidione Valencie, quatuordecim kalendas iulii, Era millesima CCª LXXª sexta.
Sig+num Iacobi, Dei gracia regis Aragonum et regni Maioricarum, comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani.
Huius rei testes sunt: Ferrandus, infans Aragonum, Guillelmus de Montechateno, Raymundus de Liçana, Petrus Cornelii, Guillelmus Romei.
Sig+num Guillemoni, scribe, qui mandato domini regis pro domino Berengario, Barchinone episcopo cancellario suo, hanc carta scribi fecit, loco die et era prefixis.
Carta de venda, feta per Rodrigo Ortiç a n'Artal de Huerto, de Xestalgar.
.
Notum sit cunctis presentibus atque futuris quod ego, dompnus Rodericus Ortiç, et ego dompna Toda Pereç, eius uxor, quisque nostrum insolidum, per nos et successores nostros vendimus, et cum presenti instrumento, imperpetuum, tradimus vobis, dompno Artali de Uerto et dompne Sancie Roiç, uxori vestre, quandam alcariam in regno Valencie prope rivum de Guadalaviar, nomine Gestalgar.
Quam dictam alcariam vobis vendimus et tradimus et successoribus vestris vel cui volueritis, francham, liberam et quietam, ab omni onere et servitute et obligacione et inquietudine penitus expeditam, videlicet cum terminis suis, cum pratis et cum omnibus pascuis, defe[s]sis, montibus, aquiis et cequiis ad rigandum, et cum saliniis et lignis, piscariis et melioramentis omnibus, heremis et populatis, et cum omnibus arboribus cuiusque generis si[n]t ibidem plantatis et plantandis, et cum omnibus melioramentis ibi factis et faciendis, et cum ingressibus et egressibus et suis pertinenciis universis, et cum omnibus vocibus, iuribus, accionibus, racionibus regalibus et personalibus nobis nostrisque successoribus in supradicta alcaria, et aliis omnibus supradictis competentibus vel unquam competit[ur]is vobis vestrisque successoribus, vendimus et tradimus scilicet per septingentos morabatinos alfonsinos, quos iam a vobis reciepimus et fuimus inde bene pacati nostre voluntati.
Renunciantes omni excepcioni non numerate peccunie et doli, et beneficio dividende accionis et minoris precii, et illi legi que corrigit decepcionem ultra dimidiam iusti precii, et omni alii iuro et legi et consuetudini auxilio, scriptis et nos scriptis, nobis nostrisque in hoc contractu vos vel vestros iuvantibus tamquam hic specialiter enumeratas.
Et si predicta vendicio aliquid plus predicto valet modo, vel in futurum valebit, ex mera liberalitate vobis et vestris damus et concedimus ad vestras vestrorumque imperpetuum voluntates omnimodas faciendas.
Que dicta alcaria dividit terminum cum Chulella et cum Petralba, et cum Chiva, et cum Gest al Campo, et ut dictam vendicionem perpetuo salvam habere possitis, damus nobiscum simul fidaucias per forum Valencie dompnum Ferdinandum Didaci et dompnum Godiçalvum Lupiç de Pomar, ambo insimul et quilibet eorum per totum.
Et nos, prenominati Ferrandus Didaci et Godiçalvus Lupis, totum hoc concedimus et laudamus sicut superius continetur; obligantes ad hec omnia complenda nos et omnia bona nostra et cuiusque nostrum mobilia tamen et inmobilia et semovencia, habita et habenda ubicumque, sicut specialiter et generaliter nostro bono intellecto et nostrorum.
Testes huius rei sunt: Garsias Ferrandi de Varea et Ferrandus Pereç Munyoç, Ferrandus Lopiç de Pomar, Guillelmus de Luarri.
Facta carta III kalendas aprilis, sub Era CCª XCª tercia.
Sig+num Petri de Armellos, publici notari Turolii, qui hoc scripsit.